دیپلماسی فعال بهترین گزینه برای تهران است

قفقاز، ایران و ترکیه و حقیقت های موجود

۰۷ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۸:۰۰ کد : ۲۰۱۸۴۸۴ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
نویسنده خبر: سید علی موسوی خلخالی
علی موسوی خلخالی می نویسد: واقعیت این است که جنگ قفقاز جنگ ایران نیست، بلکه جنگ دو کشور مستقل آذربایجان و ارمنستان است که به خودشان مربوط است. زمانی این جنگ به ما مربوط می شود که منافع ما تحت تاثیر قرار بگیرد، برای همین بهترین گزینه در حال حاضر در حوزه قفقاز دیپلماسی فعال است.
قفقاز، ایران و ترکیه و حقیقت های موجود

دیپلماسی ایرانی: در روزهای اخیر موضوع روابط ایران و آذربایجان بحث های تازه ای را برانگیخته است. الهام علیف، رئیس جمهوری آذربایجان در حالی که لفاظی هایی را علیه ایران بیان کرده، تنش ها را در مرزش با ارمنستان افزایش داده است. در همین رابطه گفته شده که آذربایجان مناطق تازه ای را به تصرف خود در آورده است. در حالی که نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان از توافق تازه ای با آذربایجان صحبت کرده است. 

روابط ایران و آذربایجان در وهله های اخیر رو به تیرگی گذاشته است و نشانه هایی از بهبود روابط نیز مشاهده نمی شود. بعد از حمله به سفارت آذربایجان در تهران، علی رغم تلاش های طرف ایرانی برای کاهش تنش، روابط دو طرف همچنان متشنج است. الهام علی اف که در تماس مقامات ایرانی از حل مشکلات صحبت می کند در مقابل دوربین ها لفاظی هایی را علیه ایران بیان می کند که با آنچه در گفت وگو با مقامات ایرانی بیان می کند، تضاد دارد. 

به نظر می رسد با مشغول شدن روسیه در جبهه اوکراین و تمرکز مسکو بر آنجا، آذربایجان فرصت را برای آتش افروزی جدید با ارمنستان مناسب می بیند و در این میان تلاش دارد ایران را از حمایت از ارمنستان دور کند و حتی وادارد که به آن نزدیک شود. بی شک ترک موازنه در روابط تهران با باکو و ایروان، بدون ملاحظه منافع ملی ایران در نهایت به ضرر تهران تمام خواهد شد. 

اعلام نقض آتش بس توسط آذربایجان از سوی مسکو شاهدی بر این ادعاست که آذربایجان می خواهد آغازگر جنگی علیه ارمنستان باشد. 

تاکتیک روسیه

اینکه تصور کنیم روسیه جبهه قفقاز را رها می کند، واقع بینانه نیست. در جنگ جهانی دوم آدولف هیتلر می گفت قفقاز پهلوی شوروی است و اگر به پهلوی شوروی ضربه بزنیم شوروی زمین می خورد. ژوزف استالین، رهبر وقت شوروی با تایید این اظهارات هیتلر می گفت، قفقاز پهلوی شوروی است و هرگز اجازه نمی دهیم از این ناحیه خنجر بخوریم. در عمل هم مسکو ثابت کرد که قفقاز را پهلوی خود می داند. این سیاست همچنان برای مسکو ثابت مانده، با این تفاوت که جای هیتلر را غرب گرفته است. بنابراین روسیه در هیچ حالتی اجازه نمی دهد که اولا، موازنه در قفقاز به هم بخورد، ثانیا غرب وارد این حوزه شود و میدان دار شود و ثالثا، بازیگری سوم، حتی ایران، نقش اصلی را برعهده بگیرد. در حال حاضر ایران و روسیه به نوعی از اتحاد رسیده اند، بنابراین چون مسکو همه توجه خود را به جنگ اوکراین معطوف کرده، احتمال دارد موقتا کنترل این حوزه را با هدف کنترل تنش به ایران بسپارد اما قطعا در لحظات نهایی و حساس ورود خواهد کرد و حرف آخر را خواهد زد. به نظر می رسد نزدیکی بیش از پیش این روزهای ارمنستان به ایران نیز با توجه به این معادله است. 

