مشکلات اقتصادی ایران

جهاد کارآفرینان وکارگران در سنگر تولید موجب اعتراف آمریکا به شکست جنگ اقتصادی شد

رهبر انقلاب: مشکلات اقتصادی کشور صِرف تحریم نیست/از شرطی کردن اقتصاد کشور پرهیز شود

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی فرمودند: ایشان البته آمارهای کلان اقتصادیِ دهه ۹۰ را حقاً و انصافاً ناخرسند کننده خواندند و با اشاره به آثار اینگونه مسائل در زندگی مردم گفتند: آمار و میزان «رشد تولید ناخالص داخلی، تشکیل سرمایه در کشور، تورم، رشد نقدینگی، مسکن، تأمین ماشین آلات و مسائل مشابه»، اصلاً خرسند کننده نیست و ضربه به معیشت مردم که مدام از آن ابراز نگرانی می‌کنیم ریشه در همین مسائل و واقعیات دارد.

ادامه مطلب

افزایش احتمال پذیرش احیای توافق هسته ای از سوی ایران

خبر خوش نتیجه بخشی مذاکرات وین در راه است؟

اهمیتی ندارد که رئیس جمهوری ایران از کدام جناح است و اهمیتی ندارد که عمدتا از رئیسی تحت عنوان یک شخصیت «اصول گرای تند رو» یاد می شود. تصمیم گیری نهایی با رهبری است و ساختارهای دیگری هم در جمهوری اسلامی برای کسب اطمینان از تداوم سیاست ها فارغ از دولت، وجود دارد. حتی مجلس ایران که در حال حاضر تحت کنترل اصول گراهای تند رو است نیز نمی تواند تاثیرات قابل توجهی بر سیاست خارجی از جمله بر روند مذاکرات وین بگذارد.

ادامه مطلب

نیاز رئیس جمهوری اصول گرا به توافق هسته ای

انتقاد ابراهیم رئیسی از برجام به معنای نفی توافق نیست

به رغم حملات رئیسی به روحانی به دلیل نشان دادن ضعف در مذاکرات بین المللی و اظهارات او مبنی بر نیاز به وارد شدن به صحنه بین المللی از موضع قدرت، او هم با این مساله ناگفته در میان مقامات ایران موافق است که اقتصاد ایران به شدت به احیا احتیاج دارد. ابراهیم رئیسی که در سال های گذشته به طور مکرر از برجام انتقاد کرده بود، در کارازهای انتخاباتی و پس از پیروزی تعهد خود به توافق هسته ای (به شرط بازگشت آمریکا به تعهداتش) را اعلام کرد.

ادامه مطلب

اروپا و ایران در خاورمیانه ای در حال تغییر (بخش چهارم)

برجام نجات نیابد، روابط با غرب یک چرخه ۸ ساله ریاست جمهوری به تعویق می افتد

فاجعه واقعی سقوط برجام همین است: جمهوری اسلامی دوام آورد، اما فرصت رشد و تکامل پیدا نکرد. انتظار می رود هرگونه اصلاح احتمالی فرهنگی و اجتماعی باشد، نه سیاسی، و هر روند اصلاحات واقعی با تصمیمات احتمالی برای جلوگیری از ناآرامی های اجتماعی ارتباط خواهد داشت. اگر برجام در شرایط کنونی نجات پیدا نکند و وعده های اقتصادی آن محقق نشوند، این احتمال وجود خواهد داشت که تصمیم گیری ایران درباره حمایت از عادی سازی روابط با غرب یک چرخه کامل هشت ساله ریاست جمهوری (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۹) به تاخیر افتد.

ادامه مطلب

اروپا و ایران در خاورمیانه ای در حال تغییر (بخش سوم)

روحانی و ظریف نجات می یابند، اما سیاست خارجی آنها نه

اگرچه رفتارهای سیاست خارجی تحت حمایت روحانی و ظریف در نتیجه نقض برجام توسط آمریکا خنثی شد، شرایط برای این دو چندان نگران کننده نبوده و نیست. روحانی از بلندپروازی ها در زمینه حذف برچسب امنیتی از شرایط یا حتی عادی سازی روابط با ایالات متحده به اظهارات شدیدالحن علیه آمریکا روی آورد و برخلاف دولت اول خود، در دولت دوم مکررا علیه اسرائیل سخن گفت.

