عراق، بوش و جنگ علیه تروریسم

امسال نیز به سنت هر سال در آخرین روزهای سال میلادی، روزنامه‌ها، مجلات و سایت‌های مختلف اینترنتی با توجه به عوامل مختلفی چون میزان فروش و تأثیر کتاب‌ها در محافل آکادمیک، کتاب‌های برتر سال در حوزه‌های مختلف را انتخاب می‌کنند.

 

با مروری بر عناوین کتاب‌هایی که امسال در صدر این فهرست‌ها قرار گرفته‌اند، متوجه می‌شویم در سال 2007 رویدادهایی مانند جنگ عراق، سیاست‌های دولت بوش و نیز تروریسم، در صدر موضوعاتی بوده‌اند که در کتاب‌های منتخب سال مورد توجه نویسندگان و خوانندگان نشریات معتبر قرار داشته‌اند.

 

در زیر مروری داریم بر10عنوان کتاب برتر حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل که از چند روزنامه و نشریه تخصصی (نیویورک تایمز، فارین افرز، سایت آمازون و...) استخراج شده است.  

جفری توبین، گزارشگر حقوقی مجله معتبر نیویورکر، در تازه‌ترین کتاب خود تلاش می‌کند تا به هزارتوی تاریک دادگاه عالی آمریکا که بالاترین مرجع قضایی این کشور محسوب می‌شود، نور تازه‌ای بتاباند.

 

توبین در این کتاب با ترسیم تصویر دقیقی از ساز و کار اداری و حقوقی دادگاه عالی آمریکا و نیز چهره‌های تأثیرگذاری که در سیاست‌گذاری‌های آن نقش تعیین ‌کننده‌ای دارند، نشان می‌دهد که دادگاه عالی آمریکا نه بر اساس قوانین حقوقی و قانون اساسی آمریکا، بلکه در چارچوب نیات و هدف‌های زنان و مردان قدرتمندی عمل می‌کند که این نهاد عالی قضایی را بر اساس گرایش‌ها و رویکردهای سیاسی‌شان به پیش می‌برند.

 

توبین در این کتاب با ارائه تاریخچه دقیقی از عملکرد دادگاه عالی آمریکا از زمان دولت ریگان تاکنون، به بررسی سیاست‌های این نهاد نسبت به مسائل حقوقی جنجال‌ برانگیزی چون سقط جنین، مجازات اعدام، ازدواج همجنس‌بازان و... می‌پردازد.  

 

آلن گرینسپن، رئیس شورای عالی خزانه ‌داری آمریکا، در این کتاب تلاش می‌کند تا با بررسی تأثیرات اقتصادی واقعه 11 سپتامبر، تصویری دقیق از وضعیت اقتصادی آمریکا و جهان در دوران اوج سیطره نظام سرمایه‌داری به دست دهد.

 

گرینسپن نشان می‌دهد در حالی که پس از واقعه یازده سپتامبر بسیاری از کارشناسان برجسته احتمال سقوط و ورشکستگی اقتصادی آمریکا و به تبع آن اقتصاد جهانی را مطرح می‌کردند، عوارض اقتصادی این رویداد عظیم که تلاطم‌های ناشی از آن در جهان سیاست همچنان ادامه دارد، خیلی زودتر از آن چه تصور می‌شد توسط نظام سرمایه‌داری جهانی جذب شد.

 

به اعتقاد گرینسپن ما امروز در جهان تازه‌ای زندگی می‌کنیم که اقتصاد سرمایه ‌داری بر آن سیطره‌ای همه جانبه دارد و همین امر باعث شده است تا اقتصاد امروز بسیار انعطاف‌پذیرتر، بازتر و متغیرتر از گذشته باشد.

 

گرینسپن با توصیف راهی که اقتصاد جهانی تا امروز طی کرده است، به بررسی ماهیت دنیای نویی می ‌پردازد که در آن به سر می‌بریم و در انتها نیز تلاش می‌کند تا چشم‌اندازی از آینده و امکانات و چالش‌های بی‌نظیری ترسیم کند که اقتصاد جهانی طی سال‌های آتی در اختیار ما می‌گذارد.

 

رابرت دریپر در این کتاب جذاب و خواندنی، ما را با خود به درون کاخ سفید دوران ریاست‌جمهوری جرج بوش می‌برد و تصویری دقیق و جامع از حدود یک دهه پرتلاطم در خبرسازترین دولت آمریکا طی چند دهه اخیر ارائه می‌دهد.

 

این کتاب مملو از جزئیات خواندنی، گفت‌و‌گوها و شرح صحنه‌هایی است که حتی جدی‌ترین علاقمندان مسائل سیاسی و دوران ریاست‌جمهوری جرج بوش را متعجب می‌کند.