آذربایجان برای اینکه بتواند این موازنه را به نفع خود سنگین کند دست به دامن اسرائیل و ترکیه شده است. الهام علی اف اصرار دارد موضوع قره باغ هر چه سریعتر حل و فصل شود چرا که بیمار است و نمی خواهد پرونده سنگینی را برای جانشینش که احتمالا همسرش خواهد بود (حداقل خودش این طور برنامه ریزی کرده است) بگذارد که نتواند از پس آن برآید. 

کشورهای کوچک با اقتصادهای کوچک و توانایی های کوچک تر همیشه به کشورهای بزرگتر نیازمندند، در منطقه قفقاز سه کشور بزرگترین کشورهای این حوزه محسوب می شوند، ایران، روسیه و ترکیه. آذربایجان اگر سراغ ترکیه می رود، ارمنستان ناگزیر است به سراغ ایران یا روسیه بیاید. چون روسیه درگیر پرونده اوکراین است لاجرم مجبور است به ایران پناه ببرد.

واقعیت های سیاسی

آذربایجان و ارمنستان، هر دو، به دنبال ورود روسیه و غرب برای حل پرونده قفقاز هستند. اگر آذربایجان به دنبال ترکیه رفته و این کشور وارد این میدان شده، به پشتوانه ناتو است و پرواضح است که ناتو سازمانی غربی است. ارمنستان هم ترجیح می دهد در مقابل این ورود، کشوری از ناتو را وارد میدان کند، اتفاقی که همیشه افتاده، برای همین از حربه مسیحی بودن خود استفاده کرده و از فرانسه کمک گرفته است. مروری بر سه دهه مناقشه قره باغ نشان می دهد که کشورهای اروپایی، در راس آنها فرانسه، با روسیه به تفاهم رسیده اند تا آرامش به این منطقه برگردد. بنابراین می توان گفت که همواره تفاهم این دو در پس توافقات حوزه قفقاز است.

بنابراین می توان گفت سه لایه از قدرت در این منطقه وجود دارد، یکی خود کشورهای آذربایجان و ارمنستان که حاکمان اصلی این منطقه هستند، در لایه دوم ایران و ترکیه، کشورهای هم مرز در این منطقه که قدرت های متوسط این حوزه را تشکیل می دهند، و در لایه سوم روسیه و غرب هستند که دامنه قدرت روسیه از لایه اول تا لایه سوم گسترده است.

اکنون که غرب و روسیه درگیر بحران اوکراین شده اند، فضایی برای ایران و ترکیه فراهم شده تا بتوانند در چارچوبی معین و مشخص در این زمینه بیش از پیش نقش آفرینی کنند. اما این نقش آفرینی همان طور که گفته شد محدود است و نمی تواند فراتر از چارچوب های تعریف شده برود؛ چون روسیه و غرب خود را داعیه دار می دانند و فراتر از چارچوب ها عمل کردن، آنها را وارد میدان می کند. البته که در این میان داعیه دار بودن روسیه چون خود در این منطقه است موجه تر از غرب است که حضور در این منطقه را به مثابه تضعیف روسیه و ایران می داند.

بنابراین و با توجه به توضیحاتی که داده شد، ایران نباید طرفی از درگیری های قره باغ باشد؛ در حالی که باید منافع خود را دنبال کند، خطوط قرمز خود را بلند و با صدای رسا بیان کند – کاری که تا کنون کرده – و روابط خود را به کشورهای این حوزه به صورت دو جانبه تعریف کند. ایران و ترکیه در منطقه و قره باغ رقیب هم هستند اما این رقابت نباید به خصومت کشیده شود. واقعیت این است که جنگ قفقاز جنگ ایران نیست، بلکه جنگ دو کشور مستقل آذربایجان و ارمنستان است که به خودشان مربوط است. زمانی این جنگ به ما مربوط می شود که منافع ما تحت تاثیر قرار بگیرد، برای همین بهترین گزینه در حال حاضر در حوزه قفقاز دیپلماسی فعال است. یعنی همین سیاستی که ایران تلاش کرده است تا کنون اتخاذ کند و بر آن پایبند باشد.

