در پاسخ به این پرسش که چگونه آمریکا جایگاه خود را بازپس می‌گیرد باید گفت که نمی‌توان عقربه‌های ساعت را به عقب بازگرداند. یکجانبه گرایی آمریکا با چالش های جدی از سوی چندین کشور در سراسر جهان مواجه است.
ادامه مطلب
در شرایطی که امریکا با به کارگیری رویکردهای امنیتی متعارف و تکیه بر شیوه‌هایی همچون اعزام نیرو به منطقه و یا استقرار پرسنل مسلح بر روی کشتی‌های تجاری عبوری از تنگه هرمز آن هم به بهانه مقابله با حملات ایران به نفتکش‌ها و کشتی‌های تجاری به دنبال تقویت قابلیت‌های بازدارندگی منطقه‌ای است، کشورهای عرب شورای همکاری مواضع نرم‌تری را اتخاذ کرده و تلاش دارند تا مانع از افزایش تنش‌های ناخواسته و حفظ مسیر حساس و شکننده گفت‌وگوهای منطقه‌ای شوند.
ادامه مطلب
مجله انگلیسی اکونومیست با عکسی از آسمان‌خراش‌های کاملاً جدید با عنوان «خاورمیانه جدید، وعده‌ها و خطرات» روی جلد خود به موضوع دگرگونی‌ها و تغییرات عمیق در این منطقه چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی اختصاص داده است. عنوان یکی از مقالات این موضوع این است: «کشورهای خلیج فارس می‌خواهند خاورمیانه را به تصور خود تغییر دهند».
ادامه مطلب
این کریدور که شامل ساخت خطوط راه آهن و خطوط لوله برای انتقال انرژی و کابل برای انتقال داده است، هدف آن تبدل منطقه خاورمیانه به عنوان منطقه نفوذ آمریکا در بحبوحه تلاش های چین برای تثبیت نفوذ خود در این منطقه است. از سوی دیگر یکی از اهداف بعدی این پروژه ادغام اسرائیل در منطقه عربی و تقویت موقعیت هند در مقابل چین است.
ادامه مطلب
گرمایش جهانی همچنان یکی از موضوعات اصلی در تلاش برای رسیدگی به مشکل تغییرات اقلیمی است. به عنوان مثال، گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نشان داد که دما در خاورمیانه و شمال آفریقا میان سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۲ به میزان ۰.۴۶ درجه سانتی‌گراد در هر دهه افزایش یافته که بسیار بالاتر از میانگین جهانی یعنی ۰.۱۸ درجه است. اگر این روند بدون راه حل ادامه یابد، پنج دهه آینده شاهد افزایش بیشتری خواهد بود که با تغییر الگوهای بارش (عامل سیل‌های ویرانگر) همراه است.
ادامه مطلب
این سازمان تروریستی با ایدئولوژی جهادی در سال ۲۰۱۴ به اوج خود رسید، زمانی که یک دولت اولیه در عراق و سوریه تشکیل داد که آن را «دولت اسلامی» نامید. با وجود افول آن، همچنان در چندین قاره فعال است.
ادامه مطلب
مهم نیت‌ها و اقدامات صادقانه است که در راه برپایی خاورمیانه‌ای که همه در آن بدون استثنا آرامش را در پیش گرفته‌اند حساسیت‌های گذشته و مشکلات کنونی را پشت سر‌می‌گذارد.
ادامه مطلب
بیش از ۶۵ درصد جمعیت خاورمیانه را جوانان زیر ۳۰ سال تشکیل می دهند که در دوره ای ناآرام و پراضطراب در سطح بین المللی و منطقه ای رشد کرده اند و شخصیت آنها شکل گرفته است. آنها در عصر تحول علمی و فناوری عظیمی رشد کرده اند که توانایی ها و امکانات منحصر به فردی در اختیار آنان قرار داده است. قدرت محاسباتی و مخابراتی گوشی های هوشمند آنها فراتر از قدرت محاسباتی اولین سفینه هایی است که به سوی کره ماه پرتاب شدند. این مسئله به آنان احساس اعتماد به نفس داده است و منتظر نقش آفرینی در تصمیم گیری ها و مشخص کردن مسیر و کسب دستاوردهای سریع هستند.
ادامه مطلب
محمد عذیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست‌های خاورمیانه‌ای آمریکا تا مدت‌ها به حمایت و پشتیبانی از حکومت‌های اقتدارگرایی معطوف بود که می‌توانستند از جانب آمریکا اهداف این کشور را تأمین کنند اما زمانی که در دوران پسا شوروی خود را بدون رقیب جدی در عرصه بین‌المللی دید تلاش کرد تا در منطقه خاورمیانه حضور جدی‌تری داشته باشد.
