پایان یک رویاپردازی توخالی

ناکامی شعبده بازی باکو – آنکارا

۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۴:۰۰ کد : ۲۰۰۸۰۷۴ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
پیچیدگی تحولات منطقه قفقاز جنوبی بار دیگر ثابت کرد؛ پروپاگاندایی که علی‌اف و اردوغان همزمان با برگزاری انبوه رزمایش‌ها از سال گذشته در منطقه به راه انداخته بودند، نوعی شعبده‌بازی برای فریب افکارعمومی در داخل آذربایجان با نمایش یک عروسک خیمه شب بازی بنام توران بزرگ بود.
ناکامی شعبده بازی باکو – آنکارا

دیپلماسی ایرانی: اصرار مقامات باکو و آنکارا بر ایجاد دالان به اصطلاح زنگزور در بخش جنوبی ارمنستان و اعمال حاکمیت این کشور بر این مناطق کور سوی امیدی بر تحقق رویای توران بزرگ اردوغان ایجاد کرده است. لشگرکشی‌ها، رزمایش‌ها و تهدیدات مختلف نتوانست مسیر همواری بر جابه جایی مرزهای بین المللی کمکی بکند. گویی دوران تصویرسازی با انگاره‌های نئوعثمانی در قفقازجنوبی زودتر از موعد به نقطه رهایی خود رسیده و دروغ شعبده‌بازی باکو و آنکارا که با فریب پاشینیان همراه بود، زودتر از موعد برملا شده و تمامی غیب‌گویی‌های رسانه‌ای باکو یک شبه فاش شد. 

بعد از عدم شرکت طرف ارمنی در مذاکرات صلح با طرف آذری که پیش از این قرار بود به میزبانی مسکو در 9 نوامبر 2021 برگزار شود، مقامات باکو در 15 و 16 نوامبر اقدام به لشگرکشی در امتداد نوار مرزی با ارمنستان و تهدید به انسداد دالان لاچین کردند. اگرچه درگیری‌های پراکنده در استان سیونیک نیز بوجود آمد و طرف آذری مجدد اقدام به پیشروی در عمق خاک ارمنستان کرد ولی در طرف مقابل، ایروان هم در تلاش برای استفاده از فاکتورهای سیاسی با نگاه موازنه‌سازی کرد و سعی در حل مسئله تجاوزات با تحریک روسیه و حتی جمهوری اسلامی ایران برآمد. نهایت این درگیری‌ها نیز با وساطت مسکو به متوقف شد. 

روز 26 نوامبر الهام علی‌اف و نیکول پاشینیان از سوی پوتین به سوچی دعوت شدند و همزمان با سالگرد امضای توافقنامه آتش بس و رفع همه خصومت‌ها در قره باغ، دیداری سه جانبه برگزار کردند. در مذاکرات سوچی طرفین در مورد ایجاد یک کمیسیون دوجانبه در مورد مشخص کردن حدود مرزی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و تعیین مرزهای بعدی آن با کمک روسیه و همچنین رفع انسداد کوریدورهای حمل و نقل در منطقه توافق کرده و بر تعهد خود در اجرای منسجم و بدون قید و شرط تمامی مفاد بیانیه سه‌جانبه ۹ نوامبر ۲۰۲۰ تاکید می‌کنند، همچنین به عدم اجرای تعهدات جمهوری آذربایجان بر اساس بند ۸ بیانیه در خصوص بازگشت اسرا و دیگر افراد بازداشت شده مربوط می‌شود. پوتین در کنفرانس مطبوعاتی پس از این دیدار سه جانبه اظهار داشت: «ما توافق کردیم که تا پایان سال جاری مکانیسم‌هایی برای تعیین مرزها و تعیین حدود بین دو کشور ایجاد کنیم. به عنوان اولین گام، ما در مورد رفع انسداد کوریدورهای حمل و نقل صحبت کردیم. این در مورد ارتباطات راه آهن و جاده صدق می کند.» علی اف و پاشینیان نیز ضمن قدردانی از روسیه به خاطر برگزاری این مذاکرات، به ماهیت مثبت کار نیروهای حافظ صلح روسیه در منطقه برای ایجاد ثبات در اوضاع اشاره و همچنین بر تعهد خود برای بهبود روابط تأکید کردند. 