 

دریپر که دسترسی بی ‌سابقه‌ای به نزدیک ‌ترین مشاوران و همراهان بوش در کاخ سفید ــ از لورا بوش و دیک چنی گرفته تا کاندولیزا رایس و دونالد رامسفلد ــ داشته است، داستان دوران ریاست‌جمهوری جرج بوش را از درون روایت می‌کند و نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصیتی جرج بوش تا چه اندازه در سیاست‌گذاری‌های او طی این سال‌ها دخیل بوده است.

 

هر چند سرفصل‌های این کتاب برای هر علاقمند اخبار سیاسی و رویدادهای بین‌المللی آشنا به نظر می‌رسد، اما جای‌ جای کتاب مملو از جزئیات کوچک و معناداری است که حتی دقیق‌ترین و پیگیرترین مخاطبان رسانه‌های خبری نیز تاکنون اثری از آن‌ها مشاهده نکرده‌اند.

 

والتر راسل مید که از جمله کارشناسان برجسته مرکز روابط خارجی آمریکا است، در زمره آخرین روشنفکرانی است که مشابهت‌هایی میان جرج سوم (پادشاه بریتانیا بین سال‌های 1760 تا 1801) و جرج بوش دوم شناسایی کرده است.

مید در کتاب " خدا و طلا " نشان می‌دهد آمریکا ــ کشوری که با طغیان علیه امپراتوری بریتانیا تأسیس شد ــ در واقع به جانشین منطقی آن تبدیل شده است.

 

مید اعتقاد دارد که در هر دورانی، به یک " امپراتوری لیبرال " برای کنترل دریاها و ممکن ساختن تجارت آزاد نیازمندیم.

 

مید این امپراتوری‌ها را به مثابه معجونی خیرخواهانه و دارای الگوی حاکمیتی چنان فریبنده معرفی می‌کند که مردم " آزادانه " به آن احساس تعلق می‌کنند.

 

کتاب مید در نهایت تصویر تازه‌ای از جهان و نقشی که نژاد آنگلوساکسون در تاریخ جهان ایفا کرده ترسیم می‌کند، اما در عین حال نگرانی‌هایی نیز در دل خوانندگان خود نسبت به جاه‌طلبی‌های امپریالیستی آمریکا به وجود می‌آورد.

 

م وینر، خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز که سال‌ها در حوزه سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا فعالیت کرده است، کتاب " میراث خاکستر " را با استفاده از 50 هزار سند و مدرک که اکثرشان به آرشیو سیا و تعلق دارند و صدها ساعت مصاحبه با مدیران و کارکنان سابق سیا به رشته تحریر درآورده است.

 

این کتاب که برای وینر جایزه پولیتزر را به ارمغان آورد، با جای دادن عملیات مختلف سیا در چشم‌اندازی تاریخی و سیاسی، تصویری واقع ‌نمایانه از این سازمان به دست می‌دهد و تصویر اسطوره‌ای این سازمان را پیش چشمان خواننده خرد می‌کند.  

 

از زمانی که مجله فارین افرز در سال 1993 مقاله برخورد تمدن‌های ساموئل هانتینگتون را منتشر کرد، هیچ کتاب یا مقاله آکادمیکی به اندازه کتاب " لابی اسرائیل و سیاست خارجی آمریکا " جنجال به پا نکرده است.

 

این کتاب که نوشته جان میرشایمر، استاد علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو و استفن والت، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه هاروارد است، به خاطر وزن و اعتبار علمی مولفانش و ادعاهای جنجال‌برانگیز مطرح شده در آن، به یکی از معدود کتاب‌های آکادمیکی تبدیل شد که به فهرست کتاب‌های پرفروش روزنامه نیویورک‌ تایمز راه یافت.

 

نویسندگان کتاب " لابی اسرائیل و... " در اثر خود با ارائه مستنداتی علمی، نشان داده‌اند که ایالات متحده آمریکا امنیت خود را قربانی منافع یک کشور دیگر، یعنی اسرائیل، کرده است و علاوه بر این سیاست آمریکا در قبال منطقه خاورمیانه نیز به کلی تحت تأثیر" لابی اسرائیل " قرار دارد.  

 

جرمی ساهیل روزنامه‌نگار برجسته مجله نیشن، در تازه‌ترین کتاب خود تحت عنوان " بلک‌ واتر: ظهور قدرتمندرین ارتش مزدور جهان " مراحل تکوین و گسترش یکی از بزرگترین شرکت‌های خصوصی نظامی را پی می گیرد و به نقشی که این شرکت در جنگ آمریکا علیه تروریسم، به ویژه در عراق ایفا کرده، می‌پردازد.

 

" شرکت‌های نظامی خصوصی " صورت امروزی نیروهای مزدور هستند که از قدیم در صحنه درگیری‌های نظامی فعال بوده‌اند.

 

این شرکت‌ها از شرکت‌های مشاوره کوچک که توصیه‌های ژنرال‌های بازنشسته را به موکلانشان عرضه می‌کنند تا شرکت‌های چند ملیتی بزرگتری که یگان‌های کماندویی بزرگ و کوچک را به مشتریان‌شان اجاره می‌دهند، شامل می‌شود.