کشوری که می خواهد از دیگر کشورهای عربی پیش بیفتد

بلندپروازی‌های امارات متحده عربی در مسیر توسعه صنایع نظامی

۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۰:۰۰ کد : ۲۰۰۱۷۰۷ خاورمیانه انتخاب سردبیر
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس داده‌های گزارش موازنه نظامی ۲۰۲۱ موسسه مطالعات استراتژیک بین‌الملل، تاکنون، هزینه‌های دفاعی خاورمیانه و آفریقای شمالی در سال ۲۰۲۰ به ۱۶۲ میلیارد دلار رسیده که حدود ۸.۹ درصد کل جهان و به‌طور متوسط ۵.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی مربوط به خود را اختصاص داده است. هزینه‌های منطقه‌ای از سال ۲۰۱۴ هرسال بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار بوده اما از سال ۲۰۱۸ روند نزولی داشته و علت این افول تا حدود زیادی ناشی از کاهش قیمت نفت بوده که مشتریان منطقه‌ای تسلیحات را در اختصاص هزینه‌های نظامی تحت فشار قرار داده است. در همین چارچوب شش کشور شورای همکاری خلیج فارس به‌طور مداوم بین ۵۵-۶۰ درصد از هزینه‌های نظامی منطقه‌ای را به خود اختصاص می‌دهند و کاهش‌های اخیر عمدتا به دلیل کاهش‌های اعمال‌شده توسط عربستان سعودی است که بیشترین بودجه منطقه را دارد.
بلندپروازی‌های امارات متحده عربی در مسیر توسعه صنایع نظامی

نویسنده: سید حامد حسینی دانشجوی دکترای روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی: برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی در امور فروش سلاح و تجهیزات نظامی همچون IDEX 2021 و NAVDEX 2021 که بزرگ‌ترین نمایشگاه صنایع اسلحه سازی در خاورمیانه محسوب می شود و هر دو سال یک بار در ابوظبی برگزار می شود، هدف دفاعی-صنعتی امارات متحده عربی را بیشتر برجسته می‌کند. در روز افتتاحیه نمایشگاه، نیروهای مسلح امارات متحده عربی 19 قرارداد دفاعی به ارزش یک میلیارد و سیصد میلیون دلار امضا کردند که قسمت عمده آن به شرکت‌های داخلی اختصاص داشت. در دومین روز از برگزاری نمایشگاه، امارات قراردادی با شرکت سوئدی صنایع دفاعی و هواپیماسازی (SAAB) امضا کرد. امارات با آفریقای جنوبی برای خرید پهپاد و همچنین با صربستان برای خرید توپخانه قراردادهایی به امضاء رساند. همچنین توافق‌نامه‌ای برای خرید سامانه پاتریوت نیز منعقد شد. نمایشگاه از 21-25 فوریه 2021 و با حضور یک هزار و ۱۱۲ شرکت از ۵۹ کشور برگزار شد. در این مدت، شرکت‌های سازنده تجهیزات نظامی از سراسر دنیا همچون ایالات¬متحده، روسیه، چین، آلمان و کره جنوبی آخرین دستاوردها، تولیدات و تخصص‌های مختلف نظامی خود در زمینه دفاع زمینی، دریایی و هوایی را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دادند.

به‌طورکلی ارزش معامله‌های نظامی امارات در این نمایشگاه افزون بر 5 میلیارد دلار تخمین زده شده است. این نمایشگاه‌ها برای به تصویر کشیدن توانایی حاکمیت امارات با انتظار به نمایش گذاشتن تجهیزات تازه توسعه‌یافته و تقویت توان نظامی استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد که دولت امارات متحده عربی به سهم خود قرار است همچنان طرح‌های بلندپروازانه خود را برای ایجاد تنوع در منابع واردات تسلیحات و ایجاد پایگاه و زیرساخت‌های دفاعی-صنعتی خود ادامه دهد. از طرفی اعتماد به ایالات‌متحده برای فروش تجهیزات دفاعی به دلیل چالش اخیر در مورد تحویل سفارش‌های امارات و اینکه آیا در آینده نیز این چالش ادامه پیدا خواهد کرد، تعدیل‌شده است. این امر باعث شده امارات متحده عربی همکاری‌های دفاعی خود را به‌سوی تنوع‌بخشی و با کشورهای فرانسه، روسیه، ایتالیا و ترکیه گسترش دهد.

