اگر سکوت شیعیان شکسته شود

دیپلماسی ایرانی: مسئول اداره سوم کاخ سفید درباره اوضاع عراق و اظهارات نوری مالکی، نخست وزیر این کشور که نسبت به نبود راه حلی برای بحران های عراق ابراز نگرانی کرده بود، به سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور عراقی می گوید: «آن چه اکنون بیش از همه خطرناک است، نبود مرز جغرافیایی میان سوریه و عراق است که اتفاقا هر دو طرف در مناطق سنی واقع شده است. در آن جا همکاری حقیقی میان تروریست ها یا هر دو کشور هم سنی ها هم شیعیانشان وجود دارد. در این جا منظور شیعیان عراق و علوی های سوریه است که به رغم نبود مرز جغرافیایی میان آنها با یکدیگر همکاری های نزدیکی دارند. قبل از وقوع تحولات سوریه، روزگاری رئیس جمهور اسد از مرزهای لبنان و ترکیه و شاید هم اردن تروریست های اسلام گرا را به خاک خود راه می داد و آنها را حمایت می کرد و چه بسا آموزش هم می داد، سپس آنها را به عراق می فرستاد تا با نیروهای امریکایی (قبل از این که از عراق عقب نشینی کنند) بجنگند، مشابه همین وضعیت اکنون در عراق اما به شکلی معکوس در جریان است. اکثریت انتحاری هایی که امروز به عراق می آیند و خود را منفجر می کنند یک روز قبل از سوریه آمده اند. این وضع اگر ادامه یابد بسیار خطرناک است.»

وی در ادامه می افزاید: «در سال 2007 یا 2008 شیعیان عراق جواب انفجارهای تروریست های سنی را که ملت آنها را هدف قرار داده بودند و به مقدساتشان حمله می کردند، جواب دادند. زمانی که مرجعیت دینی شیعه دید سکوت دیگر ممکن نیست. اما الآن، به رغم قربانی های بی گناهی که تقریبا هر روز توسط گروه های تروریستی در بغداد و خارج از آن کشته می شوند، شیعیان همچنان از پاسخ دادن به آنها خودداری می کنند مبادا که جنگ داخلی در بگیرد. اما اگر یک حادثه تروریستی بزرگ مثلا در نجف یا یک شهر مقدس دیگر رخ دهد آن گاه جنگ آغاز می شود و دیگر متوقف نخواهد شد.»

مسئول اداره سوم کاخ سفید در ادامه می گوید: «آقای مقتدا صدر انسان باثباتی نیست. و فکر نمی کنیم که ایران هم چندان روی او حساب کرده باشد. او همه چیز یا خیلی چیزهای دیگر می خواهد. می خواهد انسان سیاسی و رهبری مردمی و فرمانده ای برای یک گروه شبه نظامی و مرجع دینی بزرگ باشد. یک بار گفت که سیاست را طلاق می دهد اما دوباره به آن بازگشت. اخیرا هم دقیقا همین کار را کرد، گفت دیگر کای با سیاست نخواهد داشت اما از وزرایش خواست که در دولت مالکی باقی بمانند. در استان های جنوبی هم در انتخابات شرکت کرد. وزرای جریان صدر در دولت نه از ما استقبال می کنند و نه ابدا از دیدن ما "خوششان" می آید. برای همین ما هم آنها را نمی بینیم. ما از عراق به طور نظامی عقب نشینی کردیم. و امروز تصمیم گرفتیم که در عراق و خارج از آن درگیر نظامی نشویم. هیچ نیروی نظامی به آن جا نفرستاده ایم. اساسا عراقی ها رد کردند که هر گونه نیروی نظامی در کشورشان بماند. مالکی، نخست وزیر یک بار به ما گفت که عروسک ایرانی ها نیست.»

سرکیس نعوم نظر می دهد: «اما حالا با اسد منسجم شده است و با او در بحران سوریه هم صدا است، او مخالف هر گونه حمله نظامی به سوریه است. این موضع همچنین سیاست ایران نیز هست.»

مسئول اداره سوم کاخ سفید پاسخ می دهد: «مالکی قدرتمند است و این را در انتخابات نیز دیدیم. موفقیت های بزرگی هم به زودی به دست خواهد آورد.»

نعوم می گوید: «موفق شده و قدرتمند است شاید برای این که ایران از او حمایت می کند. اما مراجع دینی اصلی در عراق، بر اساس آن چه من می دانم، با بازگشت او به راس دولت عراق یا به عبارت دیگر بقای او در سمت نخست وزیری برای بار سوم موافق نیستند.»

وی جواب می دهد: «به هر حال عراقی ها فعلا به نتایج انتخابات اعتماد دارند و این را هم نوعی از انواع دموکراسی می دانند. آن چه ما را می ترساند این است که سنی ها احساس خوبی نداشته باشند، چرا که آن گاه دست به کارهای غیر قابل پیش بینی می زنند. سنی ها خود یکپارچه نیستند و از گروه های گوناگون تشکیل شده اند.»

سرکیس نعوم سپس از او درباره کردها می پرسد و می گوید که گفته می شود امریکایی ها سال ها پیش به آنها گفتند که به خودمختاری شان اکتفا کنند و با اعلام کشور مستقل خودکشی نکنند. اما اخیرا از یکی از افراد واقعا مطلع در واشنگتن شنیدم که آنها می خواهند کشور مستقل خود را اعلام کنند. وی پاسخ می دهد: «کردها در وضعیت باثبات و واقعا خوبی هستند. آنها نه تنها نسبت به شهروندان عراقی شان که مدت ها است تحت فقر و عقب افتادگی و جنگ به سر می برند، وضعیت خوبی دارند بلکه نسبت به برادرانشان در جنوب و مرکز ترکیه نیز وضعیت بهتری دارند. کردستان به سرعت پیشرفت می کند و میانگین رشد خوبی به دست می آورد و از لحاظ اقتصادی پیشرفت خواهد کرد. کردها تلاش می کنند که در تعیین روسا (king makers) نقش داشته باشند. روابطشان با ترکیه ممتاز است. بعد از شکست هایی که در عراق و سوریه خوردند و بعد از این که سنی های عرب و کشورهایشان آنها را در رویارویی با خطر ایران به رغم تاریخ بدشان از دست دادند، دوباره به مشکلات داخلی و اقتصادی شان بازگشتند. کردها ساده نیستند، محاسباتشان را دقیق انجام می دهند، وقتی که برایشان روشن شد که 17 درصد از نفت دولت مرکزی برایشان سود بیشتری دارد و بیش از حفر چاه و استخراج نفت برایشان سودآور است و علاوه بر آن شرکت هایی که به کردستان می آیند تا چاه نفت حفر کنند برایشان دردسر ساز می شوند، گفتند نمی خواهیم برای خودمان دردسر درست کنیم و با دعواهای قضایی دولت عراق دنبال مشکل بگردیم.»

منبع: النهار/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11