ادامه مطلب
انگیزه‌های متعددی وجود دارد که ممکن است عراق را وادار کرده باشد تا نقش میانجی ایفا کند و به آرام کردن درگیری‌های منطقه ای کمک کند از جمله آنها تمایل به بازگشت عراق به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای تاثیرگذار است.
ادامه مطلب
پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از مسائلی که در چند دهه اخیر و به ویژه بعد از جنگ اعراب و اسرائیل شدیدا مورد توجه جوامع غربی و خاصه آمریکا قرار گرفته، تلاش برای حل بحران فلسطین از طریق آشتی دادن رژیم اسرائیل با کشورهای عربی بوده است. در این عرصه طی سال های بعد از جنگ اعراب و اسرائیل ، دولت های مختلف آمریکا در تلاش برای حمایت از موجودیت اسرائیل، با کمک های تسلیحاتی ولجستیکی و تقویت بنیه دفاعی اسرائیل از یکسو و وعده های مختلف و کمک های مالی مشروط به کشورهای عرب از سویی دیگر و نیز تحت فشار قرار دادن هر کشوری که از ملت فلسطین حمایت می کرد، در تلاش بوده اند تا این بحران را مدیریت و مهار کنند. این مقاله با نگاهی سیستمی به دینامیک بحران فلسطین و اسرائیل، نشان می دهد که راه کار حل و فصل این بحران تنها از درون فلسطین دست یافتنی است و خارجی دیدن عوامل و پیشران های بحران فلسطین تنها اشتباهی ادراکی از صورت مسئله و یا آدرس دهی غلط دوایر و نهادهای ذینفع بوده است.
ادامه مطلب
امیرعلی ابوالفتح در گپ و گفتی معتقد است که موضوع تروریسم و تروریست‌ها آنگونه که باید نقطه تعیین کننده‌ای در پیروزی یا شکست نامزدهای ریاست جمهوری نیست، مگر آنکه دوباره اتفاقی ۱۱ سپتامبر و تروریسم به شکل مستقیم امنیت ایالات متحده آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد که در شرایط کنونی بسیار بعید است چنین اتفاقی مجددا تکرار شود. هرچند که این سناریوی پررنگ هم مطرح است که اساساً واقعه ۱۱ سپتامبر از اساس برنامه‌ریزی خود دولت آمریکا برای ترسیم نظم جدید سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی در منطقه بوده است.
ادامه مطلب
حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چالش ژئوپلیتیکی یکی دیگر از اِنتروپی های مهم در نظام های سیاسی است که در صورت تداوم باعث فروپاشی یک سیستم سیاسی می شود. در سال های اخیر برخی کشورها در دام چالش های ژئوپلیتیکی گرفتار شده اند و در نتیجه اِنتروپی آنها به مرحله خطرناکی رسیده است.
ادامه مطلب
ایران در چارچوب این پروژه، گروه های مسلح مرتبط با سپاه پاسداران را تاسیس و مسلح و تامین مالی کرد و هیچ علامتی نیست که نشان دهد ممکن است از این پروژه دست بکشد. از نظر ایران موفقیت این پروژه مستلزم دو موضوع مهم است که فراتر از همه اقداماتی است که تا کنون در منطقه انجام داده است. موضوع نخست، اخراج آمریکا یا دست کم نیروهای آمریکایی از خاورمیانه است که آن را «غرب آسیا» می نامد و موضوع دوم، محو اسرائیل از صحنه روزگار است.
ادامه مطلب
محمدحسین عمادی در گفت وگویی تاکید داردکه ما باید حتی‌المقدور از تبدیل درگیری طالبانی - ایرانی جلوگیری کنیم و آن را به یک دغدغه همگانی در سطح کشورهای منطقه تبدیل کنیم
ادامه مطلب
این خبر خوبی است که در سطوح بالای دولتی، بخش قابل توجهی از خاورمیانه به تعامل گرایش دارد. اما این لیوان تنها تا نیمه پر است. حمله یک پهپاد حوثی به یک مجتمع خرید در ابوظبی، یک مرد لبنانی که از روی سیم های خاردار مرز با اسرائیل می گذرد تا به یک اتوبوس حمله می‌کند، نیروهای امنیتی اسرائیلی که جوانان فلسطینی را در مسجدالاقصی به قتل می‌رسانند و تمام جهان اسلام را به خشم وا می دارند، یا مصر که قادر به پرداخت بدهی‌هایش نیست و ناچار به قطع یارانه های نان و سوخت است (نیمه خالی لیوان را نشان می دهد) و بسیار آسان است تصور کنیم که یک حادثه ممکن است به سرعت موجب به هم ریختن پایداری کنونی در منطقه شود.
