آنچه به سفر گل اهميت مى‌دهد
ديپلماسى ايرانى: آن روزها که قرار دعوت از عبدالله گل براى سفر به تهران گذاشته شد، ترکيه به محل تردد ديپلمات‌هاى ايرانى تبديل شده بود و بيش از همه على اکبر صالحى به تدارک امور مربوط به مذاکرات از سوى طرف ايرانى مى‌پرداخت. او در يکى از گفتگوهايش پس از بازگشت از ترکيه، خبر دعوت از عبدالله گل را به رسانه‌ها داد و متعاقب آن سفير کشورمان در ترکيه زمان اين سفر را اواسط زمستان ذکر کرد.
اين سفر که با دعوت محمود احمدى نژاد انجام مى‌شود، بيش از اينکه بتواند حامل پيغام‌هايى از جانب اروپا و امريکا براى تهران باشد، متضمن مناسبات دوجانبه بويژه در عرصه اقتصادى است، مگر آنکه برنامه يا ديدار خاصى براى او درنظر گرفته باشند که به آن اشاره خواهيم کرد.
در هفته اى که گذشت هياتى به سرپرستى جودت ییلماز وزیر مشاور ترکیه براى شرکت در کمیسیون مشترک همکاری‌هاى اقتصادی ايران و ترکيه به تهران آمد تا به قول خودش مقدمات سفر رئیس جمهور کشورش را فراهم کند. اين مقدمات مشتمل بر تهيه قراردادهايى بود که حوزه‌هاى انرژى و حمل و نقل را دربر مى‌گرفت.
در حالى که روابط دو کشور به برکت فاصله عميق ايران و غرب روز به روز نزديک تر و ضرورى تر مى‌شود، ترکيه قصد دارد هرچه زودتر زمينه‌هاى مورد علاقه و نيازش را با تهران در ميان بگذارد و تا تنور داغ است، آنها را عملى کند. ييلماز يا همان که براى تدارک سفر آقاى گل به تهران آمده، درنگ را جايز ندانسته و گفته است: ایران و ترکیه، باید هرچه سریع تر زیرساخت‌های لازم را برای ارتقای همکاری اقتصادی و تجاری تهران ـ آنکارا فراهم کنند.
ایران از هر جهت آماده و منتظر سرمایه گذاری ترکيه و همچنين همکارى در حوزه‌هاى سودآور انتقال برق و انرژی است. حضور زمستانى عبدالله گل در تهران مى‌تواند عيدى خوبى براى دولت احمدى نژاد باشد. آمدن گل مى‌تواند ديپلماسى پائيزى ايران را بهارى کند. روزنامه زمان ترکيه نوشته است: این دیدار ارتباطی با برنامه هسته‌ای ندارد و از قبل برنامه‌ریزی شده است اما با توجه به اينکه در پی برگزاری نشست 1+5 با ایران در استانبول انجام مى‌شود، واجد اهميت است.
به نوشته اين روزنامه، هدف اصلی سفر گل توسعه روابط اقتصادی میان دو کشور و همکاری در زمینه انرژی است. هرچند اين انتظار هم مى‌رود که مقام‌هاى بلندپایه دو کشور درباره تحولات منطقه خصوصا مصر و لبنان تبادل نظر ويژه اى داشته باشند.
اگر رفتن عبدالله گل را به تبریز و اصفهان در چارچوبى کلان ارزيابى نکنيم، بايد ببينيم آيا در برنامه‌هاى او، ديدار با مقام معظم رهبرى نيز گنجانده شده است يا خير. اگر ديدارى در اين سطح انجام شود، مى‌توان اهدافى را در ابعاد کلان منطقه اى، بين المللى و حتى بحث هسته‌اى ايران استنباط کرد.
ملاقات آقاى گل با مقام رهبرى سمت و سوى ديگرى به سفر وى خواهد داد و گمانه‌ها را درمورد طرح موضوعاتى چون مناسبات ايران و غرب و رايزنى درمورد تحولات مصر و لبنان تقويت خواهد کرد. ديروز هم وزير امور خارجه کشورمان گفتگويى تلفنى با احمد داود اوغلو همتاى ترک اش داشت که جزئياتى از آن منتشر نشده ولى بدون شک بى ارتباط با سفر عبدالله گل هم نبوده است.
به هر ترتيب، اين سفر يکى از مهم ترين ميزبانى‌هاى دولت دهم در سال 89 خواهد بود؛ سالى که گفتگوهاى غرب با تهران منجر به گشايش روابط و شکستن طلسم تحريم‌ها نشد ولى در عوض تهران را به آنکارا نزديک تر کرد. البته انگيزه‌هاى دو کشور از اين نزديکى متفاوت از يکديگر است. ترکيه به قطبى تاثيرگذار و هژمونيک در منطقه تبديل شده و کم کم نبض تحولات خاورميانه و از جمله ايران را در دست گرفته و ايران که مدت‌ها شريکى مطمئن و قابل اتکا براى خود نمى‌يافت و از روسيه و چين هم مايوس و دلسرد شده بود، تمام و کمال به ترک‌ها اعتماد کرد و ديپلماسى اروپايى و هسته‌اى خود را به طراحان يا ديزاينرهاى ترکيه سپرد.
نظر شما :