توافق بر سر تعیین حدود مرزی و بازگشایی مسیرهای مواصلاتی اگرچه به معنی پایان کامل خصومت‌ها و رفع تمامی کینه‌توزی‌ها نیست و امکان آغاز مجدد درگیری‌ها در عمق منطقه قره‌باغ و اطراف خانکندی و ... همچنان وجود دارد، ولی خط بطلانی است بر تمامی شعبده‌بازی‌های باکو و آنکارا بر سر ایجاد دالان خیالی زنگزور در جنوب ارمنستان. در حقیقت امضای بیانیه سوچی، اعتراف باکو به خیالبافی خود بر ادعای ارضی و رد تمام فرضیه‌های تبلیغاتی وی در مورد ایجاد "دالان" و تلاش بر ایجاد تغییرات جغرافیایی بوده و مسیری هموار به سمت کاهش نظامی‌گری در منطقه و افزایش مراودات اقتصادی و همچنین گام بلندی به سمت توافق صلح است. اما این پایان ماجرا نیست.

21 نوامبر، شاهین مصطفی‌اف، معاون نخست وزیر آذربایجان طی یک سفر کاری به جمهوری اسلامی ایران درخصوص سوآپ گازی به نخجوان با مقامات ایرانی به توافق رسید و همچنین در خصوص توسعه منابع نفتی خزر مذاکراتی را انجام داد. به دنبال آن؛ 28 نوامبر در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) در عشق‌آباد، قرارداد سواپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از مسیر ایران به امضا رسید که بر اساس این توافق، سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان از خاک ایران به جمهوری آذربایجان تحویل خواهد شد. اگرچه هنوز بخش اعظمی از جزئیات این توافق منتشر نشده است ولی انجام این مذاکرات و توافقات نشانگر وجود برنامه‌ای مدون برای تدوین روابط راهبردی در زمینه‌ انرژی با جمهوری اسلامی ایران از سوی جمهوری آذربایجان است. 

نکته مهمی که در این قرارداد سه جانبه نهفته است، چشم پوشی ترکمنستان از اجرایی کردن طرح ترانس خزر می‌باشد. طرحی که قرار بود با حذف جمهوری اسلامی ایران از معادلات انرژی منطقه، گاز ترکمنستان را از بستر دریای خزر به آذربایجان منتقل و از آنجا به بازارهای جهانی منتقل کند. این طرح به دلیل اشغال قره‌باغ و نبود صرفه اقتصادی از سوی ترکمنستان با بی میلی مواجه شده است. 

از طرف دیگر اگر نیم نگاهی به پایان قرارداد گازی 25ساله‌ ایران و ترکیه در زمستان امسال و همچنین انعقاد قرارداد 3ساله گازی ترکیه و آذربایجان بیاندازیم، باید چنین برداشت کرد که تمدید قرارداد گازی ترکیه با ایران برای آن به صرفه و اقتصادی‌تر خواهد بود، اگرچه تامین گاز نخجوان از سوی ایران می‌تواند ترکیه را برای تامین گاز این منطقه بیش از پیش تحریک کند. روی‌گردانی مجدد جمهوری آذربایجان به استفاده از پتانسیل‌های ایران در زمینه سواپ انرژی، ترانزیت و همکاری‌های مشترک در حقیقت بیانگر خالی ماندن دست این کشور از وعده‌ گشایش دالان فرضی در جنوب ارمنستان است. 

همچنین پیچیدگی تحولات منطقه قفقاز جنوبی بار دیگر ثابت کرد؛ پروپاگاندایی که علی‌اف و اردوغان همزمان با برگزاری انبوه رزمایش‌ها از سال گذشته در منطقه به راه انداخته بودند، نوعی شعبده‌بازی برای فریب افکارعمومی در داخل آذربایجان با نمایش یک عروسک خیمه شب بازی بنام توران بزرگ بود.

