خاورمیانه

تاثیرات حمله موشکی به اربیل بر تحولات منطقه چه خواهد بود؟

اشتباه راهبردی کردها با تلاش برای برقراری روابط با اسرائیل

مسعود اسداللهی در گفت و گویی عنوان داشت که چون باکو، ذیل یک تحلیل غلط امید دارد با برقراری، تداوم، تشدید و تعمیق روابط با صهیونیست ها می‌تواند از حمایت و کمک ایالات متحده آمریکا برخوردار شود؛ همان تحلیلی که اکنون مقامات اقلیم کردستان عراق هم در سر می پرورانند. یعنی اکثر مقامات اقلیم کردستان هم فکر می‌کنند اگر به سمت برقراری روابط با اسرائیل گام بر دارند می‌توانند از حمایت گسترده و همه جانبه آمریکایی‌ها برخوردار شوند و دیگر هیچ خطری آنها را تهدید نمی کند. در صورتی که با و بارها این تحلیل زیر سوال رفته است.

ادامه مطلب

بهره برداری محتاطانه کشورهای عربی

جنگ اوکراین، فرصت برای ترکیه تهدید برای اسرائیل

سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارزیابی اسرائیل این است که در صورت وخامت بحران اوکراین، این مسئله بدون تردید موجب خواهد شد تا آمریکا از معادلات منطقه خاورمیانه دور مانده و منحرف شود و عملا اسرائیل را در منطقه بدون هرگونه حمایتی رها کند. البته که این مسئله همسو با رویه و سیاست خروج نظامی آمریکا از خاورمیانه است که در ماه‌های اخیر از افغانستان و عراق آغاز شده است. در این فضا، به احتمال فراوان دیگر کشورها وارد عرصه معادلات منطقه خاورمیانه خواهند شد تا جای خالی آمریکا را پُر کنند. مسئله‌ای که کاملا در تضاد با منافع اسرائیل است و حتی برای آن یک تهدیدِ وجودی به حساب می‌آید. 

ادامه مطلب

تلاش آنکارا برای بهبود روابط با تل آویو تاثیر مخربی بر مناسبات ترکیه و ایران خواهد داشت

وقتی رئیس جمهور ترکیه نجات اقتصاد کشورش را به طناب پوسیده اسرائیل گره می‌زند!

اصغر زارعی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که تلاش آنکارا برای بهبود روابط با تل آویو تاثیر مخربی بر مناسبات ترکیه و ایران خواهد داشت.

ادامه مطلب

منطقه در برابر دو راهی جدید

کشورهای عربی به ترکیه احساس نزدیکی بیشتری می کنند تا ایران

ترکیه به عنوان قدرت سوم در منطقه یک قدرت سیاسی و اقتصادی نوظهور است که به نظر می‌رسد بیشتر به مفهوم امنیت جمعی عربی نزدیک است و در طول دهه‌های گذشته به استقلال کشورهای عربی و ثبات آنها در برابر مذاخلات خارجی احترام گذاشته است. بی تردید رابطه با این کشور در شرایط کنونی خطرات راهبردی برای امنیت کشورهای عربی ندارد.

ادامه مطلب

تاریخ قدردان مبتکران خواهد بود

خاورمیانه بعد از بحران اوکراین

بعد از امضای توافقنامه هسته ای بین ایران و آمریکا زیر نظر چین و روسیه و اروپا، منطقه خاورمیانه با شرایط پیچیده ای مواجه خواهد شد. به این ترتیب که ابرقدرت ها به جای آن که بر مبنای یک راهبرد فراگیر و موثر درباره خاورمیانه تصمیم بگیرند، با توجه به شرایط و تحولات منطقه و با لحاظ کردن منافع خودشان درباره هر رویدادی به طور جداگانه تصمیم خواهند گرفت. 

ادامه مطلب

چرا امریکا برای بازگشت به برجام به آب و آتش می‌زند؟

نیاز واشنگتن به ثقل موازنه ایران در منطقه

پیش از پاسخ به این سئوال، باید به ضعف آمریکا در برابر ایران و خواهش های مکرر از این کشور برای بازگشت به توافق هسته ای و آمادگی آن برای پرداخت هر گونه بهایی که ایران مشخص می کند، اشاره کنیم، حتی می توان گفت که سرسختی و غرور ایران به حد اهانت به طرف آمریکایی رسیده، در سایه این نکته که پذیرش این رفتار ایران از سوی کشور بزرگی همچون ایالات متحده، مایه شگفتی و حیرت است. آخرین اهانت ها، مخالفت ایران با نشستن پشت یک میز برای مذاکره مستقیم با مذاکره کننده آمریکا بوده است. 