بر اساس داده‌های گزارش موازنه نظامی 2021 موسسه مطالعات استراتژیک بین‌الملل، تاکنون، هزینه‌های دفاعی خاورمیانه و آفریقای شمالی در سال 2020 به 162 میلیارد دلار رسیده که حدود 8.9 درصد کل جهان و به‌طور متوسط 5.5 درصد از تولید ناخالص داخلی مربوط به خود را اختصاص داده است. هزینه‌های منطقه‌ای از سال 2014 هرسال بیش از 150 میلیارد دلار بوده اما از سال 2018 روند نزولی داشته و علت این افول تا حدود زیادی ناشی از کاهش قیمت نفت بوده که مشتریان منطقه‌ای تسلیحات را در اختصاص هزینه‌های نظامی تحت فشار قرار داده است. در همین چارچوب شش کشور شورای همکاری خلیج فارس به‌طور مداوم بین 55-60 درصد از هزینه‌های نظامی منطقه‌ای را به خود اختصاص می‌دهند و کاهش‌های اخیر عمدتا به دلیل کاهش‌های اعمال‌شده توسط عربستان سعودی است که بیشترین بودجه منطقه را دارد.

تخمین زده می‌شود که امارات متحده عربی 19.8 میلیارد دلار برای امور دفاعی در سال 2020 هزینه کرده (معادل 5.6 درصد از تولید ناخالص داخلی) که این عدد بیانگر دومین هزینه کننده بزرگ در منطقه است. بین سال‌های 2010 و 2019 تخمین زده می‌شود که بین 15 تا 16 درصد بودجه دفاعی سالانه امارات متحده عربی صرف خرید تسلیحات و تجهیزات نظامی از پیمانکاران خارجی شده باشد، اما این کشور در سال‌های اخیر این وابستگی را کاهش داده است. مطالعه چگونگی تقویت موقعیت امارات متحده عربی به‌عنوان یک تامین کننده در بخش دفاعی منطقه، بینش دیگری را در مورد چگونگی توسعه صنایع داخلی فراهم می‌کند.

بدین اعتبار، امارات متحده عربی پایه‌ریزی و برنامه‌ریزی بلندمدت صنایع دفاعی را از طریق ارتقاء سرمایه‌گذاری داخلی، سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین‌المللی و انتقال فناوری برای تقریباً یک بازه 30 ساله انجام داده است. در نوامبر 2019، امارات متحده عربی 25 شرکت دفاعی بومی و دولتی را با درآمد 5 میلیارد دلاری در مجموعه دفاعی Edge ادغام کرد. پیش‌تر این شرکت‌ها در شرکت صنایع دفاعی امارات یا EDIC، تأسیس‌شده در دسامبر سال 2014، گروه‌بندی‌شده بودند. با پیگیری دستورالعمل توسعه صنایع دفاعی، امارات متحده عربی از طریق تلاش برای تحقیق و توسعه، بیشتر در زمینه نوآوری در فناوری‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. به‌عنوان نمونه می‌توان از گسترش دامنه فناوری در بخش فضایی با معرفی مرکز نوآوری دولتی محمد بن راشد یا MBRCGI در سال 2014 (درست در همان سال تأسیس EDIC) نام برد. بودجه امارات متحده عربی از سال 2016 به‌طور مداوم و حدودا 500 میلیون دلار در هر سال برای صندوق نوآوری محمد بن راشد MBRCGI اختصاص داده شده که به دنبال توسعه همکاری‌های بین بخشی و نوآورانه پایدارتر و با امکانات بیشتر است.