کلید واژه ها: ایران و آذربایجان ایران و ترکیه ایران و ترکمنستان آذربایجان و ترکیه ایران و ارمنستان ایران و روسیه روسیه و آذربایجان روسیه و ارمنستان سوآپ گاز


( ۲۵ )

نظر شما :

فدوی ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۴:۲۴
بازم که پا گذاشتید رو دم پانترکها ...
کامران ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۴:۴۰
پیش فرض ها و نتیجه گیری جناب نویسنده کاملا برعکس است از اول هم قرار بر بازگشایی راههای ارتباطی در چارچوب مرزهای دو کشور بود ( طبق بند ۹ توافق صلح ) و صحبتی از تغییر مرز نبود. این شایعه فقط در داخل ایران مشتری داشت و متاسفانه چندین ماه انرژی رسانه ها و مردم برای موضوعی که وجود خارجی نداشت صرف شد.ارمنستان از اجرای این بند قرارداد اکراه داشت و به زور فشار نظامی تن با اجرای ان داد. برعکس نتیجه گیری شما جمهوری اذربایجان به خواست خود رسید.
خسرو ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۴:۴۳
کلاف سردر گم نویسنده برای بیان ناکامی آذربایجان و ترکیه با تناقض های مکرر به سرمنزل نرسید -- چون طبق گفته نویسنده راه مواصلاتی و راه آهن در دهلیز زنگه زور باز خواهد شد و روابط ایران با آذربایجان بهبود( با قرارداد سوآپ گازی ) یافته است مرزهای ارمنستان و آذربایجان هم مشخص خواهد شد ، پس مشکل کجاست؟ توران بزرگی هم مطرح نبود که حالا تعطیل شود در ضمن در خانکندی مرزی نیست زیرا عمق سرزمین آذربایجان بوده و به ارمنستان منتهی نمیشود امیدوارم با اتخاذ سیاستهای صحیح تمام روابط اقتصادی و ترانزیت نفت و گاز و کالاهای دیگر ترکمنستان و همه آسیای مرکزی از طریق ایران انجام شود که نزدیکترین و اقتصادی ترین است اگر نژادپرستها اخلال ایجاد نکنند
سید محمود حسنی ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۶:۳۵
فکر میکنم جناب سید حامد حسینی نتوانست ویا نخواست حق مطلب را انطور که دلش میخواست ادا کند، فقط با خالی کردن دق دلش بر علیه اردوغان وعلی اف با صرف جملاتی (( نمایش عروسک خیمه شب بازی به نام توران،فریب پاشنیان،تحریک روسیه وایران،شعبده بازی دالان خیالی به اصطلاح زنگزور...)) لازم به توضیح است ،در جلسه سران اکو در عشق اباد که با ملاقات صمیمی بین روسای جمهور ایران ترکیه ج. اذربایجان همراه بود،وعلاوه بر عقد قرارداد گازی بین ایران ترکمنستان ج. اذربایجان ، علی اف به صراحت اعلام کرد که مشکل بازگشایی دالان زنگزور با ارمنستان هم حل شد وطرفین با رفع تمام موانع دنبال فصل جدیدی از روابط هستند که علاوه بر منافع دوکشور باعث بهبود ارتباط ومنافع منطقه هم خواهد شد( ۳+۳) لذا صحبتهای سفسطه انگیز ودو پهلو ی جناب سید حامد چندان با اصل و واقعیت وقایع هم خوانی ندارد،به غیر از تکرار حرفهای تفرقه انگیز وتنش زا سخن تازه ای نداشتند.
محمد ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۸:۴۱
به نظر می رسد که شما هم خوشبینی زیادی به خرج داده اید ، اگر آذربایجان در یک حمله غافلگیرانه مرز ایران و ارمنستان را مسدودکند ، آمادگی لازم برای حمله به باکو را داریم ؟ آیا توان پاسخ نظامی به اتحاد ترکیه آذربایجان را داریم ؟
توران ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۱۹:۲۹
حالا وایسا
رضا ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | ۲۲:۰۷