ادامه مطلب

مصر همچنان امتناع می کند

بلندپروازی های ایران در سایه محدودیت ها

از زمان پایان جنگ با عراق حکومت ایران دکترین امنیتی خود را اتخاذ کرد. ایده اصلی آن این بود که ایران بار دیگر وارد هیچ جنگ مستقیمی نخواهد شد و اگر ناچار شود آن را در خاک خود پیش نخواهد برد؛ چرا که هزینه جنگ با عراق بسیار بالا بود و همچنین این جنگ ضعف نیروهای مسلح ایران در جنگ‌های کلاسیک را نشان داد.

ادامه مطلب

از قضیه انتقال آب به قطر تا تعامل با طالبان

سادگی ایرانی در منطقه پیچیده

محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از پیچیدگی، هوش، علم و دانش و نقش ایرانی ها در شکل دادن به بسیاری از ابداعات و نوآوری ها بسیاری از تحولات علمی و تمدنی و روشنفکری نیز ادعا های زیادی وجود دارد. روزی نیست که تکرار نکنیم ایرانیان زیادی مدیریت بزرگترین شرکت های مطرح جهانی را به عهده دارند و نقش ایرانی ها در مدیریت بزرگترین شرکت های تکنولوژیک جهانی در "سلیکون ولی" بسیار برجسته است و یا عالمان متولد شده در جغرافیای ایران بسیاری از پروژه های "ناسا " و یا کرسی های علمی دانشگاه های بزرگ جهان را  در اختیار دارند. اصلا راه دور نرویم تمام رهبران بعد از انقلاب اسلامی در کنار گوش چشمی به مسائل ایران حل مسائل دنیا را در نظر داشتند و برای آن نسخه ها پیچیده اند. باوجود این محسنات تاریخی و ژنتیکی و پیچیدگی های ذهنی، ایرانی ها بطور عجیبی و به سادگی فریب داده می شوند.

ادامه مطلب

در آستانه آغاز دور پنجم گفت وگوها

ایران و عربستان آشتی می کنند؟

ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق، می گوید که به زودی، دور پنجم مذاکرات در بغداد برگزار خواهد شد. افزون بر آن، وزارت امور خارجه ایران با حسن نیت تمام، از خبر یکی شدن شبکه انرژی عربستان سعودی و عراق استقبال کرد. اگرچه، پیش از آن، تهران تامین نیروی برق مردم عراق را جزء منافع مسلم خود می دانست. بدین ترتیب، در سال ۲۰۲۲ میلادی، این شانس وجود دارد که صفحه جدید و صلح آمیزتری در تاریخ دو کشور رقم بخورد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش سوم)

چین و آمریکا: منافع ناهمگونی که ابزار دستیابی به آنها یکی است

نیاز آشکار و مبرمی به یک چارچوب امنیتی برای منطقه وجود دارد که به طیفی از مسائلی که ایالات متحده، روسیه و چین به روش های مختلف در آن درگیر هستند، بپردازد. اگرچه این سه قدرت خارجی منافع مشترک زیادی در یک نوع نظام امنیتی منطقه ای ندارند، اما دنبال کردن یک چارچوب امنیتی می تواند فرصتی برای همسو کردن منافع آنها فراهم آورد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش دوم)

منافع ناهمگون آمریکا، روسیه و چین درگیری ها در خاورمیانه را طولانی کرده است

زمان تک قطبی بودن در امور جهانی حقیقتا به پایان رسیده است. اگرچه می توان جنگ تحت رهبری آمریکا علیه رژیم صدام حسین در عراق در سال ۲۰۰۳ را به عنوان نقطه شروع فروپاشی جهان تک قطبی قلمداد کرد، اما برای منطقه خاورمیانه شروع جنگ در سوریه آغاز دوره جدید چند قطبی بود.