ادامه مطلب

دوره انزوای اقتصادی

تاثیرات عمیق تحریم ها بر رفاه و اشتغال ایران

هدف از تحریم های شدید علیه ایران ایجاد فشار بر رهبران این کشور از طریق دشوار کردن زندگی برای شهروندان آن است. این تحریم ها تاکنون در ایجاد بحران اقتصادی و آسیب رساندن به رفاه ایرانی های عادی موفق عمل کرده اند. در این مقاله به تاثیر تحریم ها از سال ۲۰۱۰ بر مصرف خانوار و اشتغال پرداخته شده و طبق نتایج آن، در حالی که درآمد و مصرف خانوار متحمل به شدت آسیب دیده، اما وضعیت اشتغال انعطاف بیشتری داشته است.

ادامه مطلب

ایران تحت تحریم (بخش هشتم)

افزایش نرخ اشتغال به کاهش فقر معنی نشد

به رغم اهمیت انتقال پول نقد، اشتغال همچنان برای اکثر ایرانی ها منبع اصلی درآمد به شمار می رود. سهم درآمد حاصل از حقوق و دستمزد کار ثابت و درآمد خود اشتغالی در سال ۲۰۱۹ در یان روستایی ها ۵۳.۳ درصد و در میان خانواده های شهری ۴۷ درصد بود. منابع اصلی درآمد بدون اشتغال هم حقوق بازنشستگی، انتقال نقدی از راه های مختلف و اجاره بها هستند. درآمد حاصل از مشاغل با درآمد ثابت نیز اهمیت بیشتری از خود اشتغالی داشته و ۶۳ درصد از کل موارد درآمدی را تشکیل داده است. این مساله نشان می دهد که هرگونه افت در وضعیت اشتغال یا دستمزدها تاثیر قابل توجه منفی بر متوسط درآمد خانوار خواهد داشت. بنابراین، برای درک بهتر چگونگی انتقال شوک منفی تحریم ها به بودجه خانوار درک اینکه چه اتفاقی برای اشتغال رخ داده مهم است. بررسی روندهای زیر نشان می دهد اشتغال نسبت به درآمد و مصرف نسبتا پایدار بوده است.

ادامه مطلب

ایران تحت تحریم (بخش هفتم)

تهرانی ها بیشتر از شهرستانی ها در خطر فقیر شدن هستند

در صورت مساوی بودن همه دیگر شاخصه ها، یک ساکن تهران که پیشرفته ترین استان در ایران است، در برابر یک ساکن سیستان و بلوچستان که محروم ترین استان ایران قلمداد می شود، سه برابر بیشتر با خطر سقوط به ورطه فقر مواجه بوده است. با وجود پایین بودن نرخ فقر در مناطق مرفه تر مانند تهران، اما ساکنان این استان ها بیشتر در خطر فقیر شدن هستند. به زبان ساده تر، محل اقامت یک عامل مناسب برای پیش بینی درست آسیب پذیری در برابر بحران اقتصادی نیست.

ادامه مطلب

ایران تحت تحریم (بخش ششم)

ایران در کاهش فقر موفق بوده اما در کاهش نابرابری نه

ارزیابی تاثیر تحریم ها بر نابرابری درآمد به اندازه فقر ساده نیست. ایران به طور کلی در کاهش فقر، و نه در کاهش نابرابری موفق بوده است. جای تعجب هم ندارد چون توزیع سرمایه انسانی و در نتیجه درآمد کار نابرابر است. به علاوه، ایرانی ها درآمد حاصل از رانت نفت- برخی از طریق انتقال نقدی و یارانه و برخی از طریق دسترسی به قراردادهای دولتی و اعتبار یارانه ای- دارند. سازوکارهای توزیع پیچیده هستند، اما دست کم در دو مورد آخر، افراد با ارتباطات سیاسی از مزیت برخوردار هستند. این شرایط قبل از انقلاب وجود داشت و امروز هم ادامه دارد. نابرابری در دسترسی سیاسی، نابرابری در درآمد حاصل از رانت نفت ایجاد می کند.