طی دهه گذشته، امارات متحده عربی موفق شده است شبکه‌ای از مشتریان را در کشورهای همسایه ایجاد کند. اما سوال این است که آیا امارات متحده عربی می‌تواند با استفاده از پیشرفت فن‌آوری و سنگ بنا برای آینده خود، به‌عنوان یک تامین کننده پیشرو در صنایع دفاعی ظاهر شود. صادرات تجهیزات دفاعی امارات متحده عربی تا به امروز با فناوری نسبتاً کم انجام شده و این کشور همچنان به واردات فناوری برای برجسته ماندن در میان رقبا متکی است. با امتداد و توسعه مشتریان فعلی از کویت تا لیبی و کامرون، شرکت‌های اماراتی شروع به تاسیس شعبه‌های خود به‌عنوان منبع قابل اعتماد تجهیزات دفاعی کرده‌اند. صادرات فعلی آنها عمدتا متشکل از انواع مختلف زره‌پوش مانند Panthera و Ajban است. همان‌طور که در گزارش صادرات پهپادهای مسلح Yabhon به الجزایر در سال 2018 نشان داده شده است، به نظر می‌رسد که صادرات امارات از نظر فنی پیچیده‌تر می‌شود و پایگاه مشتریان نیز احتمالاً گسترش خواهد یافت. فروش به هند، روسیه و ترکمنستان به‌احتمال‌زیاد نشانه چیزهایی است که با آرزوی تامین بازارهای پیشرفته در برابر رقبایی مانند ایالات‌متحده و چین همراه است.

همسایه بزرگ امارات، عربستان سعودی، بیش از دو برابر برای امور دفاعی (48.5 میلیارد دلار یا 7.13 درصد از تولید ناخالص داخلی در سال 2020) هزینه می‌کند اما به نظر می‌رسد با تشکیل صنایع نظامی عربستان سعودی یا SAMI در مه 2017 که از EDIC امارات الهام گرفته به دنبال آن است تا به‌عنوان بخشی از طرح چشم‌انداز 2030 برای افزایش میزان بومی‌سازی در ساخت تجهیزات دفاعی تا 50 درصد رقیبی برای امارات متحده عربی در این بخش باشد. بااین‌حال، اختلافات در ویژگی‌های هر یک وجود دارد. توسعه SAMI بیشتر به تولید سیستم‌های زمینی و هوایی متمایل است، درحالی‌که Edge با گسترش به سمت بخش فضایی، هر سه حوزه را پوشش می‌دهد. عربستان سعودی در آگوست 2017 مجموعه صنایع نظامی یا GAMI را ایجاد کرد. GAMI باوجوداینکه بر اشتغال محلی، بومی‌سازی صنعت دفاعی و مدیریت امور لجستیکی تمرکز دارد ولی تحلیلگران بر این باورند که هنوز یک گام عقب‌تر از صنایع دفاعی امارات متحده عربی است. علی‌رغم تأسیس دو نهاد دولتی برای توسعه صنایع دفاعی، عربستان سعودی همچنان بزرگ‌ترین واردکننده تجهیزات دفاعی جهان طی دهه گذشته است که تخمین زده شده 116 میلیارد دلار برای خرید تجهیزات خارجی بین سال‌های 2010 و 2019 هزینه کرده است. این هزینه معادل 24 درصد از کل هزینه‌های دفاعی عربستان سعودی در مدت مورد نظر بوده است.

در مجموع درحالی‌که سازگاری و سرعت توسعه بخش دفاعی-صنعتی امارات متحده عربی در منطقه برجسته است، این کشور هنوز هم باید بر تعدادی از موانع و محدودیت‌ها فائق آید تا به رشد سریع کمک کند. شرکت‌های مستقر در امارات متحده عربی علی‌رغم وجود ظرفیت‌های قابل‌توجه در ارتش، هنوز تجهیزات زیادی به مشتری محلی ارائه نمی‌دهند. به‌عنوان‌مثال، حملات متعدد به تانکرهای تجاری نفت در سواحل امارات در اواسط سال 2019 تولید نفت آن را در معرض خطر قرار داده و نگرانی‌های مربوط به امنیت دریایی را نشان می‌دهد. امارات متحده عربی هنوز باید پیشرفته‌ترین تجهیزات خود را به دلیل کمبود زیرساخت کافی یا ظرفیت محدود فنّاورانه وارد کند. حتی با تاسیس بزرگ‌ترین اسکله این کشور در آگوست 2016 در بندر زاید ابوظبی، نیروهای دریایی امارات هنوز نیاز به اعتماد پیمانکاران خارجی دارند. توافق‌نامه‌هایی که در انتهای دولت ترامپ برای 50 جنگنده F-35A و 18 پهپاد MQ-9B امضا شده نمونه دیگری از سطح وابستگی به خریدهای استراتژیک است. اما با وجود وابستگی‌های مداوم به واردات دفاعی، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری متمرکز در امارات متحده عربی در تحقیق و توسعه، تحولات کشور را به‌عنوان یک منبع تأمین‌کننده تجهیزات دفاعی تسریع کند. علاوه بر این، ادامه همکاری و انتقال فناوری از سوی امارات متحده عربی به تلاش برای گسترش دامنه مشتریان خود کمک خواهد کرد.