ادامه مطلب

قدرت هایی که تصنعی‌اند و قدرت‌هایی که واقعی‌اند

ائتلاف عبری – عربی و ظهور ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای

بهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات داخلی و ضعف های ساختاری موجود در کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی از یکسو و ظهور ایران به عنوان یک هژمون و قدرت منطقه ای از سوی دیگر موجب شده تا برخی از کشورهای عربی وارد این روند عادی سازی شوند.

ادامه مطلب

شاید واشنگتن از خارمیانه دلزده باشد اما پکن تازه شروع کرده است

بایدن نمی‌تواند پیوندهای فزاینده ایران و چین را نادیده بگیرد

افزایش سرمایه‌گذاری‌های چین در ایران اثربخشی تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران را به شکل‌ فزاینده‌ای کاهش می‌دهد. این باعث تشدید ناسازگاری تهران در هر گونه مذاکره پیرامون برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش اول)

زمان برای اقدام همین حالاست

در حال حاضر، نیاز به یک چارچوب امنیتی در خاورمیانه به شدت حس می شود. با این حال، مساله واضح و جالب توجه این است که به رغم تغییر دولت در واشنگتن، ایالات متحده به روند فاصله گرفتن از امور منطقه پایان نداده یا دست کم، مشغول بازتعریف نحوه تعامل با شرکا و مخالفان در آنجاست. از جمله دلایل فاصله گرفتن آمریکا از منطقه می توان به خستگی ناشی از مشارکت در بسیاری از جنگ ‌های ابدی و تلاش برای فاصله گرفتن از مسائل «کم اهمیت تر» برای تمرکز بیشتر بر رویارویی با چالش فزاینده چین به ویژه در اقیانوس هند و اقیانوس آرام اشاره کرد.

ادامه مطلب

بعد از نشست پوتین و رئیسی

روابط ایران و روسیه چگونه خواهد بود؟

به باور کارشناسان، ایران و روسیه دارای علایق و اهداف مشترکی در خاورمیانه هستند و صرف نظر از مسائل مختلف، این اهداف مشترک همواره ثابت و احتمالا افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال، در گفت وگوهای وین، برای افزایش امنیت منطقه، روسیه خواستار تثبیت و نزدیکی روابط کشورهای حوزه خلیج فارس شده است.

ادامه مطلب

دوری از تنش تمسک به دیپلماسی

بازی تهران در منطقه چیست؟

به طرز متناقضی، اگر گروه‌های منطقه ‌ای مورد حمایت ایران تنش ها علیه دشمنان خود را تشدید کنند، جمهوری اسلامی ژست ‌های حسن نیت خود را چند برابر می‌کند. دو جنبه از یک سیاست که بهینه سازی آنها دشوار به نظر می رسد.

ادامه مطلب

بعد از اینکه ناکارامدی های سیاسی امریکا فاش شد

سیاست جدید خاورمیانه ای امارات

دولت بایدن در دوران یک ساله ریاست جمهوری وی، سیاستی نه چندان پویا از خود نشان داده و از قرار ترجیح می دهد که برای حل و فصل مناقشات از دیپلماسی آرام استفاده کند، درست همانند پزشکی که به بیمار خود که دچار سوختگی شدید است، آسپرین تجویز کند. 

ادامه مطلب

توهماتی که فاش شدند

برجام و جنگ قدرت در خاورمیانه

تحولات سریع در منطقه موجب تغییر دیدگاه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در خصوص ایران و ترکیه شد. این کشورها دریافتند خلأ ناشی از تغییر راهبرد آمریکا در منطقه را اسرائیل نمی تواند پر کند و راهی جز تفاهم بین کشورهای منطقه برای پرهیز از برخورد وجود ندارد. این تغییر موضع کشورهای عربی، بعد از مذاکرات عربستان و ایران در بغداد و بهبود روابط امارات با ایران و ترکیه، آشکارتر شد. 

ادامه مطلب

دلایل و پیامدها

چرا روابط ایران و عربستان سعودی به سمت واگرایی میل کرده است؟

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ا زمانی که کشورهای منطقه در روابط بین خود عامل یا کشور سوم را لحاظ نکنند و اقتصاد ایران و عربستان سعودی از وابستگی به نفت نجات نیابد این عوامل واگرا وجود خواهند داشت و بر روابط بین دو کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت. هر چند ممکن است در مقاطعی روابط بین دو کشور تا اندازه ای بهبود یابد اما این عوامل همواره روابط بین دو کشور را به سمت واگرایی میل خواهند  داد که مهمترین این مسئله در درجه اول عامل اقتصاد و در درجه دوم عامل ژئوپلتیک و رقابت های منطقه ای است.

