چرا عربستان تولید نفت خود را کاهش نخواهد داد؟

۰۸ شهریور ۱۳۹۴ | ۰۰:۰۳ کد : ۱۹۵۱۴۶۰ سرخط اخبار
بهای نفت طی یک ماه گذشته در مجموع روند نزولی را پیموده است و در آخرین تحولات بعد از یک افت چند دلاری، مجددا امروز به 50 دلار رسیده است. 9 ماه بعد از آنکه اوپک در آخرین نشست خود تصمیم گرفت تا میزان تولید نفت را در سطح قبلی حفظ کند و از اقدامات جانبی برای افزایش قیمت نفت صرف نظر کرد، اکنون با مشکلات پیچیده ای در آینده نزدیک روبه رو شده است.

به گزارش «تابناک» در اولین ضربه، اوپک با افزایش حضور نفت شیل آمریکا در بازار و در پی آن سقوط شدید بهای نفت دست به گریبان شد که به خصوص کشور عربستان سعودی را تا اینجا با مشکلات عدیده ای مواجه ساخته است؛ هرچند تولید نفت آمریکا طی ماه های گذشته تا حدی کاهش داشته، این کاهش چندان چشمگیر نبوده است. این امر منجر به آن شده که اکنون درآمد اعضای اوپک به شدت نزول داشته باشد؛ از جمله عربستان سعودی که اکنون حکومت این کشور تصمیم به کاهش هزینه های جاری برای مقابله با کسری بودجه شدید دارد. صندوق بین المللی پول گزارش داده است که تا پایان سال جاری، عربستان با کسری بودجه حدود 20 درصد تولید ناخالص داخلی مواجه خواهد بود.

اما این مشکل اساس خود را به راه های مختلفی نمایش می دهد. کاهش شدید قیمت نفت منجر به آن شده که این کشور برای جبران کسری بودجه خود، به اوراق قرضه با سررسید 12 ماهه روی آورد که این مورد برای اولین بار طی هشت سال گذشته اتفاق می افتد و در مجموع می تواند حدود 10 میلیارد دلار درآمد برای عربستان داشته باشد.

از سوی دیگر، ارزش پول ملی عربستان به شدت در حال نزول است. عربستان بهای ریال را برای مدت زمان طولانی برابر با 3.7 دلار تثبیت کرده بود؛ اما اکنون حدس و گمان ها بر این است که این کشور باید اقدام به کاهش نرخ برابری ریال در برابر دلار کند. اگر بهای نفت به همین ترتیب افت و کاهش داشته باشد، این کشور همچنان باید برای جبران کسر بودجه نرخ ریال را کاهش دهد.

اکنون بسیاری از کشورها و بازار نفت در پی آن هستند که آیا این مشکلات عدیده منجر به آن خواهد شد که عربستان تاکتیک نفتی خود را تغییر دهد یا خیر؟
 
چرا عربستان سعودی تولید نفت خود را کاهش نخواهد داد؟

فشار اکنون در بین کشورهای عضو اوپک شدید است. وزیر نفت الجزایر در نامه ای به دبیرخانه اوپک درخواست اقدامات لازم را کرده؛ هرچند مستقیم درخواست کاهش تولید را نداده است. قبل از نشست ماه ژوئن، ونزوئلا نیز درخواست اقدامات فوری برای افزایش قیمت نفت را داده بود. این کشور شدیدترین وضع را در بین سایر اعضای اوپک دارد و بحران مالی و اقتصادی این کشور روز به روز در حال وخیم شدن است.

این در حالی است که اخیرا زنگنه، وزیر نفت کشورمان، اشاره کرده است که ایران به هر قیمتی و با هر بهایی، تولید نفت خود را افزایش می دهد؛ اما همچنین از برگزاری یک نشست اضطراری برای تعیین استراتژی اوپک استقبال کرده است. تقریبا همه اعضای اوپک اکنون خواهان کاهش تولید برای جلوگیری از افت بیشتر بهای نفت هستند.

پرسش اساسی اینجاست که آیا عربستان در صورت عدم موفقیت در بازار اوراق قرضه و در صورت تداوم کاهش بهای نفت رضایت به تغییر استراتژی و کاهش تولید اوپک خواهد داد یا خیر؟

آنگونه که به نظر می رسد پاسخ این سوال منفی است. خیلی بعید به نظر می رسد که عربستان در حال حاضر و با توجه به ورود رقبای بزرگ مثل نفت شیل و بازگشت ایران به بازار نفت به شکل قدرتمند عقب نشینی کند. قطعا عربستان نیز از بهای پایین نفت متضرر می شود اما رقبای این کشور به ویژه در اوپک نیز کمتر از عربستان از این وضعیت متضرر نمی شوند.

رشد تولید نفت آمریکا که طی سال های گذشته بی وقفه و سریع بوده است، نه تنها طی ماه های گذشته متوقف شده بلکه به تدریج در حال کاهش است. از سویی هر چقد عربستان به استراتژی فعلی خود پایبند باشد، احتمال کاهش بیشتر تولید نفت آمریکا بیشتر است. هزینه های تولید نفت شیل در آمریکا هنوز هم بالاست و اگر قیمت نفت از این بیشتر کاهش یابد تولید این نفت دیگر مقرون به صرفه نیست و تا همین جا نیز بسیاری از شرکت ها ورشکست شده اند و این وضعیت بسیار به عربستان یاری می رساند تا ضمن نگه داشتن سهم خود در بازار، بهای نفت را مجددا به روند صعودی برگرداند.

از سوی دیگر، ورود ایران به شکل قدرتمند به بازار نفت حداقل تا اواسط سال آینده میلادی نزدیک نیست و این برهه زمانی به عربستان فرصت آزمایش استراتژی خود را می دهد. حتی ورود ایران به بازار نفت به شکل قدرتمند مثلا با روزانه 5 میلیون بشکه نفت (چیزی که زنگنه وعده آن را داده است) منجر به آن خواهد شد که عربستان بیش از قبل فرصت خارج کردن آمریکا از بازار نفت را داشته باشد.

آن گونه که به نظر می آید، کسری بودجه دولت عربستان و تصمیم این حکومت به کاهش هزینه های جاری به حدی وخیم نیست که منجر به ورشکست شدن عربستان با قیمت پایین نفت باشد؛ اما یک بازی طولانی مدت را می تواند برای این کشور رقم بزند. در شرایط فعلی قیمت نفت کاهش بودجه جاری، می تواند فرصت ایفای نقش بهتر در این بازی را برای عربستان مهیا کند؛ بازی که عربستان با کمی اقبال، می تواند در پایان آن به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت خاورمیانه و تأثیرگذار ترین بازیگر نفتی در جهان جای پای خود را از خلال یک بحران محکم تر کند.

در واقع کاهش بودجه جاری دولت عربستان، نشانه ای از پایبندی این کشور به استراتژی فعلی است و نه نمادی از فشارها و علاقه به تغییر وضعیت. این استراتژی برای عربستان بسیار حائز اهمیت است حتی اگر به قیمت ورشکستگی کامل اقتصاد سایر اعضای اوپک نظیر ونزوئلا تمام شود که خود می تواند هرچه بیشتر موقعیت عربستان سعودی را به عنوان تعیین کننده اصلی تضمین کند.
 

کلید واژه ها: اوپک


نظر شما :