کلید واژه ها: امارات متحده عربی نمایشگاه تسلیحاتی امارات امارات و اسرائیل امارات و امریکا نیروی نظامی نیروی نظامی امارات محمد بن زاید شیخ محمد بن راشد


( ۲۹ )

نظر شما :

احمد ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۲
صادرات تسلیحات شرکت edge امارات و بودجه تحقیقاتی و همکاری با سازندگان بزرگ جهان در بین کشورهای اسلامی ،از تمام صادرات کشورهای اسلامی بالاخص ترکیه و پاکستان بیشتر است ،در حقیقت نوزاد متولد شده ای که اگر با این سرعت رشد کند بازار تسلیحات آسیای مرکزی شمال آفریقا و خاور میانه و جنوب آسیا را تصاحب خواهد کرد ،
ایرانی ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۲:۵۸
ممنون بابت مقاله دقیفا منظور من همین دست مقالات است یعنی فقط ترکیه نیست اصل کاریها در خلیج فارس هستند امارات واقعا داره خوب جلو میره باید فکری کرد جانانه و تمام فعالیتهای همسایه هامون من جمله پاکستان رو در نظر داشت
آرش ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۷:۱۶
یکی از تاثیرات مخرب فرهنگ سرمایه داری این است که همه چیز را با پول سنجش میکنیم. در حالی که پارامترهای مهم دیگری هم وجود دارد. ارقام بالای هزینه شده به تنهایی نتیجه بخش نیست . مثال ها در این مورد فراوان هستند. عربستان سعودی سومین بودجه نظامی جهان را دارد . اما همه دنیا عملا دیدند که عربستان و امارات باهم حریف یک تعداد کم رزمنده یمنی با تجهیزات ناچیز هم نیستند . اگر حمایت آمریکایی ها نباشد یمنی ها تا ریاض هم پیشروی میکنند.حتی اخیرا برای نگهداشتن مارب دست به دامن داعش و القاعده هم شده اند. ارتش ترکیه در سال 2018 با چندین هزار نیرو و صدها تانک در برابر یک تعداد کم رزمنده کرد در حومه الباب سوریه زمینگیر شد و تبدیل شد به سوژه خنده همه دنیا. در همان سال 2018 در شهر سراقب سوریه یک تعداد کم رزمندگان مقاومت صدها کماندو ترکیه را سلاخی کردند. جنگ سراقب در سوریه تبدیل به ضرب المثل عثمانی کشی شده است. از هرکدام از رزمندگان مقاومت راجع به جنگ سراقب و له شدن ارتش مزدور ترکیه بپرسید داستانها خواهند گفت. به هزار و یک دلیل اعراب و اتراک در صنایع نظامی و فن آوری های پیشرفته به هیچ جا نخواهند رسید . حتی اگر همه پولهای عالم را هم خرج کنند.
ناشناس ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۹:۴۵
در تایید فرمایشات آرش گرامی، واردات -وحتی ساخت- سلاح، با توانایی کاربرد آن متفاوت است. با این حجم از تسلیحات مدرن، عربستان و امارات در برابر یمن فقیر عاجز هستند. البته این گفتۀ به معنای سهل انگاری و بی خیالی در برابر این دشمنان نیست. خصوصاً که امارات روابط قوی با اسراییل برقرار کرده و دارد مسیری را طی می کند که قبلاً جمهوری آران آن را پیموده است. از هم اکنون باید به فکر بود و اجازۀ رشد این غدد سرطانی را نداد. علاوه بر سرمایه گذاری و توانمندسازی داخلی در ایران، باید ضرباتی را به داخل امارات وارد کرد. سیاست گروه های نیابتی ایران در همه جا خوب جواب داده است. چرا نباید از این گروه ها در امارات استفاده کرد؟ در صورت ناامنی در امارات، اقتصاد این کشور متلاشی شده و تبدیل به یک لقمۀ آمادۀ بلعیدن می شود. بالاخره زمانی سواحل جنوبی شاخاب پارس نیز تحت کنترل ایران بزرگ بوده است و ما آنجا حق آب و گل داریم.