روزنامه نگار، مترجم و سردبیر دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: آذربایجان ارمنستان ایران و آذربایجان ایران و ارمنستان ایران و ارمنستان و آذربایجان قفقاز ایران و حوزه قفقاز حوزه قفقاز فرانسه روسیه روسیه و ارمنستان ایران و روسیه و ارمنستان روسیه و آذربایجان ایران و روسیه و آذربایجان روسیه و امریکا جنگ اوکراین


( ۲۵۷ )

نظر شما :

ناشناس ۰۷ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۸:۵۴
معتدل و خوب . همانگونه که این مقاله معتدل بود ، سیاست ما هم در قفقاز باید معتدل باشد . بر خلاب القائات برخی تفکرات ناقص ، مردم آذربایجان ایران رونق خود را در هم مرز بودن با چند کشور می دانند تا یک کشور . تنوع مرزی نسبت به یکنواختی مرزی . البته معدود پانترک اغلب ساکن ترکیه مامورند به ایجاد حرج و مرج . به طور عمده از طریق فضای مجازی چرا که سمتی که منطق در ورای خواسته هایش نیست مجبور است با گرد و غبار ایجاد کردن ، راهش را پیش ببرد . حرکات بچه گانه مانند آن قاری کنار ارس یا عکسهای زن و شوهری علیف کنار ارس و امثال آنها ، همگی از جنس همان گرد و غبارهایی هستند که اینها نیاز دارند که خواسته های نامعقول و غیر قانونیشان را در لابه لای آن به پیش ببرند . ایران باید از نظر رسانه ای در آن منطقه هم در شمال و هم جنوب ارس فعالتر شده و مخصوصا مصلحت مرز ارمنستان را برای مردم ایران ، به صورت حرفه ای تبیین کند .
خسرو ۰۷ فروردین ۱۴۰۲ | ۲۰:۵۳
مزیت نسبی ایران در روابط با کشورهای قفقاز ، در رابطه با کدام کشور است؟ گرجستان با ایران مرزی ندارد و بطور کامل غرب را هدف نهایی تعیین نموده است و ارمنستان به جهات دینی و روابط تاریخی و نفوذ دیازپورای ارمنی در چهارچوب مصالح فرانسه و آمریکا و روسیه عمل می‌کند یعنی از ایران فقط به عنوان کارت بازی بهره می‌جوید---- بستر طبیعی رابطه و نفوذ و فعالیت های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی ایران در گذشته و حال و آینده در آذربایجان است کشوری که هنوز نتوانسته تمامیت ارضی خود را اعاده کند هنوز چهار هزار کیلومتر مربع از قره باغ که سرزمین قطعی آذری است در دست ارمنستان است موج ژورنالیستی براه افتاده از طرف پانفارسها و پانکردها در حمایت از ارمنستان بر خلاف منافع ملی ایران است
امیر ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۰۴:۳۷
تو چه کارشناسی هستی خودت میگی وقتی به ما مربوط میشه که منافع ما وسط باشه ؛بستن مرز ما با ارمنستان منافع ما نیست؟؟؟؟
حقیقت تلخ ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۰۵:۲۹
نویسنده مقاله یه ترک آذریه و نمیتونه بی طرف باشه. در این حوزه از نویسندگان ترک استفاده نکنید چون تعصب ترک بودن رو به منافع ملی ایران ترجیح میدن. طبیعتا هیچ ترک زبان ایرانی خواستار مداخله ایران به نفع ارمنستان که مساوی با منافع ملی ایرانه نیست.به نظر من ایران در عمل (حضور مقتدرانه ارتش) حد آذربایجان رو مشخص کرده و آذربایجان از آن حد فراتر نخواهد رفت. در حالی که اگر ایران دنبال دیپلماسی بود آذربایجان به پشتوانه ترکیه و اسرائیل تا حالا قضیه را یک طرفه به نفع خود و به ضرر ایران و ارمنستان فیصله داده بود.