ادامه مطلب
میانجی گری توام با مهارت و خردمندی چین بین عربستان سعودی و ایران موجب شد نشریه آمریکایی نیویورک تایمز این میانجی گری را نشانه جاه طلبی رئیس جمهوری چین برای معرفی جایگزین برای نظم جهانی کنونی به ریاست آمریکا توصیف کند. موفقیت چین در این زمینه موجب شد شی جینپینگ به عنوان دولتمردی جهانی جلوه گر شود که در ردیف شخصیت های بزرگی مانند شارل دوگل، تیتو، جواهر لعل نهرو، احمد سوکارنو و نلسون ماندلا قرار می گیرد.
ادامه مطلب
خبرگزاری نیکی ژاپن در سرمقاله خود می نویسد: ایجاد نظم در خاورمیانه به رهبری چین، بدون شک خطر بی ثباتی این منطقه را در میان مدت یا بلند مدت به همراه خواهد داشت. بنابراین بهتر است که ژاپن، آمریکا و اروپا تعامل راهبردی خود را در خاورمیانه تضعیف نکنند.
ادامه مطلب
محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر ایران در رابطه با عربستان همان گونه که عربستان دیدگاه سنتی خود را کنار گذاشت و با رویکردی به آینده از در آشتی با ایران در آمد، ایران نیز از دیدگاه سنتی خود دست بردارد و به عربستان کمک کند تا بتواند موازنه بهتری با آمریکا و اسرائیل بوجود آورد ضرری برای ایران ندارد و می تواند حوزه همکاری های دو کشور را گسترش دهد. در یک رویکرد ملی حتی با در نظر گرفتن مواضع انقلابی همچون حمایت از فلسطین، مبارزه با اسرائیل و کاهش حضور آمریکا در منطقه می توان راهبردهای مختلفی را با عربستان تعریف کرد.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحلیل‌هایی که از خستگی یا استیصال امریکا از حضور در منطقه گفتند و معتقد بودند به دلیل پرهزینه‌بودن حضور امریکا در خلیج‌فارس و رقابت استراتژیک امریکا با چین در سطح جهانی، روند کاهش حضور نیروهای امریکایی در منطقه خاورمیانه و خلیج‌فارس آغاز شده است و خوشبینانه معتقد بودند شرایط برای نظم منطقه‌ای جدید با مشارکت کشورهای منطقه و بدون دخالت امریکا فراهم شده است. در نقطه مقابل این تحلیلِ ساده‌انگارانه که حالا با این دست از اخبار و اطلاعات به سادگی هوا می‌شود، تحلیل واقع‌بینانه‌تری از کنش‌گری جدید امریکا در خلیج‌فارس ارائه می‌شود مبنی بر اینکه دولت امریکا به جای موازنهگری مستقیم از موازنهگری از دور (Off shore balancing) بهره می‌برد.
ادامه مطلب
با در نظر گرفتن اقتضائات امنیتی، نظامی و میدانی در منطقه غرب آسیا به خصوص طی هفته های اخیر به نظر می رسد این بخش از سخنان سید حسن نصرالله اهمیت تحلیلی مضاعفی داشته باشد. چرا که به باور بسیاری از ناظران و کارشناسان دور جدیدی از فعالیت های داعش در سوریه و غرب آسیا شکل گرفته است تا جایی که شاهد چند عملیات انتحاری در قلب دمشق و همچنین حمله به مراکز ایست بازرسی و اتوبوس نظامیان ارتش سوریه بودیم. این ها علاوه بر آن است که ایالات متحده آمریکا تصمیم به گسیل نیروها و اعزام جنگنده ها و دیگر تسلیحات خود به منطقه گرفته که بخشی از آن متمرکز بر سوریه است. لذا باید از آن داشت که برخی از بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای با اهداف مختلف سعی در احیای تروریسم داعش دارند.
ادامه مطلب
جهان کنونی در حال تجربه تحول مهمی در صحنه بین المللی است که در آن نقش آمریکا رو به افول است و جهان به سمت نظام چند قطبی پیش می رود. اکنون قدرت های بین المللی و منطقه ای جدیدی سر برآورده اند که می خواهند در جهان نقش آفرین باشند.