ادامه مطلب

از سوریه تا یمن

راهبرد بایدن در خاورمیانه واقعیت‌گرایی بی‌رحمانه است

رشته‌ای واحد رویکرد کاخ سفید را به کل منطقه، از سوریه گرفته تا عربستان سعودی، مرتبط می‌کند.

ادامه مطلب

دعوا بر سر قدرت منطقه ای است

پیچیدگی های روابط ایران و عربستان

علی‌رغم امید به احیای روابط دو کشور برای توقف جنگ یمن اما قدرت منطقه‌ای که جمهوری اسلامی ایران کسب خواهد کرد، مسئله‌ای است که عربستان را نگران کرده است. آمریکا طبق اصول مشخص و دادوستدهای راهبردی منطقه را غرق در درگیری‌های متعدد از طریق جنگ در سوریه، عراق، یمن و لبنان کرده و هدف این کشور این است که شرکای سعودی خود را در صف اول درگیری‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی قرار دهد.

ادامه مطلب

خودداری امریکا از فروپاشی تهران

ایران در بازی ماهر شده است

امریکا نمی‌خواهد ایران ازهم فروپاشد بلکه می‌خواهد دولتی قوی و یکپارچه باقی بماند و هم زمان می‌خواهد حکومت آن سرنگون شود. آمریکا یا هر کشور دیگری اگر باعث فروپاشی ایران شود این اقدام باعث می‌شود ستون راهبردی خود را در بلند مدت در خلیج فارس و دریای عرب از دست بدهد. جغرافیای ایران و سیطره‌اش بر ساحل خلیج فارس قطب توازن در منطقه و نیز قطب وحشت در آن است. اما این امر به این معنی نیست که حکومت ایران با سیاست آمریکا و اسرائیل دشمنی ندارد بلکه برعکس آن درست است. رژیم اسرائیل و حکومت کنونی ایران بر سر نفوذ در منطقه جهان عرب با یکدیگر کشمکش دارند.

ادامه مطلب

دو طرف حاضر به سادگی حاضر به عقب نشینی نیستند

پیچیدگی های مذاکرات وین

روزنامه عربستانی عکاظ می نویسد: دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا هرچند تمایل خود را برای بازگشت به توافق سال ۲۰۱۵ اعلام کرده، اما تلاش می کند از نظام تحریم های سرسختانه ای که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق تحمیل کرد، به سبب ارتباط آن با برنامه موشکی ایران سوء استفاده کند.

ادامه مطلب

از تشدید بحران در خاورمیانه تا تداوم رقابت امریکا و چین

برآوردهای نظامی - سیاسی سال ۲۰۲۱

جنگ سرد میان امریکا و روسیه در حال افزایش است و اروپای شرقی با تلاش های واشنگتن در حال تبدیل شدن به پرده آهنین جدید علیه روسیه است. این انتخاب روسیه نیست، اما انتخاب دیگری ندارد – یا باید تسلیم شود و یا بجنگد. روسیه مسیر مبارزه را انتخاب کرده است. به موازات اوکراین، منافع روسیه و امریکا در مسائل بلاروس، مولداوی، صربستان، ارمنستان و گرجستان ضد یکدیگر است. کشورهای ناتو در اکثر موارد، خواسته و یا ناخواسته از روند تشدید تنش ها از سوی امریکا حمایت می کنند.

ادامه مطلب

از «مفت سواری» روس ها تا «خوش سواری» سئول و ریاض

موج سواری کرملین از قزاقستان و اکراین تا وین

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گویی با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که در شرایط فعلی جمهوری اسلامی به جای اعتماد به کشوری مانند روسیه در مذاکرات و اجازه جولان به فردی مانند اولیانوف باید مذاکرات مستقیم با طرف اصلی برجام یعنی ایالات متحده را در دستور کار قرار دهد تا اجازه سوء استفاده و موج سواری از همه کشورها به خصوص روسیه گرفته شود و در عین حال بازیگر دیگری به مذاکرات اضافه نشود.