سید سوسن ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۰:۵۴
پاینده ایران.. ولی نباید آنقدر این دیپلماسی ومماشات با ایلهام علیف کند شود ک دشمنان قسم خورده وتروریست ک دستشان ب خون هزاران دانشمند ما اغشته است ریشه دار بشن ک کار ایران برا مهار انها دشوارتر بشود.
ناشناس ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۱:۵۶
وقتی الهام علی آف شرارت می کند باید گوشمالی داده بشه
محمد ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۳:۱۶
بحث بر سر حق و ناحق نیست ، اگر رئیس یک کشور کوچک بتواند بخشی از مرز ایران را اشغال کند و ما هم کاری نکنیم ، این پیغام را به دنیا می دهیم که می توانید به ما حمله کنید . چه فرقی هست بین حمله عراق به مرزهای ایران با حمله آذربایجان ؟ حتی برای من مهم نیست که ادعای آذربایجان درست هست یا نه ، آن مرز مشترک ما با ارمنستان را باید حفظ کرد به هر قیمتی که شده . که اگر آن مرز را اشغال کردند دیگر نمی توانید شاهان قاجار را بی غیرت بدانید
قویطاس ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۳:۱۷
ایران باید آذربایجان و گوشمالی بده نویسنده در مقاله اش تناقص زیاد داره.
هموطن ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۷:۳۰
در شرایط فعلی که اسراییل و اردوغان باکو را به پهباد و موشک مجهز کرده اند و علنی اعلام طرفداری میکنن سکوت یعنی بسته شدن مرز و قتل عام دوباره ارامنه
امیر ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۲۰:۲۹
مقاله توصیف و تحلیل درستی از وضعیت قفقاز و مناسبات قدرت در آن ارائه داده اما در مقام تجویز بویژه آنجا که موضوع را به منازعه صرف ارمنی - آذری فروکاسته و نقش ایران را در حد "دیپلماسی فعال" خواستار شده، محل نقد و اشکال است. منازعه بر سر قره باغ اکنون به منازعه بزرگ تری بر سر بقاء یک طرف منازعه و تغییر عمده ژئوپلیتیک منطقه قفقاز از سوی دیگر تحول یافته است. لذا موضوع به طور مستقیم به منافع ملی و مصالح امنیتی ایران مرتبط گردیده است. مضافاً اینکه حضور و نقش آفرینی اسرائیل در منطقه نیز به شکلی عریان و بدون مماشات امنیت ملی ایران را مورد هدف قرار داده است. لذا "دیپلماسی فعال" هر چند لازم و ضروری اما ناکافی است.
داریوش ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۲۰:۴۶
انشاالله مسلمانان شیعه آذربایجان بر کفار ارمنی و طرفداران منافقشان پیروز خواهند شد و دل امام زمان را خوشنود خواهند کرد
احمد ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۲۰:۴۹
مقاله جالبی بود ولی در این شرایط مانباید منافع ملی ان را قربانی یک مشت آدم که در ترکیه و آذربایجان مشغول عشق وحال ومنافع اقتصادی دارند بکنیم آخه کدام قوم وقوم گرایی یک زمانی ترکیه وخیلی از این کشورها زیر سلطه ما بودند تا چند سال پیش دربار عثمانی زبان اصلی اشان ونوشتارشان فارسی بوده ترکیه با تنوع قوی یونانی وکرد ایرانی اصلا چیزی به اسم نژاد ترکی ندارند کشورما و ترکیه یک زمانی حدود 700سال اشغال مغولها