با وجود هیاهوی رسانه ای غرب

ایران تنگه هرمز را نمی بندد

۳۱ تیر ۱۳۹۱ | ۱۵:۳۹ کد : ۱۹۰۴۴۴۰ اقتصاد و انرژی
دکتر منصور معظمی، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل انرژی در گفتاری برای دیپلماسی ایرانی معتقد است که هیچ گاه از نقش استراتژیک تنگه هرمز کاسته نمی شود.
ایران تنگه هرمز را نمی بندد
 
دیپلماسی ایرانی: وقتی از تنگه هرمز صحبت می کنیم، منظور مجموعه ای است که به طور متوسط 16 تا 17 میلیون بشکه نفت در روز از طریق آن انتقال پیدا می کند. نکته مهمی که لازم است به آن توجه شود این است که روزانه 14 تانکر بزرگ نفتی به سمت دریای عمان عبور می کنند. به واقع بیش از هشتاد و پنج درصد صادرات این محموله ها که به سمت بازارهای آسیایی مانند چین و کره و هند می رود از این مسیر عبور می کند. علاوه بر این دوازده درصد نفت صادراتی به امریکا از این مسیر عبور می کند. هفتاد و هفت درصد از نفت صادراتی به آسیا به این تنگه نیازمند است. هشتاد و هشت درصد نفت صادراتی به اروپا و دو تا سه درصد نفت صادراتی به خاورمیانه و شمال افریقا از تنگه هرمز عبور می کند. این آمار نشان می دهد که تنگه هرمز یک گذرگه آبی بسیار استراتژیک برای مصرف کنندگان دنیا است. به این مسئله اضافه کنید که در سال 2011 مجموعا هفتاد و هفت میلیون تن ال ان جی یعنی گاز مایع نیز از تنگه هرمز منتقل شده است. بنابراین علاوه بر مسئله انتقال نفت، تنگه هرمز از نظر انتقال ال ان جی هم بسیار اهمیت دارد.

موقعیت تنگه هرمز به نحوی است که تانکرهای با ظرفیت بسیار بزرگ را نیز حمل کنند. این یک قابلیت قابل توجه است. اگر به کشورهای صادرکننده نفت حاشیه خلیج فارس بنگرید، می بینید که همه این کشورها ناچارند که نفت خود را از تنگه هرمز عبور دهند تا نفت تولیدی را به مراکز صادراتی برسانند. آمار نشان می دهد که ظرفیت تولید نفت عربستان سعودی در حال حاضر حدود ده میلیون بشکه در روز است و نزدیک هفت و نیم تا هشت میلیون بشکه در روز صادر می کند. میزان وابستگی عربستان به تنگه هرمز نزدیک به 3.1 میلیون بشکه در روز است. ظرفیت تولید نفت عراق سه میلیون بشکه است و میزان صادرات این کشور دو میلیون و چهارصد هزار بشکه است و نزدیک به یک میلیون و هفتصد هزار بشکه از طریق تنگه هرمز منتقل می شود. امارات متحده عربی دو میلیون و هفتصد هزار بشکه ظرفیت تولید دارد، میزان صادرات نفت این کشور دو میلیون بشکه است و میزان وابستگی این کشور به تنگه هرمز ششصد و هشتادهزار بشکه در روز است. کویت دو و نیم میلیون بشکه ظرفیت تولید دارد و دو و یک دهم میلیون بشکه نفت صادر می کند. تقریبا صد در صد وابستگی کویت برای انتقال نفت صادراتی به تنگه هرمز است. ظرفیت تولید نفت قطر یک و شش دهم میلیون بشکه در روز است که صادرات این کشور یک و چهار دهم میلیون بشکه است و همه این میزان باید از طریق تنگه هرمز منتقل شود.

آن چه اتفاق افتاده این است که امارات متحده عربی دست به تاسیس یک خط لوله 370 کیلومتری از حبشان به بندر فجیره زده است. به واقع امارات با این کار وابستگی خود را از تنگه هرمز قطع کرده و تنگه هرمز را دور زده است. با توجه به این که اماراتی ها تنگه هرمز را دور زده اند اما در روز باز هم حدود پانزده و نیم تا شانزده میلیون بشکه نفت در روز از تنگه هرمز عبور می کند. فرض کنیم که روزی عربستان نیز دست به چنین اقدامی بزند. با احتساب عربستان و امارات، در خوش بینانه ترین شرایط میزان پنج میلیون بشکه از وابستگی کشورهای صادرکننده نفت حاشیه خلیج فارس به تنگه هرمز کاسته می شود. هنوز حدود ده تا دوازده میلیون بشکه در روز از تنگه هرمز عبور می کند.

من می خواهم از منظر دیگری با شما صحبت کنم. سر و صدا و شانتاژ خبری بیش از واقعیت در این مسئله اعمال شده است. ایران حافظ امنیت تنگه هرمز است. اساسا تصمیمی درباره بستن تنگه هرمز وجود ندارد. چون اساسا بستن تنگه هرمز عاقلانه نیست. تجربه سال های دفاع مقدس نشان داده است که علیرغم تمایل صدام به کشاندن جنگ به تنگه هرمز، ایران دفاع کرد و تنگه هرمز را باز نگه داشت. بنابراین جمهوری اسلامی ایران به دنبال آن نیست که تنگه هرمز نا امن باشد. البته بعضی کشورها و دول تمایل دارند که این منطقه را ناآرام جلوه دهند. اما من فکر می کنم با تدبیر و درایت و هوشیاری که در کشور وجود دارد تلاش بر این است که حداکثر امنیت در منطقه حکم فرما باشد. لذا هر گونه نا امنی در تنگه هرمز به ضرر تمام جهان است.

به نظر نمی رسد جمهوری اسلامی ایران به دنبال بستن تنگه هرمز باشد. بلکه به نظر می رسد کشورهای دیگر تلاش دارند با هیاهو برای مصرف کنندگان ترس ایجاد کنند. ایران به عنوان یکی از تولید کنندگان انرژی جهان به دنبال امنیت انرژی مصرف کنندگان است. اما گاهی شرایطی ایجاد می کنند که همه راه ها بر جمهوری اسلامی ایران بسته می شود. در این شرایط دیگر مسائل متفاوت است. در آن شرایط دیگر این مقامات نظامی و امنیتی هستند که در این رابطه تصمیم گیری می کنند. اما در شرایط عادی و معمولی، نه صلاح است و نه شدنی است که تنگه هرمز بسته شود. سخن آخر این که در بدبینانه ترین شرایط، هیچ گاه از نقش استراتژیک تنگه هرمز کاسته نمی شود./12

 

نظر شما :