من منظور نویسنده را نفهمدیم!. باور به تغییر مرز بسیار مضحک است. مگر تغییر مرزها به همین سادگی است که در برخی رسانه‌های ایران مطرح می‌شد! آذربایجان صرفا به دنبال آزاد کردن اراضی تحت اشغال خود بود. درگیری های هفته های اخیر نیز به دلیل اختلافات مرزی بود و هیچ تهدیدی برای تغییر مرزها وجود نداشته است.
سیدحامد حسینی ۱۴ آذر ۱۴۰۰ | ۱۹:۳۰
باتشکر از نظر دوستان: بنظر می رسد دوستان در تفکیک دو مقوله "دالان" و "راه های مواصلاتی" کمی با مشکل مواجه شده اند. "دالان" یک بار معنایی جدایی نسبت به "بازگشایی مسیرهای مواصلاتی" دارد. دالان یعنی مثل دالان لاچین یک مسیری را بطور کامل و در ابعاد مشخص به طرف مقابل واگذار نمایند. ولی بازگشایی مسیرهای مواصلاتی محدودیت زیادی نسبت به دالان داشته و ابعاد خاصی برای آن متصور نیست. از این به بعد حرف از دالان زدن نوعی بلوف محسوب میشود.
کامران ۱۵ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۷
جناب حامد حسینی در اصل این عنوان دالان یا بازگشایی مسیر فرق زیادی ندارد ، با توجه به خصومت دو کشور قاعدتا نظارت نظامی و گارانتی کشور سومی این وسط نیاز است و این نقش بر عهده روسیه است تا زمانی که تنش ها و خصومت ها از بین برود و دو ملت و دولت به روال عادی صدها ساله خود برگردند. توجه داشته باشید که با اجرای کامل تعیین مرزهای دو کشور بر اساس نقشه های زمان شوروی و بازگشت مناطق تحت اشغال اذربایجان در ناحیه قازاخ مسیر ارتباطی. ارمنستان و گرجستان تحت کنترل اذربایجان قرار میگیرد ، به نوعی این دو کشور بر اساس جبر جغرافیایی و‌نقشه های تحمیلی روسها در هم تنیده شده و بهم وابسطه هستند و در بلند مدت ناچار به تساهل بسیار با یکدیگر میباشند و دالان ها یا هر اسم دیگری که بگذاریم اسامی موقت هستند
خسرو ۱۵ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۱۳
جناب حامد حسینی در متن روسی موافقتنامه برای زنگه زور و لاچین از یک کلمه(دالان ) استفاده شده است یعنی هر آنچه در مورد لاچین به انجام برسد در مورد زنگه زور هم انجام میشود دالان یا دهلیز یا راه مواصلاتی -- و در جلسه مذاکرات پوتین و علی اف و پاشینیان این موضوع مطرح شده و پاشینیان با ذکر اینکه زبان روسی را خوب نمی داند عذرخواهی کرده و موافقت کرده است
ایرانی ۱۵ آذر ۱۴۰۰ | ۱۹:۱۸
ایران حتی با اقدام نظامی هم شده بابید جلوی تغییر مرز با ارمنستان را بگیرد.
توران کجاست که به آن برسند؟ ۱۷ آذر ۱۴۰۰ | ۰۲:۰۳
نام توران از شاهنامه و آن هم از اوستا آمده است. توران سرزمینی است که فرزندان تور که خود برادر ایرج باشد در آن زیستند(از ختن چین تا تراس بلغارستان با مردمی با چهره و نژاد مازندرانی). یعنی مردم توران و ایران هردو از نسل فریدون ایرانی بودند. حال این چه ارتباطی به قبایل آلتای (غرب مغولستان) و اورخون (مرکز مغولستان) و ینی‌سئی ( سیبری) دارد که این مهاجران یکسره آن را تکرار می‌کنند؟ الله اعلم
به توران کجاست ۱۸ آذر ۱۴۰۰ | ۱۵:۲۹
خود ترکیه هم که میگه ترکهای ترکیه و آذرباییجان ایران از قفقاز و مغولستان مهاجرت کردن . اینکه ترکها مهاجرن به ایران و ترکیه درسته اینکه بخاطر مهاجرتشون منکر وجود کردها و گیلانیها و فارسها و لرهان و میخوان اشتباهست اینکه هرجا رو زمانی اشغال کردن خاک آذرباییجان یا ترکیه میدونن اشتباهست