و200سال عربهابود اینها حتی در مصر وسوریه و لبنان زبانشان را تغییر دادند در منطقه ما هم ترکیه آذربایجان وترکمنستان ازبکستان وحتی قرقیزستان را تغییر دادند در همین آذربایجان با اکثریت تالشی به اجبار زبانشان راتغییر دادندالان هم بخاطر منافع شخصی وقبیله ای دم از ترکی می زنند زمانی عثمانی به تبریز حمله کردو چیزی به غیر جنایت نکردند غرب هم اصالتی از لحاظ نژادی ندارند همین فلم 300 ما حمله می کردیم نژادشون راتعدیل می کردیم هم آنها خلاصه همه به هم ،ولی در در غرب وآمریکا چیزی به عنوان نژاد وجود نداره ویک چیز حل شده است واین طرفند فقط برای ماست تا کوچکمان کنند وهمانند علیف هر چی بگویند گوش کنیم ما نیاید گول اینها را بخوریم منافع ملی مان را فدای غرب وحشی و تفرقه انداز حکومت کن بکنیم و منافعمان وکشورمان دفاع کنیم ...
یزدان ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۲۱:۱۳
دوست پان‌ترک خسرو .. نظریات پان‌ترکی ارزشی ندارند. در اینکه منطقه اران با ایران پیوستگی قاطعی حتا بیشتر از سایر مناطق ایرانی قفقاز دارد شکی نیست اگرچه مدت دو قرن هست که از مام میهن جدا شده باشد. اما اتفاقا مستأجرین این خطه یعنی خانواده علیف که بالسابقه در خدمت مناطق شوروی بوده‌اند هیچگونه دوستی با ایران و ایرانی ندارند و امروزه به همیاری دولت ترکیه کارزار و سیاست تهاجمی گسترده ای علیه ایران به راه انداخته و دنبال رواج توهمات خودش در ایران هست. این منطقه گلوگاه دشمنی‌های شوروی با ایران بود. از ترک‌سازی گسترده اقوام ایرانی تات و تالشی و... تا عنوان دروغین اون که توسط شوروی حمایت می‌شد . ضمنن این روابط قفقاز قابلیت اصلاح رو داره. همین گرجستان ویزا برای ایرانیها رو لغو کرد و اگرچه هنوز دستپخت دوستان قاجاری در تفلیس رو یادشون هست ولی پتانسیل بهبود روابط هست همانگونه که در تاریخ بوده... ارمنستان هم که واقعا به حدی همسان ایرانیها هستن که انگار قومی ایرانی باشه... در حال حاضر که غرب و روسیه فعلا با باکو حال می‌کنن.. اگر به حرف دوستان پان‌ترک باشه باید با همه دشمن شد و فقط کشور رو دربست در اختیار دوستان گذاشت... از تنگه های داریال ( ولادی قفقاز) و دربند تا ارس قلمرو ایرانی و فرهنگ ایرانی هست.. آسیاب به نوبت. از سقوط آل بویه و امپراتوری سامانی و غوری تا عهد صفوی ۵ قرن گذشت .. هنوز وقت داریم. اما تا اون موقع نباید با طناب پان‌ترک های نفوذی به ته چاه بریم..
خداپرست ۰۸ فروردین ۱۴۰۲ | ۲۱:۱۳
هرچند اطلاعاتی که نویسنده محترم ارائه کرده ناقص و برخی اشتباه هستند ولی آنجا می گوید: ایران نباید خودش را درگیر این جنگ کند. تحلیل درستی است. ورود ایران جز ضرر برای منافع ملی کشورمان نتیجه ای ندارد. البته القائات برخی مخاطبین تندرو که خواستار مداخله یا نمایش نظامی قاطع ایران هستند همه از روی احساسات و عدم آشنایی با مسائل سیات خارجی است و همان بهتر که مسئولین ارشد به حرف این ها که واقعیت های سیاست خارجی را تبدیل به حماسه های وهم آلود می کنند تاکنون گوش نکرده اند. امیدوارم بعد از این هم اینگونه باشد.
ایرانی ۰۹ فروردین ۱۴۰۲ | ۰۳:۱۲
