بازی جدید آمریکا و مبادله سوخت هسته‌ای
دیپلماسی ایرانی: آمریکا به رغم ژست‌های انسان دوستانه خود مقابل درخواست ایران برای مساله انسانی از سرگیری مذاکرات مبادله و تامین سوخت نیروگاه تحقیقتاتی تهران که در زمینه تولید رادیو داروها برای بیماران سرطانی فعالیت می‌کند؛ بازی جدیدی را آغاز کرده است.
نیروگاه تحقیقاتی تهران در زمینه تولید رادیو داروها بویژه تولید و تامین داروهای بیماران سرطانی فعالیت می‌کند و تامین سوخت هسته‌ای آن نیز کاری انسانی و حیاتی است؛ اما مقامات آمریکایی در پاسخ به درخواست اخیر علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران در نشست سالیانه آژانس برای آغاز مذاکرات مبادله سوخت بر مبنای بیانیه تهران، با در پیش گرفتن سناریویی جدیدی اعلام کردند که شرایط برای مبادله سوخت با ایران عوض شده است.
صالحی معاون رییس جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی روز دوشنبه در پنجاه و چهارمین نشست سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنانی اعلام کرد که ما بار دیگر گروه وین را به از سر گیری گفتگوها با ایران، بدون تاخیر بیشتر و بر مبنای بیانیه تهران که در سطح بین المللی مورد تصدیق قرار گرفته، فرا می‌خوانیم. وی در بخشی از سخنان خود افزود: «موضوعی که ارزش طرح نگرانی دارد تامین سوخت مورد نیاز برای رآکتور هسته‌ای تهران است که در ارتباط مستقیم با نیازهای رادیو دارویی هزاران بیمار قرار دارد اما علی‌رغم تلاش‌های مستمر ایران برای اعتمادسازی متقابل، صرفا به خاطر نشانه حسن نیت، تاکنون هیچ نتیجه دلگرم کننده‌ای در این زمینه حاصل نشده است.»
بیانیه مشترک جمهوری اسلامی ایران، برزیل و ترکیه، مورخ 27 اردیبهشت 1389 (17 می2010 )، حرکت مثبتی از سوی تهران برای تحقق راهکاری در زمینه موضوع تبادل سوخت و همچنین ادامه گفتگوها بود؛ اما این روند نیز با فشار ناعادلانه سیاسی معدودی کشورهای دارنده تسلیحات هسته‌ای مواجه شد که به صدور قطعنامه ناعادلانه و غیرقانونی 1929 انجامید. بیانیه هسته‌ای تهران پس از بن بست ایجاد شده در باره مبادله سوخت در مهر سال گذشته (اکتبر) و پیشنهاد روسیه، آمریکا و فرانسه به ایران برای ارسال بخش اعظم اورانیوم غنی شده در ایران با درصد پایین به خارج از کشور و تبدیل آن به میله‌های سوخت و تحویل میله‌ها به ایران مطرح شد، که البته در این پیشنهاد هیچ تضمینی برای تحویل میله‌های سوخت به ایران وجود نداشت.
بیانیه تهرن مورد حمایت بین المللی قرار گرفت. یک روز پس از آنکه صالحی خواستار از سرگیری فوری گفتگوها درباره طرح مبادله سوخت هسته‌ای شد، دولت آمریکا اعلام کرد که شرایط مبادله سوخت اتمی با ایران از سال گذشته و با مطرح شدن این پیشنهاد تغییر کرده است.
استیون چو وزیر انرژی آمریکا روز سه شنبه 30 مهر (21 سپتامبر) در گفت وگو با خبرنگاران اعلام کرد که واشنگتن در مورد مبادله سوخت «همیشه به گفت‌وگوی دوباره با ایران علاقه دارد» و این سخن به معنای شروع مجدد پروسه جدید یا به عبارتی آغاز بازی جدید و تکرار پروسه تعلل و وقت کشی آن هم در زمینه یکی از طرح‌های هسته‌ای مربوط به مسایل انسانی است.
دنیل پونمن معاون وزارت انرژی آمریکا نیز که به همره چو در مصاحبه با خبرنگاران شرکت داشت؛ گفت که مهم است بر گفت‌وگوهای وسیع‌تر میان ایران و اعضای دایم شورای امنیت و آلمان تمرکز شود و نه فقط بر مذاکرات مربوط به مبادله سوخت اتمی.
پونمن افزود: از زمان خودداری ایران از پذیرش طرح گروه وین در خصوص مبادله سوخت، اتفاقات زیادی افتاده است که شرایط موجود را عوض می‌کند... و در نتیجه ما معتقدیم که خیلی مهم است که آنها (ایران) در چارچوبی وسیع‌تر برای حل مسایل وارد گفتگو شوند. وی در پاسخ به این سوال که آیا این امر عملا به معنی رد شرایط طرح اولیه مبادله سوخت است؛ بدون اشاره به بیانیه هسته‌ای تهران خاطرنشان کرد: آنها واکنش مطلوبی به پیشنهاد اولیه گروه وین نشان ندادند و حالا نیز شرایط تغییر کرده و لازم است ایران اقدامات تازه‌ای انجام دهد. این در حالی است که فعالیت نیروگاه تحقیقاتی تهران مربوط به عرصه پزشکی است و جنبه انسانی دارد و به عنوان بخشی از فعالیت‌های حقوق بشری در سازمان انرژی اتمی پیگیری می‌شود.
برای تولید رادیو داروها در نیروگاه تحقیقاتی به سوخت20 درصد نیاز است، اما کشورهای غربی مدعی حمایت از حقوق بشر و در راس آنها آمریکا به بهانه‌های واهی از فروش و یا حتی معاوضه سوخت 20 درصد با اورانیوم غنی شده ایران با درصد پایین، خودداری می‌کنند. به دلیل خودداری غرب از تحویل سوخت 20 درصد به ایران، اگر توانایی علمی و عملی تولید سوخت 20 درصد در داخل وجود نداشت عمده فعالیت نیروگاه تحقیقاتی تهران هم اکنون باید تعطیل می‌شد و جان بسیاری از بیماران نیازمند به رادیو داروها به مخاطره می‌افتاد یا به ناچار باید با صرف هزینه‌های هنگفت نیاز بیماران از خارج تامین می‌شد؛ البته اگر برای واردات این داروها هم شرط و شروط نمی‌گذاشتند. اما هم اکنون توان تولید سوخت 20 درصد برای راکتور تحقیقاتی در کشور وجود دارد به طوری که تولید سوخت 20 درصد در ایران به تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم رسیده است و بنابر گفته مسوولان سازمان انرژی اتمی 25کیلوگرم سوخت 20 درصد در کشور تولید شده است.
باید تا زمان ارایه سناریوی جدید آمریکا در باره تامین یا مبادله سوخت، منتظر نشست و دید که آنها برای مساله انسانی و حقوق بشری تامین سوخت نیروگاه تحقیقاتی تهران چه بازی جدیدی را در پیش می‌گیرند. آنچه مسلم است این که اگر متخصصین، دانشمندان و دولت مردان ما در جهت خودکفایی در تولید سوخت هسته‌ای گام برنمی‌داشتند، هم اکنون بسیاری از بیماران نیازمند به رادیو داروها در تنگناهای شدیدی قرار گرفته و جانشان به خطر می‌افتاد.
نویسنده: احمد نیکنام
نظر شما :