در مذاکره با تهران موضوع هسته‌ای اولویت اول غرب است
منوچهر متکی وزیر خارجه ایران به تازگی از تدوین بسته پیشنهادی جدیدی سخن گفته است که به گفته برخی تحلیل‌گران نشانگر تلاش ایران برای استمرار مسیر مذاکرات هسته‌ای است.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با علی خرم، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل سیاس خارجی:
آیا اقدام ایران برای تدوین بسته‌ای جدید نشانه‌ای از علاقمندی این کشور برای ادامه مذاکرات هسته‌ای با غرب است؟
به طور قطع ایران به ادامه این مذاکرات علاقمند است اعم از این‌که ادامه مذاکرات را به عنوان یک استراتژی پذیرفته باشد یا در چارچوب تاکتیک دنبال کند. در هر دو صورت ایران در ادامه این مذاکرات ضرری نمی‌بیند و تلاش دارد با نگاه مثبت به این مذاکرات بنگرد.
اما یک مسئله محتوای دستور کار مذاکرات است و مسئله دیگر اهدافی است که طرفین مذاکرات جستجو می‌کنند. ممکن است اهداف ایران با 1+5 متفاوت باشد اما اصل مذاکرات مورد توافق طرفین است.
به نظر می‌رسد در اجلاس گروه هشت کشورهای 1+5 دو ماه دیگر برای آغاز مذاکرات به این فرصت داده‌اند، ارزیابی شما از این ضرب‌الاجل چیست و این مهلت چه تاثیری در تصمیم ایران برای ارائه بسته پیشنهادی جدید داشته است؟
بر اساس گفته‌های آقای متکی ایران هنوز پیام صریحی از گروه هشت یا اعضای گروه 1+5 در تعیین ضرب الاجل دریافت نکرده‌ایم. گویا ایران خواهان آن است که غرب در قالب یک نامه تصمیم جدید خود در مورد ایران را اعلام کند و یا آقای سولانا در ملاقاتی مطالب مورد نظر غرب را بیان کند.
با این حال تعیین مهلت دو ماهه از سوی غرب این پیام را دارد که بعد از استقرار دولت در ایران تاخیر در آغاز مذاکرات بیش از این ادامه پیدا نکند و تهران مذاکرات را ادامه دهد تا زمان از دست نرود. در واقع غرب دنبال آن است تا در صورت موفق نبودن مذاکرات هسته‌ای با ایران، غرب تحریم‌های بیشتر علیه تهران را در دستور کار قرار دهد.
آیا در این مهلت دو ماهه که احتمالا بسته پیشنهادی جدید ایران نیز ارائه خواهد شد محتوای این بسته می تواند در سرنوشت ادامه مذاکرات تاثیر گذار باشد؟
قطعا می‌تواند تاثیر گذار باشد اما میزان تاثیر بستگی به محتوای این بسته دارد.
پیش بینی شما از محتوای بسته جدید ایران چیست، آیا بر طبق روال بسته قبلی مسائل کلی پیرامون موضوعات منطقه‌ای و جهانی مطرح می‌شود که موضوع هسته ای جزیی از آنهاست؟
ایران در حقیقت قصد دارد فاز مذاکرات را از موضوع هسته‌ای به فاز موضوعات جهانی ببرد به همین دلیل در بسته پیشنهادی قبل از مسائلی گفته شد که 1+5 یا غربی‌ها برای این مسائل اولویت قائل نیستند. غرب می خواهد مذاکرات با ایران را به موضوع هسته‌ای محدود کند و به توافق برسد و سپس به موضوعات بین المللی و منطقه‌ای بپردازد.
لذا این اختلاف دیدگاه میان ایران و غرب در مورد بسته‌های پیشنهادی وجود دارد. غرب مخالفتی با طرح موضوعات کلی جهانی در بسته‌های پیشنهادی ایران ندارد اما موضوع هسته‌ای ایران را در اولویت می‌داند.
آیا اشاره به مسائل مختلف جهانی در بسته پیشنهادی ایران تاثیر گرفته از بحث مدیریت جهان است که از سوی برخی مقامات ایران مطرح می شود؟
این امکان وجود دارد، ایران مسائل بین‌المللی را مطرح می کند تا اهمیت موضوع هسته‌ای را به حد دیگر موضوعات برساند؛ با این وجود باید گفت که مدیریت جهان نیازمند ابزارهای زیادی است. یک قدرت نیازمند ابزارهای مختلفی برای مدریت جهان است و حتی امریکا نیز نمی‌تواند به مدیریت جهان بپردازد. این کشور بارها در این خصوص تلاش کرده اما بدون کمک دیگران این امر میسر نیست.
اگر این مطلب را بپذیریم آن زمان باید اول عده و عُده- به تعبیر قرآن- فراهم کنیم، پس از آن که سازوکار لازم را مهیا کردیم آن زمان در مورد مدیریت جهانی سخن بگوییم.
یکی از ملزومات مدیریت جهانی این است که یک قدرت بتواند در سطح جهان نقش آفرین باشد، اگر نتواند در سطح جهانی نقش آفرین باشد به قدرت منطقه‌ای تنزل می‌کند و اگر در این طح نیز از نقش آفرینی باز بماند قدم به قدم موضوع تغییر می‌کند.
بنابراین نگاه ایران به مدیریت جهانی می تواند در رویکرد این کشور در تدوین بسته‌های پیشنهادی نیز تاثیرگذار باشد.
نظر شما :