ارمنستان علنا ایران را بازی داده و از ما سوء استفاده میکند. از طرفی دم از اتحاد با ما میزند و از طرفی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا را میاورد که آن حرفهای سخیف درباره شکست ایران از ارمنستان مسیحی در دوران باستان را بزند. مسئولین و به اصطلاح روشنفکرانی که دم از ایرانی بودن میزنند سابقه شرارتهای اینان در دوران جنگ جهانی اول را نه خوانده اند و نه میخواهند بدانند. اینان از دیرباز چشم به خاک ایران دارند و خواب ارمنستان بزرگ را میبینند و متأسفانه حکومتهای ما هم تا توانسته اند به اینها میدان و تریبون داده اند و میدهند.
ابراهیم قدیمی ۰۹ فروردین ۱۴۰۲ | ۰۹:۰۶
دانش واطلاعات مربوط به فرهنگ و حق وحقوق گروههای مختلف نژادی در منطقه نزد ایران است۔ بدون شک پرونده های قدیمی وزارت امور خارجه ایران مملو از اطلاعات مربوط به تحولات تاریخی منطقه است۔من فکر نمی کنم ایران علاقه به ضایع کردن حقوق ترک ها داشته باشد که در حدود هزار سال وکم وبیش در منطقه هستند ۔ولی واقعیت این است که ارامنه وکردها سوابق بسیار بلند تری از ترکها در منطقه دارند وحق وحقوق تاریخی انها باید ضمن احترام به دیگران محفوظ بماند ارامنه و کردها از منطقه خارج نشدهاند که گروه جدیدی جای انها را بگیرد۔این ارامنه نیستند که بلند پروازی دارند ۔بلند پروازی در ضمیر علی اف است۔ که حق و حقوق هنوز درنقشه منطقه ایران را نیز برسمیت نمی شناسد۔حتی ممکن است در ضمیر ترکیه ومردم کشور اذربایجان نباشد۔گرچه همه از ادعاهای ناسیونالیستی پر طمطراق حمایت میکنند۔فریب مردم یک کشور با ناسیونالیزم ونزاد گرائی بسیار اسان وسابقه دار است۔
وحید ۰۹ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۰:۰۷
دوستانی که با دیدگاه مغرضانه و از روی کینه‌توزی به مسئله نگاه می کنم باید توجه داشته باشند که ایران دارای نفوس قابل توجهی از ترکهای آذربایجان هست و یکی از اصلی‌ترین اقوام تشکیل دهنده جامعه ایران محسوب می شود، که در میان این افراد کسانی هستند که تعصب شدیدی نسبت به همزبانشان دارند و در صورت نبرد مستقیم ایران و آذربایجان باعث به وجود آمدن تشنج در داخل ایران خواهند شد، یعنی ایران دچار جنگی داخلی نیز خواهد شد، در ضمن کشورهای ترکیه و پاکستان که از قبل با آذربایجان اعلام وحدت کرده اند نیز بیکار نخواهند نشست، یعنی جنگ ایران و آذربایجان یک جنگ چند جانبه برای ایران خواهد بود.
بیژن ۰۹ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۰:۴۷
سلام‌سیرمسیرجریان‌‌تاریخ سه‌هزار‌ساله‌این‌است‌که‌‌مردم ایران‌وحکومتهای‌متفاوت‌مستقر درآن‌باید‌ازآذربایجان‌حمایت میکرد‌اما‌‌نفوذ‌افکار‌موسوم‌به ایرانشهری‌وپان‌فارسیزم‌باعث شده‌حکومت‌ایران‌سیاست حمایت‌از‌ارمنستان‌‌را‌درپیش بگیرد‌درهزاروچهار‌صد‌سال‌گذشته تنها‌کشور‌مسیحی‌درقفقاز‌گرجستان بود‌وولایت‌دیگر‌مسیحی‌دیگر درقفقاز‌موجود‌نبود‌ارمنستان‌بعد پیروزی‌روسیه‌تزاری‌‌درجنگهای بیست‌وپنج‌ساله‌با‌قاجاریه‌‌توسط روسیه‌ایجاد‌شد
خان اوغلان.خ. اهری اسمیر ۰۹ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۹:۵۱