سهراب ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | ۲۳:۳۹
به قول یکی از عزیزان امارات کارش در این سالها خیلی قشنگ بوده. مثلا در ۴۰ سال گذشته کلی سرمایه مالی و انسانی از ایران رفته امارات، برای سالها بزرگترین شریک تجاری ایران به لطف تحریمها امارات بوده، هواپیمایی امارت کلی از ایران پول درمیاره و عملا امارت دروازه بازار ایران ۸۰ میلیونی هست و همه تراکنشهای مالی ایران از طریق امارت انجام میشود... در همون حال امارات به ترامپ رشوه میدهد که از برجام بیاد بیرون.
عليرضا ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | ۰۰:۵۱
افراط در کامنت های بالا باعث حیرت است جایی اقای احمد از صادرات شرکت edge امارات میگوید و چنان اغراق میکند که خود اماراتی هم اگر ببینند شوکه میشوند! و جایی اقای ارش از سوریه گزارش های غیر واقعی و تخیلی میدهد که در خورجین هیچ گزارشگری پیدا نمیشود ! اقای ایرانی ناگهان کشورهای پیشرو منطقه را در جنوب خلیج فارس کشف میکند ! . در صورتی که بهترین معیار قضاوت در این زمینه امار و ارقام واقعی تولید وصادرات و میزان بومی سازی تولید سلاح است و در درجه بعدی امتحان و ازمایش این سلاحها در میدان نبرد واقعی است .
مانی ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۵:۵۸
مقاله چه ربطی داشت به ترکیه چقدر از ترکیه می ترسند بعضی ها
آتیلا ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | ۲۰:۰۰
جناب آرش آنچه از کلمات پر از نفرت و کینه نسبت به ترکها و اعراب بر می آید محتمل از یکی از اعضای گروهک تروریستی پ ک ک می باشید آن تروریستها را رزمندگان کرد خطاب می کنی معلوم است که داغی که ارتش ترکیه بر دلتان گذاشته خیلی سنگین بوده ولی چیزی که همه دنیا دیدند هم در ادلب و هم در الباب بر عکس گفته شما بود بهتر است دست از ترور و کشتن آدمهای بی گناه بر دارید در غیر این صورت تک تک تان نابود خواهید شد.
در جواب علیرضا و آتیلا ۲۹ فروردین ۱۴۰۰ | ۱۷:۱۹
این اعداد و ارقام گفته من نیست ،فروش و صادرات تسلیحات است ،این اعداد و ارقام و تولید و صادرات و بومی تسلیحات است ،ان پهباد بایراکتار کجا بومی است ،حتما با موتور اتریشی و بدنه BAE انگلیس و دوربین کانادایی و سیستم غلاف هدف‌گیری انگلیسی ،پیروزیهای این پهباد بعلت وجود سامانه جنگ الکترونیک کورال در لیبی و سوریه و قره باغ بوده و شناسایی سامانه ای ۳۰۰ توسط پهباد شناسایی و انتحاری هاروپ اسراییلی ،میدان اصلی است این جنگ افزار اوکراین است ،با سامانه جنگ الکترونیک کراساخو روسیه آیا شانس دارد یا نه ؟؟؟؟؟؟اما آتیلا جان اربابت در ماه اول بحران سوریه وظیفه ترانزیت و حمایت و آموزش تروریستها و حتی مداوای زخمی ها بر عهده داشت و حال ،در آن‌زمان گفته بود نماز را در مسجد آموزی میخواند ،و قصد داشت حکومت بشار را سرنگون کند اما بعد چند سال ،با چنگ دندان همان ادلب را دو دستی گرفته و راضی به آن هست چرا ؟؟؟؟! مگر تجهیزات و تسلیحات و دخالت نظامی کمی داشت ؟؟؟؟؟! یا در میدان نبرد عرصه را تنگ دید و حاضر به توافق نامه با روسیه و ایران شد ؟؟؟؟؟ چرا قبول ضعف و شکست آنها نمی کنید ؟؟؟؟؟ منم نه کرد و نه pkk هستم ،اما در هر مقاله نظرات خود را میدهم و مدیر سایت آن را میگذارد اما چرا به شما بر خورده؟؟؟؟؟ نمی دانم ؟؟؟؟؟