ادامه مطلب

عدم خوش بینی به آینده

ما در عصر هرج و مرج و نارضایتی زندگی می کنیم

ما در مجموع با آینده ای ناپایدارتر و نامطمئن تر از آن چیزی که حتی یک دهه پیش می توانستیم تصور کنیم، روبه رو هستیم. وظیفه فوری همه دولت‌ها کمک به ایجاد نظم‌های تازه  و پایدار داخلی، منطقه‌ای و جهانی است که نیازهای جمعیت ناآرام را برآورده می‌کند.

ادامه مطلب

نگاهی به کارنامه سیاست خارجی ایالات متحده در ۲۰۲۱

بایدن دونباله رو ترامپ/ احیای توافق هسته ای، نقطه ثقلی برای پیگیری برجام ۲، ۳ و ... از سوی واشنگتن خواهد بود؟!

علی نوری پور در گفت وگویی عنوان داشت که دولت آمریکا سعی دارد با احیای برجام و رفع نگرانی های خود، اسرائیل و کشورهای منطقه خلیج فارس در خصوص پرونده فعالیت‌های هسته‌ای، آن را به نقطه ثقلی برای رفع نگرانی دیگر در خصوص توان موشکی، پهبادی، نفوذ منطقه و ... در قالب همان برجام ۲،۳،۴ و ... بدل کند. پس دولت بایدن با احیای برجام به دنبال رفع نگرانی کلی از تمام تحرکات ایران است تا زمینه برای همکاری مشترک با کشورهای منطقه شکل گیرد. به واقع آمریکا به دنبال ورود مستقیم به مسائل منطقه نیست.

ادامه مطلب

نگاه به تحولات اسرائیل در سالی که گذشت

تندتر شدن لحن اسرائیل در برابر ایران به دلیل بحران اقتصادی در کشور/ تل‌آویو به یک توازن ژئوپلیتیک در برابر تهران رسیده است؟!

محسن فائزی در گفت وگویی اذعان داشت: هرچند که این اواخر ادبیات و لحن مقامات اسرائیل در خصوص ایران قدری تند تر شده است و این مسئله به نظر من متاثر از وضعیت نابسامان داخلی در حوزه اقتصادی و معیشت است، اما من بسیار بعید می دانم که اسرائیل جرات و توان دست بردن به ماشه و جنگ با ایران را داشته باشد. حتی اکثر طرح هایی که برای حمله به ایران وجود دارد حول همان خرابکاری و ترور می چرخد نه چیزی بیشتر از آن.

ادامه مطلب

زنگ هشدار به اعراب

ایران هسته ای خواهد شد، چه با مذاکره چه بی مذاکره

، ایران در مسیر تبدیل شدن به قدرت هسته‌ای قرار دارد و مذاکرات وین پوششی برای ایران خواهد بود، ایران به پروژه خود در منطقه ادامه خواهد داد و آمریکا و کشورهای غربی اقدام چندانی برای بازداشتن نظام ایران انجام نخواهند داد، این نکته ای است که کشورهای عربی باید بفهمند و محاسبات خود را بر اساس آن قرار دهند.

ادامه مطلب

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، دستاویزی برای پروژه ایران هراسی غربی ها

مواضع دوگانه ضد ایرانی انگلیس قابل توجیه نیست

ملک محمد مقدم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با بررسی رویکرد رفتاری چند دهه اخیر دولت انگلیس، به روشنی می توان نتیجه گرفت که خطوط کلی سیاست خارجی این کشور هم راستا با رویکرد رفتاری ایالات متحده، بر پروژه ایران هراسی متمرکز است. در راستای این پروژه، انگلیس با تبلیغات روانی مکرر علیه جمهوری اسلامی ایران، همواره درصدد بوده علاوه بر منزوی کردن ایران در بعد منطقه ای و جهانی، حفظ امنیت وجودی اسرائیل، ایجاد پایگاه های نظامی پیرامون کشورمان و تسلط بر منابع انرژی منطقه، مضافاً به مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه دست زده و از این طریق با بزرگ نمایی خطر تهدیدات موشکی و هسته ای تهران، کشورهای پیرامون ایران را وارد مسابفه تسلیحاتی کند تا با این هدف که بتواند با انعقاد قراردادهای کلان نظامی با کشورهای ثروتمند همسایه ایران، موفق به جذب ثروت هنگفت این کشورها به سمت کارخانه های اسلحه سازی خود شده، و بازار سودآوری را برای خود مهیا کند.

ادامه مطلب