ادامه مطلب
اگر چه گروه ترویستی داعش واپسین نفس ها خود را می کشد و به سان سابق توان و عده و عدمه کافی برای جولان در سوریه را ندارد، اما به نظر می رسد که تروریسم داعش هنوز برای برخی بازیگران به عنوان اهرم فشار مورد استفاده است. لذا این گروه تروریستی به فراخور ضرباتی را برای ناامن سازی سوریه وارد می کند، کما اینکه در تازه ترین مورد، داعش به اتوبوس نظامیان سوریه حمله کرد که در اثر آن ۲۳ سرباز کشته شدند.
ادامه مطلب
زهرا صدرا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای عضو I۲U۲ دارای منافع همگرا هستند، اما نباید منافع واگرا را نیز نادیده گرفت. هند در یک گروه‌بندی متضاد قرار گرفته است زیرا سه عضو دیگر، یک رقیب مشترک دارند، یعنی ایران. در حالی که دهلی نو روابط خوب خود را با تهران حفظ کرده و در همین راستا برای مقابله با اهمیت روزافزون بندر گوادر پاکستان که توسط چین به عنوان کریدور اقتصادی (چین و پاکستان) cpec در حال توسعه است، در بندر چابهار ایران سرمایه گذاری کرده است. علاوه بر این موارد، هند تامین‌کنندۀ نفت خود از ایران نیز است.
ادامه مطلب
اما روسیه نیز در سایه غرق شدنش در باتلاق اوکراین آخرین طرفی است که به دنبال گشودن جبهه جدید است و آنچه در سوریه انجام می‌دهد در بهترین حالت از تلاش برای برهم زدن اوضاع از طریق سوق دادن ایران و آمریکا به یک رویارویی در آنجا فراتر نمی‌رود تا به این ترتیب تمرکز آمریکا‌یی‌ها از روی اوکراین برداشته شود؛ اما ایران زیرکتر از آن است که در این دام بیفتد.
ادامه مطلب
این منابع می‌افزایند که آمریکا تقویت حضور خود در سوریه و عراق را آغاز کرده است تا این پیام را ارسال کند که با قدرت به خاورمیانه برمی‌گردد. بنابراین، پیام آمریکا بیشتر متوجه متحدان است تا دشمنان.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در تاریخ روابط بین الملل ثبت است که وینستون چرچیل برای چندین هدف که جای بحث جداگانه می طلبد با ژوزف استالین، رهبر شوروی، بدون اطلاع آمریکایی ها، اروپای شرقی را بین انگلیس و شوروی سابق تقسیم کردند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: تصور عربستان این است که حائز شرایط لازم برای تبدیل‌شدن به دروازه جهان عرب شده و از این طریق فرصت بی‌سابقه‌ای برای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر خاورمیانه یافته است. اینکه سیاست داخلی و خارجی چنین کشوری در هر منطقه‌ای چگونه باشد، بی‌شک بر کل آن منطقه تأثیر می‌گذارد.
ادامه مطلب
دکتر مهدی کردی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: عربستان سعودی در حال حاضر دارای ۲۵۱هزار نیروی زیر پرچم و ۳۲۵هزار نیروی ذخیره گارد ملی است. قطر دارای ۳۶هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۱۴هزار و ۵۰۰ نفر نیروی ذخیره است. امارات دارای ۶۵هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۹۰هزار نیروی ذخیره است. اما در مقابل جمهوری اسلامی ایران دارای ۶۱۰هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۳۵۰هزار نفر نیروی ذخیره است. تنها مقایسه میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی حاکی از این است که حتی شمار نیروهای زیر پرچم ایران از تمام نیروهای زیر پرچم و ذخیره سعودی بیشتر است.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همزمان با افزایش دمای هوا در بخش‌های زیادی از دنیا، اخبار متعددی درباره آتش‌سوزی جنگل‌ها، بارش سنگین باران، جاری شدن سیل و رانش زمین در کشورهای مختلف گزارش شده است. آتش‌سوزی جنگل‌ها در کانادا و سوئیس، باران شدید و رانش زمین در کره جنوبی و طوفان تالیم در جنوب چین و ویتنام از جمله این موارد است؛ حوادث و بحرانهای طبیعی که در سالهای گذشته در ایران نیز شاهد نمونه های تلخی از آنها بوده ایم، دلایل همگی آنها نیز تغییرات جوی و افزایش دمای زمین است و طبق تخمین و هشدار دانشمندان به دلیل تداوم این تغییرات، باید همچنان منتظر حوادث بیشتری نیز باشیم.
ادامه مطلب