مقاله خوبی هست..همچنین از نظر مهدویت و احادیث نار آذربایجان هیچ توجیهی برای دفاع از منافع ارمنی در زانگزور نیست ثانیا از نظر دینی و اسلامی لن یجعل الله للکافرین علی المسلمین سبیلا ثالثا هیچ راه ترانزیتی به اروپا وجود نداشته و اگر چنین فرضی مطرح شود از لابلای کوه های نخجوان و کلبجر و لاچین و در نهایت ترک های مسختی گرجستان و ترک های داغستان و اوکراین و ترکیه در دریای سیاه می گذرد که خود معمای چند مجهولی است رابعا تابحال نیز این سناریوی نفوذ شده موجب تنش با ترکیه و آذربایجان و کاهش ظرفیت ایران در گذر از قلمرو آذربایجان در خزر در راستای کمربند شمالی شده خامسا معادلات عراق و ترکیه را با کاهش منافع ایران تحت تاثیر قرار داده است.سادسا طرح دالان ناتو یا توران یا حضور اسرائیل یا راه اروپا ائتلاف های آسیای مرکزی و ترکیه و چین و..و حتی معاملات احتمالی با روسیه علیه ایران را دامن زده سابعا تنش های قومی را در اثر ترک هراسی دامن زاده و ...و...و...کمی بصیرت نیاز است.... از باب جهاد تبیین و آتش به اختیار..
علی ۰۹ فروردین ۱۴۰۲ | ۲۳:۳۰
ایروان زمانی شیعه نشین و دارای حوزه علمیه مشهوری بود. ارامنه ای در آن نبود. در اثر چند مرحله نسل کشی به کلی پاکسازی قومی شده است. این کشور دارای عالیترین روابط با اسرائیل و آمریکا و غرب است و تأسیس جعلی آن با کمک روسیه صورت گرفته. همانطو که اسرائیل را انگلستان بوجود آورد. اینان ماهیتا تفاوتی با اسرائیل ندارند و دقیقا از همان روش آنان بهره میگیرند از جمله مظلوم نمایی در عرصه جهانی و تعویض جای ظالم و مظلوم و ادعای نسلکشی...
هانتینگتون ۱۱ فروردین ۱۴۰۲ | ۱۶:۵۹
چیزی که نه نویسنده مقاله و نه اکثریت قاطع مخاطبان فارس و کرد ایران از آن بی خبرند این است که هنور نزدیک 5 هزار کیلومتر از اراضی آذربایجان تحت اشغال ارمنستان هست. سیاست آذربایجان فشار بر ارمنستان برای دادن امتیاز در این زمینه است. سیاست تحمیق ملت نه تنها در کتابهای درسی و رادیووتلویزیون ایران بلکه در دیگر رسانه ها هست. فراموش نکنید تحمیق بلندمدت باعث سیاست خارجی احساساتی و به دور از واقعیتهای ژیوپلتیک می شود. ایران 15 همسایه دارد که در نتیجه این سیاست ها با همه آن ها تقریبا یا در موقعیت خصمانه است یا روابط سردی دارد. مثلا یک زمانی بر علیه عربستان بحرین امارات تبلیغات می شد الان با همه این کشورها وارد دوره نرمش شده است که اتفاقا همه آن ها در این دوره خصومت با اسراییل ارتباط برقرار کرده اند. همانطور که کسی نتوانست جلوی ارتباط اعراب با اسراییل رو بگیره نمیتونه مانع ارتباط آذربایحان با اسراییل بشه با اینکه من مخالف ارتباط مسلمانان با دولت اشغالگر اسراییل هستم اما این واقعیت سیاست است که باید رفتارها با محاسبه سود و زیان باشد. سیاست خارجی عرصه رفتارهای بچه گانه و بازی در میدان روسیه و ارمنستان نیست. هیچ بهشتی در وسط جهنم درست نمی شود. ارتباط دادن همه چیز به پان ترکیسم و ندیدن پان فارسیسم و پان ارمنیسم خاموش در اذهان بخشی از ملت که آن بخش دیگر را می آزارد قطعا خسارت بار خواهد بود همانطور که اقتصاد امروز ایران با وضعیت فاجعه مانندی روبروست.