ادامه مطلب

ایران تحت تحریم (بخش چهارم)

تحریم ها به نقش ایران به عنوان نیروی تعدیل در یک منطقه آشفته آسیب رساند

مانند سایر نقاط جهان، طبقه متوسط ایران هم ستون فقرات توسعه اقتصادی و اصلاحات اجتماعی و سیاسی بوده و نقش اساسی در انتخاب روسای جمهوری اصلاح طلب و میانه ایفا کرده است که هر دو دولت (سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵) و (۲۰۱۳ تا کنون) از اصلاحات اقتصادی لیبرال حمایت و ادغام بیشتر در اقتصاد جهانی را دنبال می کردند. می توان ادعا کرد بحران اقتصادی ناشی از تحریم ها علاوه بر ایجاد مشکلات بسیار، بر روند اصلاحات سیاسی و اقتصادی نیز تاثیر منفی داشته و ایفای نقش ایران به عنوان یک نیروی بالقوه برای تعدیل در یک منطقه آشفته و در جامعه جهانی را تضعیف کرده است.

ادامه مطلب

تهران و واشنگتن در برابر توافق هسته ای

چگونه می توان از تله «برداشتن گام اول» حذر کرد؟

در پی چندین سال سیاست از هم گسیخته دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، توافق هسته ای ایران یا همان برجام که می توان آن را جامع ترین رژیم بازرسی هسته ای تحمیل شده به هر ملتی دانست، در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. اگرچه هم دولت ایران و هم دولت جدید جو بایدن مشتاق نجات و دوام توافق هستند، اما به نظر نمی رسد هیچ یک از طرفین حاضر باشند گام اول را برای بقای آن بردارند.

ادامه مطلب

چین، بزرگ ترین سرمایه گذار میدان های نفتی ایران

تهران می خواهد با پروژه های جدید نفتی به ریاض تلنگر بزند؟

از زمان حمله حوثی ها به دو تاسیسات مهم عربستان سعودی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹، ایران به طور جدی به دنبال به دست آوردن قراردادهای تامین نفت به ویژه در رابطه با مشتریان عزیز آسیایی عربستان بوده است. پس از آنکه عربستان از تصمیم به کاهش یک جانبه تولید نفت خود به میزان یک میلیون بشکه در روز نسبت به سهمیه اوپک پلاس خبر داد، ایران اعلام کرد شرکت ملی نفت این کشور قراردادهایی به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار آمریکا برای ۸ پروژه جدید امضا کرده که هدف از آنها افزایش سطح تولید نفت خام است. اگرچه این پروژه ها به طور گسترده توسط شرکت های ایرانی مدیریت خواهند شد، اما بخشی از پروژه هایی به شمار می روند که به طور همزمان با توافق ۲۵ ساله با چین تنظیم شده اند.

ادامه مطلب

تهران برای تامین بودجه واردات به بیت کوین روی می آورد

ایران، اولین قطعه در دومینوی استفاده بانک های مرکزی از ارز رمزنگار

الکس ساندرز، تحلیلگر ارز رمزنگار استرالیایی معتقد است ایران اولین قطعه دومینو بوده که افتاده. او در توئیتی نوشته است: «پیش بینی کرده بودم اولین کشوری که به استفاده از بیت کوین روی آورد، یکی از کشورهایی خواهد بود که چیزی برای از دست دادن ندارد. بانک مرکزی ایران اکنون به صورت قانونی از بیت کوین برای واردات و صادرات استفاده می کند و این رویکرد برای آنها امکان دور زدن دلار آمریکا را فراهم می آورد. هیچ کشوری نمی خواست در این روند، اولی باشد. اما هیچ کشوری هم نمی خواهد آخری باشد و از قافله عقب بماند.»

