قطعنامه شورای حکام و مثلث فشار

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی‌ روز گذشته قطعنامه ای درباره ایران صادر کرد. این قطعنامه تا چه حد اهمیت دارد؟

قطعنامه بر خلاف انتظاری که غربی‌ها داشتند شدت عمل زیادی درباره ایران به خرج نداده بود. این مسئله دو دلیل داشت. اول این که روسیه و چین با فشار زیاده از حد بر ایران مخالف هستند و معتقدند که باید فرصت دیگری برای آخرین بار به ایران داده شود. علاوه بر این میان خود اعضا نیز اختلافاتی وجود داشته است. از سی و پنج عضو شورای حکام سی و سه عضو حکم به محکومیت ایران داده اند اما درباره این که میزان شدت عمل مندرج در قطعنامه تا چه حد باشد، اختلاف نظر وجود داشته است تا حدی که آن چه در قطعنامه آمده است در حد انتظار مدیر کل آژانس هم نبوده است.

به نظر می‌رسد در این قطعنامه تا حدی در مورد برخورد با ایران تخفیف داده شده و احتمالا دلیل این تخفیف دادن این است که به این وسیله امتیازی به ایران داده شود تا ایران هم بپذیرد که یک هیئت از کارشناسان آژانس به ایران بیایند تا سایت‌ها را بررسی کنند. بنابراین به نظر می‌رسد نوعی معامله انجام شده باشد.

مهم ترین مسئله ای که در این گزارش مورد توجه آژانس قرار گرفته است چیست؟

مهم ترین مسئله ای که آژانس مطرح کرده این است که بر اساس گزارشاتی که حداقل در سه ماه گذشته به ما رسیده، ایران به دنبال ساخت یک چاشنی انفجاری است که معمولا برای موشک‌ها با کلاهک‌های هسته ای به کار برده می‌شود.

با توجه به این که هم زمان مسائل دیگری نیز درباره ایران در حال پیگیری است، آیا می‌توان گفت که شاهد یک تحول رویکرد در نگاه جامعه جهانی نسبت به ایران هستیم؟

الان ایران در میان یک مثلث فشار است که یک ضلع آن پرونده هسته ای است، ضلع دیگر آن نقض حقوق بشر است و دیگری مسئله اتهام ترور سفیر عربستان در واشنگتن، قاهره و بحرین است. این سه مسئله ابزاری برای فشار بر ایران شده است تا این که ایران مقداری نرمش از خود نشان دهد.

به نظر شما در نهایت هدف از این فشار‌ها چیست؟ آیا مسئله تحریم را دنبال می‌کنند؟ تهدیدها در مورد حمله تا چه حد جدی است؟

اگر ایران اجازه بازدید به بازرسان آژانس را ندهد، قطعنامه شورای حکام بار دیگر به شورای امنیت فرستاده خواهد شد و شورای امنیت ممکن است قطعنامه پنجم را هم علیه ایران صادر خواهد کرد.

در مورد حمله هم باید گفت که در شرایط فعلی هرگونه حمله ای به ایران اصلا مقدور و میسر نیست. دلایل اقتصادی، سیاسی و امنیتی خاصی هم وجود دارد که نشان می‌دهد امکان حمله به ایران بسیار محدود است. حداقل در طول یک سال آینده امکان حمله به ایران وجود ندارد.

با توجه به بحث‌های جاری در مورد سوریه آیا می‌توان گفت غرب فشار دو جانبه ای را به ایران و سوریه وارد می‌کند تا هر دو موضوع را به نتیجه برساند؟

بحث ایران قدیمی‌تر از بحث سوریه است. اما بحث اقدامات آقای بشار اسد در سوریه تا حدی افکار عمومی‌را متشنج و جریحه دار کرده است. ممکن است در بحث سوریه بعد از سه روز مهلتی که کنفرانس سران عرب داده اند، اگر سوریه رعایت نکند، ممکن است در مسیری مانند لیبی بیفتد. اما بحث ایران از سوریه جدا است و جنس کار ایران هم با سوریه متفاوت است.

به نظر شما بهترین کاری که ایران می‌تواند در شرایط کنونی انجام دهد چیست؟

این بازرسی‌ها باید حتما صورت گیرد. این حداقل کاری است که ایران می‌تواند انجام دهد تا به نوعی ایجاد امنیت در شفاف سازی داشته باشیم. این تنها کاری است که ایران می‌تواند انجام دهد. قدم بعد به این بستگی دارد که گزارش‌ها چگونه ارائه می‌شود.