عقبگرد مستمر روسیه به سمت اتحاد جماهیر شوروی

نویسنده: گئورگ ایسمار

دیپلماسی ایرانی: مارکوس ماتیاس کئوپ ریاست دپارتمان اقتصاد نظامی در آکادمی نظامی موسسه فناوری فدرال سوئیس در زوریخ را بر عهده دارد و رویدادهای روسیه و اوکراین را به تفصیل تجزیه و تحلیل می کند. او درباره سخنان اخیر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه که گفته می‌خواهد گاز «کشورهای دشمن» مانند آلمان را فقط در ازای روبل تأمین کند، می گوید این در حقیقت یک مداخله لفظی است. ماریو دراگی در سال 2012 جمله معروف "هر کاری که لازم باشد" را به زبان آورد و با این جمله توانست نرخ یورو را تثبیت کند. اکنون اتفاق مشابهی در مورد روبل رخ داد و فقط به خاطر این سخنان پوتین، نرخ روبل تا حدودی تثبیت شد: این یعنی یک مداخله کلامی موفق.

کئوپ می گوید همچنین این تلاشی برای دور زدن تحریم ها علیه بانک مرکزی است که ذخایر یورو آن در خارج از کشور مسدود شده است. اما باید این را در نظر گرفت که قراردادهای تامین گاز اغلب بسیار طولانی مدت هستند و بر اساس یورو و دلار منعقد می شوند. اگر پوتین بخواهد آن را اجرا کند، باید قراردادها را به هم بزند. بنابراین می توان این سخنان را فقط به عنوان یک مداخله کلامی در نظر گرفت. اعلام پوتین در حال حاضر باعث شده است قیمت بنزین حدود 25 درصد افزایش یابد.

او درباره کارآیی این روش برای دور زدن تحریم ها می گوید، در اصل نیازی به بانک مرکزی نیست که ارز را به روسیه وارد کند، زیرا هنوز بانک هایی هستند که تحریم نشده و پرداخت گاز را انجام می دهند. بهترین مثال می تواند بانک گازپروم باشد. بنابراین قدمی که پوتین برداشته است، واقعا به آن نیازی نبود. اما اگر به اقتصاد روسیه نگاه کنید، دولت روسیه در حال حاضر مشکلات زیادی را باید به طور همزمان حل کند: باید جلوی کاهش ارزش پول را بگیرد و حفره‌های ترازنامه بانک‌ها را ببندد، زیرا شرکت‌ها به آرامی شروع به فروپاشی می‌کنند. روسیه باید از صندوق رفاه ملی خود برداشت کند. از سوی دیگر، روسیه دیگر نفت و گاز نمی فروشد. در نهایت صندوق رفاه ملی خالی می شود. سپس دولت باید با چاپ پول به کار خود ادامه دهد. این تراژدی بزرگ این داستان است: جنگ پایان نخواهد یافت، اما اقتصاد واقعی روسیه به طور کامل سقوط خواهد کرد.

تحریم انرژی، ماشین جنگی پوتین را متوقف نخواهد کرد. این به خاطر دو عامل است؛ ماشین جنگی روسیه مستقل از تجارت صادراتی است. در غرب ما در مورد صادرات نفت و گاز زیاد صحبت می کنیم و این برای اقتصاد روسیه نیز مهم است، اما برای ارتش روسیه نه. اگر به جنگ از نظر اقتصاد نظامی نگاه کنید، باید به دو چیز توجه کنید؛ از یک طرف صنعت تسلیحات، که سلاح ها و وسایل نقلیه را تولید می کند و از نظر مواد اولیه کاملاً خودکفاست. برای نیروی انسانی، فناوری و تامین مالی آن به درآمد ارزی بستگی ندارد. دومین نکته مهم لجستیک است، یعنی بالاتر از همه سوخت، نفت، گازوئیل و دیزل که همه تولید داخلی روسیه هستند. از یازده میلیون بشکه نفت روزانه، سه میلیون بشکه در روز برای مصرف خود روسیه است که شامل نیروهای مسلح نیز می شود. همه اینها توسط شرکت روسنفت Rosneft تحویل و به روبل محاسبه می شود. به همین ترتیب، حقوق نیروهای مسلح به روبل پرداخت می شود. بنابراین تحریم ها در این مورد بی اثر است.

او ادامه داد، ما در واقع باید با روسیه مدرن خداحافظی کنیم، زیرا روز به روز در جهت اتحاد جماهیر شوروی پیش می رود: یک دستگاه عظیم نظامی که اکثریت بودجه دولتی را می بلعد و سپس غذاهای اصلی به طور یارانه ای به مردم داده می شود، اما علاوه بر این هیچ چیز دیگری وجود ندارد. و به همین دلیل است که می گویم: این خودکشی اقتصادی است. این برگرداندن یک اقتصاد ملی به دوران یک کشور در حال توسعه است.

او باور دارد پوتین هنوز راه های زیادی برای خروج از تنگنا دارد. مثلا می تواند بگوید: بله، من اکنون به هدف جنگی خود رسیده ام، اوکراین دوباره خود را بی طرف اعلام می کند و در آینده قابل پیش بینی به ناتو نخواهد پیوست. لزوما جنگ تشدید نخواهد شد. همچنین کاملاً ممکن است او آنچه را که غرب به عنوان یک شکست نظامی می‌داند، به عنوان یک پیروزی در داخل بفروشد. تا زمانی که او تبلیغات و نیروهای امنیتی را کنترل کند، چنین چیزی امکان پذیر است.

منبع: اشپیگل / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11