ادامه مطلب

درس اشتباه واشنگتن در مسیر تکثیر سلاح های هسته ای

ترامپ ایران را به سمت برنامه هسته ای پیشرفته تر سوق داد

دولت ترامپ به تهران و همه مشتاقان پیوستن به گروه هسته ای ها درس های اشتباهی آموخته است: اینکه آنها پیش از هر گونه مذاکره باید برنامه هسته ای بزرگی داشته باشند، به صورت تدریجی مذاکره کنند و به آرامی دست از دارایی های هسته ای بردارند تا مبادا تحریم ها برگردند.

ادامه مطلب

روابط تهران و پکن از گذشته تا کنون

دلیل چرخش ایران به سمت شرق چیست؟

پکن و تهران خود را برای یک توافق بزرگ ۲۵ ساله اقتصادی و امنیتی آماده می کنند؛ توافقی که طبق آن، چین ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری می کند. هدف بررسی جزئیات توافق پیشنهادی نیست؛ بلکه بررسی پیشینه ژئوپلیتیک و تاریخی است که دو کشور را به سمت چنین توافقی سوق داده.

ادامه مطلب

تاثیرات اعمال فشار حداکثری ترامپ بر سیاست داخلی ایران (بخش نهم)

اروپا برای سیاست گذاری در قبال ایران منتظر انتخابات آمریکاست

کارزار اعمال فشار حداکثری ایالات متحده و اتخاذ رویکرد تقابلی از سوی ایران خطر درگیری نظامی بین دو طرف را افزایش داده است. منافع اروپا حکم می کند که این چرخه را بشکند. اروپا برای اینکه بتواند دیپلماسی خود را به شیوه موثرتری پیش ببرد، باید به درک عمیق تری از تمایلات، اولویت ها و عملکرد بلوک های قدرت در ایران دست یابد. اروپا از طریق مسائل اقتصادی و پرونده هسته ای می تواند ایران و ایالات متحده را به تعامل و مشارکت در مذاکرات معنادار با یکدیگر ترغیب کند.

ادامه مطلب

تلاش دولت برای رونق بورس تهران

بازار سهام در ایران پروژه امنیت ملی است

در میانه همه شرایط ناخوشایند اقتصادی، یک اتفاق عجیب در حال وقوع است. شاخص بورس اوراق بهادار تهران (تدپیکس) رونق یافته و در یک سال گذشته ۷ برابر شده است. در بهار امسال قیمت سهام به طور متوسط ۱.۶ درصد افزایش داشت. سوال احتمالا این است که چنین اتفاقی چطور می تواند به جمعیت شاغل ایران کمک کند؟

ادامه مطلب

مزایای توافق استراتژیک با چین برای ایران

توافق ۲۵ ساله چالشی برای سیاست های واشنگتن است

در روابط چین و ایران یک روز جدید طلوع کرده است. مقامات ایران اوایل ماه ژوئیه اعلام کردند در مراحل نهایی مذاکره با چین بر سر پیمان استراتژیک ۲۵ ساله هستند. این توافقنامه در صورت اجرایی شدن، روابط نظامی، اقتصادی و سیاسی دو کشور را به طور چشمگیری گسترش خواهد داد. این توافق جای تعجب ندارد؛ تهران و پکن در گذشته در هر زمینه ای از فروش اسلحه گرفته تا انرژی همکاری داشته اند. با این حال، این توافق روابط دو جانبه بین دو شریک استراتژیک را به مرحله جدیدی ارتقاء می دهد و پیامدهای عمده برای ژئوپلیتیک منطقه دارد و تهدیدی آشکار برای تلاش های ایالات متحده در راستای منزوی ساختن و مهار جمهوری اسلامی خواهد بود.

ادامه مطلب

نگرانی ها درباره اقدامات تحریک آمیز اسرائیل و واکنش احتمالی ایران

ممکن است جنگ سوپرایز ماه اکتبر شود؟

ایران در چند هفته گذشته یک سری آتش سوزی ها و انفجارهای مشکوک در تاسیسات غیرنظامی و نظامی از جمله تاسیسات موشکی و هسته ای را شاهد بود و زمان بندی این حوادث سبب شد برخی درباره خرابکاری های احتمالی اسرائیل دست کم در برخی از آنها گمانه زنی کنند. این اقدامات تحریک آمیز خطر بروز درگیری مارپیچ در خاورمیانه را در شرایطی افزایش می دهند که می تواند به یک مساله در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده تبدیل شود. اگر ترامپ و نتانیاهو چنین اتفاقی را برای منافع سیاسی خود لازم بدانند، آنگاه جنگ محتمل تر می شود.

ادامه مطلب

نزدکی پکن و تهران در میانه فشارها از سوی واشنگتن

دو دشمن اصلی خارجی ترامپ روی یک بسته همکاری کار می کنند

دولت ها در پکن و تهران فشارهای اعمال شده از سوی واشنگتن را احساس می کنند. اولی درگیر یک جنگ تجاری تلخ و آسیب رسان است و دومی از اعمال مجدد تحریم ها علیه اقتصاد خود رنج می برد. اما تعرفه ها و تحریم های اعمالی از سوی رئیس جمهوری دونالد ترامپ هنوز نتوانسته دو کشور را به تسلیم وا دارد و حتی به نظر می رسد که این فشارها به دو دشمن مقتدر آمریکا انگیزه و بهانه های بیشتری برای مشارکت داده است.

ادامه مطلب

تاثیرات اعمال فشار حداکثری ترامپ بر سیاست داخلی ایران (بخش سوم) ​​​​​​​

تحریم ها جذابیت اقتصاد مقاومتی را بیشتر کردند

کارزار اعمال فشار حداکثری ایالات متحده و اتخاذ رویکرد تقابلی از سوی ایران خطر درگیری نظامی بین دو طرف را افزایش داده است. منافع اروپا حکم می کند که این چرخه را بشکند. اروپا برای اینکه بتواند دیپلماسی خود را به شیوه موثرتری پیش ببرد، باید به درک عمیق تری از تمایلات، اولویت ها و عملکرد بلوک های قدرت در ایران دست یابد. اروپا از طریق مسائل اقتصادی و پرونده هسته ای می تواند ایران و ایالات متحده را به تعامل و مشارکت در مذاکرات معنادار با یکدیگر ترغیب کند.

ادامه مطلب

تاثیرات اعمال فشار حداکثری ترامپ بر سیاست داخلی ایران (بخش دوم)

احیای اقتصاد، بزرگ ترین چالش دولت

کارزار اعمال فشار حداکثری ایالات متحده و اتخاذ رویکرد تقابلی از سوی ایران خطر درگیری نظامی بین دو طرف را افزایش داده است. منافع اروپا حکم می کند که این چرخه را بشکند. اروپا برای اینکه بتواند دیپلماسی خود را به شیوه موثرتری پیش ببرد، باید به درک عمیق تری از تمایلات، اولویت ها و عملکرد بلوک های قدرت در ایران دست یابد. اروپا از طریق مسائل اقتصادی و پرونده هسته ای می تواند ایران و ایالات متحده را به تعامل و مشارکت در مذاکرات معنادار با یکدیگر ترغیب کند.

ادامه مطلب

تاثیرات اعمال فشار حداکثری ترامپ بر سیاست داخلی ایران (بخش اول)

منافع اروپا در حمایت از برجام است

کارزار اعمال فشار حداکثری ایالات متحده و اتخاذ رویکرد تقابلی از سوی ایران خطر درگیری نظامی بین دو طرف را افزایش داده است. منافع اروپا حکم می کند که این چرخه را بشکند. اروپا برای اینکه بتواند دیپلماسی خود را به شیوه موثرتری پیش ببرد، باید به درک عمیق تری از تمایلات، اولویت ها و عملکرد بلوک های قدرت در ایران دست یابد. اروپا از طریق مسائل اقتصادی و پرونده هسته ای می تواند ایران و ایالات متحده را به تعامل و مشارکت در مذاکرات معنادار با یکدیگر ترغیب کند.

ادامه مطلب

گشایشی برای دیپلماسی نرم تر؟

نفتکش های ایران عازم ونزوئلا بهترین زمان بازگشت آمریکا از تحریم ها هستند

در حالی که کشتی های نفتکش ایرانی به ونزوئلا نزدیک می شوند، به نظر می رسد ایالات متحده روی خود را برگردانده و به سمت دیگری می نگرد و این مساله می تواند دری به روی روابط بهتر بین تهران و واشنگتن بگشاید.

ادامه مطلب

تلاش دولت برای کاهش درد اقتصادی جواب می دهد؟

سرنوشت سهام عدالت در گرو عملکرد بازار بورس

موافقت با آزادسازی و تجارت سهام عدالت ۱۵ سال پس از شروع این طرح هیچ هدفی غیر از آرام کردن نارضایتی های داخلی از شرایط وخیم اقتصادی را دنبال نمی کند.

ادامه مطلب

ترامپ در محاسبات خود اشتباه کرده است

افزایش قدرت نهادهای غیردولتی ایران

افزایش نقش رفاه اجتماعی برای گروه های داخل ایران می تواند دلیل اصلی مجازات های ایالات متحده را زیر سوال ببرد.

ادامه مطلب

ایران در نقش خود در سوریه بازنگری می کند؟

سرانجام حمایت تهران از بشار اسد در کش و قوس مشکلات اخیر

بن کسپیت، خبرنگار اسرائیلی، باور دارد که ایران در حال ارزیابی مجدد تعهد خود به حمایت از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه است. او به نقل از مقامات امنیتی اسرائیل گزارش می دهد که ایران در حال بازنگری در رویکرد خود در سوریه است و حتی این احتمال وجود دارد که از حمایت دیرینه از بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور، دست بکشد. 

ادامه مطلب

چرا روحانی به قرنطینه خاتمه داد؟

نگرانی از فروپاشی اقتصادی در برابر نگرانی از کرونا

ایران ممکن است به زودی با موج دوم موارد ابتلا به ویروس کرونا مواجه شود، اما تعطیل ماندن اقتصاد بدون وجود یک شبکه ایمنی می تواند به ناآرامی، طغیان و فروپاشی بینجامد.

ادامه مطلب

سهم اصولگرایان در مشکلات پیش روی ایران

نتیجه انتخاب مجلس چه معنایی برای مذاکرات ایران و آمریکا دارد؟

همان‌طور که انتظار می‌ رفت، اصولگرایان در انتخابات مجلس ایران پیروز شدند و یکی از دلایلش هم این بود که بسیاری از نامزدهای اصلاح طلب و میانه رو برای نامزدی در انتخابات تایید صلاحیت نشده بودند. با این حال، پیروزی اصولگرایان آنقدر هم که انتظار داشتند شیرین نبود چون مشارکت در آن پایین‌ ترین میزان مشارکت از آغاز جمهوری اسلامی تاکنون بود. این نبود اشتیاق به مشارکت در انتخابات به این معناست که اصولگرایان اختیار تام نخواهند داشت. این مساله همچنین این معنا را دارد که پیروزی اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری ماه مه سال ۲۰۲۱ همچنان یک عدم قطعیت است.

ادامه مطلب

تهران از اوضاع عراق و لبنان نگران است

گسترش نفوذ و هزینه های ایران در منطقه

امپراطوری ایران از عراق تا لبنان به شدت دچار آشوب شده است. با گسترش یافتن تظاهرات ضد دولتی در منطقه که متحدان و گروه های تحت حمایت جمهوری اسلامی را تهدید می کند، آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران، با یک گزینه دشوار مواجه شده است: اینکه ایران که خود تحت فشار شدید اقتصادی تحریم هاست، باید از منابع محدودش برای تثبیت موقعیت متحدان و گروه های تحت حمایتش در منطقه استفاده کند.

ادامه مطلب