مطالب مرتبط با کلید واژه

ایران و عربستان


چرا کشورها راحت با ایران قطع رابطه می کنند؟
تلاشهای یکجانبه ایران برای عادیسازی روابط با سودان

چرا کشورها راحت با ایران قطع رابطه می کنند؟

سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نکته کلیدی که دولتهای ایران در روابط خارجی به آن اهمیتی نمی دهند این است که دنیا فهمیده است هر کشوری (حتی کشوری ذره ای مثل مالدیو)، هرگاه اراده کند به سادگی و بدون هیچ هزینه ای روابطش را با ایران قطع می کند چون مطمئن است ایران همیشه برای عادیسازی روابط آماده بلکه التماس می کند! این قضیه مخصوصا در ۴۵ سال گذشته بارها از جانب سعودی و مراکش در روابط دیپلماتیک با ایران تکرار شده است! متقابلا وقتی ایران برای عادیسازی روابط با مصر استدعا و خواهش می کند آنگاه مصری ها می گویند: «ما که روابط را قطع نکردیم! خودتان قطع کردید حالا پیامدش عادی نشدن روابط به این سادگی است»!

ادامه مطلب
خاورمیانه در وضعیت توازن نامتقارن
وقتی معادلات به هم ریخته باشد

خاورمیانه در وضعیت توازن نامتقارن

ابوالفضل خرم روز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خاورمیانه تقریبا به شکل کاملی در وضع طبیعی‌ای که هابز توصیف کرد، قرار گرفته است. این وضعیت حاصل از بر هم خوردن توازن قوای سنتی در این منطقه است. در واقع ما با وضعیتی مواجه هستیم که می‌توان آن را «توازن نامتقارن» نامید.

ادامه مطلب
آیا روابط عربستان و ایران در سطح نظامی ارتقا می‌یابد؟
پیچیدگی های روابط امنیتی تهران و ریاض

آیا روابط عربستان و ایران در سطح نظامی ارتقا می‌یابد؟

پرونده امنیتی دوجانبه با چالش های متعددی در خصوص امنیت تنگه هرمز و اتهامات متقابل مبنی بر استفاده از اهرم فشار اقلیت‌ها میان دو کشور، قاچاق مواد مخدر که برخی طرف های وابسته به ایران به آن متهم می شوند، مبارزه با تروریسم و همچنین حملات مکرر به خاک و تاسیسات نفتی و مرزهای عربستان و جنگ یمن و دیگر پرونده‌های پیچیده روبه روست.

ادامه مطلب
۷ اکتبر نادرستی باورهای امریکا را ثابت کرد
دگرگونی خاورمیانه با جنگی پیش بینی نشده

۷ اکتبر نادرستی باورهای امریکا را ثابت کرد

ماریا فانتاپی و ولی نصر در یادداشت مشترکی می نویسند: اکنون که حمایت ایران، در تاب آوری و توانمندی نظامی حماس به حساب می آید، به نظر می رسد که توانمندی های نظامی منطقه ای خود ایران نیز کاملا قدرتمند باشد. تهران همچنین جسارت تازه ای را بروز می دهد. هرچند تهران به یک منازعه گسترده تر مایل نیست اما بر نمایش قدرت حماس حساب کرده و در حالی که حزب الله به تبادل آتش با اسرائیل ادامه می دهد و دیگر گروه های تحت حمایت ایران نیروهای آمریکایی را هدف می گیرند، هزینه ها و ریسک ها را افزایش می دهد.

ادامه مطلب
لزوم بازنگری روابط امریکا و عربستان
باز هم نفت در برابر امنیت

لزوم بازنگری روابط امریکا و عربستان

مارتین ایندایک و استیون کوک در گزارشی، مورد قانع‌کننده‌ای را برای پیمان راهبردی تازه و گسترده میان امریکا و عربستان سعودی مطرح می‌کنند که به موجب آن، امریکا به تقویت روابط دفاعی با عربستان متعهد می‌شود و در مقابل، پادشاهی به همکاری در زمینه اصلاحات داخلی، حقوق بشر، سیاست نفتی، جنگ در یمن و عادی سازی روابط با اسرائیل متمایل خواهد شد.

ادامه مطلب
برنامه بایدن برای محدودکردن نقش چین در عربستان و خلیج فارس
در حالی که بن سلمان دوست شی جین پینگ شده است

برنامه بایدن برای محدودکردن نقش چین در عربستان و خلیج فارس

به رغم نشانه های آشکار از عقب نشینی نظامی آمریکا از منطقه، ایالات متحده به آسانی از خلیج فارس دست نمی کشد. دولت بایدن طرح تازه ای را ابداع کرده که هدف آن تاثیرگذاری و نتیجه گیری بیشتر با امکانات کمتر برای مقابله با نفوذ چین در این منطقه است.

ادامه مطلب
توافق سه‌جانبه امریکا، عربستان و اسرائیل یک خواسته دور و دراز
بایدن نباید گاری را جلوی اسب ببندد

توافق سه‌جانبه امریکا، عربستان و اسرائیل یک خواسته دور و دراز

رسانه‌های آمریکایی در حال حاضر در حال خیالپردازی درباره تحولات بزرگی هستند که از این توافق حاصل خواهد شد، چیزی که تکرار بزرگنمایی های دوره ترامپ درباره "معامله قرن" است. توافق عادی‌سازی عربستان سعودی و اسرائیل، نه پاسخی است به رقابت استراتژیک با چین و نه به تهدیدهای ایران. فشار برای عادی سازی فوری و زودرس، تنها موجب می‌شود که سعودی‌ها قیمت خود را بالا ببرند و اسرائیل هم پیش شرط های خاص خود را تعیین کند.

ادامه مطلب
نقش رهبری ناوگان عربستان در ائتلاف های دریایی تحت هدایت آمریکا
تنش هایی که بر خاورمیانه سایه انداخته است

نقش رهبری ناوگان عربستان در ائتلاف های دریایی تحت هدایت آمریکا

بیش از یک دهه است که نشانه هایی از بلندپروازی دریایی فزاینده سعودی به چشم می خورد که بر دو ستون اصلی تمرکز دارد: بازسازی و مدرنیزه کردن ناوگان دریایی خود و پیشتازی در رزم گروه های چندجانبه به رهبری ایالات متحده.

ادامه مطلب
اسرائیل نگران از احیای امپراطوری ایران
برندگان و بازندگان جنب و جوش جدید خاورمیانه

اسرائیل نگران از احیای امپراطوری ایران

در سطح منطقه‌ای روشن است که رهبران و ملت‌های منطقه از جنگ و هرج و مرج خسته شده‌اند و در حالی که غرق در بحران‌های بی پایان خود هستند در حسرت حرکت رو به جلوی جهان هستند. در سطح بین المللی می‌توان از نقش آمریکا و نیز تغییرات سیاسی و اجتماعی در اروپا هم زمان صعود قدرت‌های بین المللی مانند هند و چین و در آخر جنگ اوکراین به عنوان عوامل موثر در این جنب و جوش نام برد.

ادامه مطلب
ناسیونالیسم به سبک محمد بن سلمان
آرزوهایی که رنگ و بوی ملی دارد

ناسیونالیسم به سبک محمد بن سلمان

در روز ملی عربستان سعودی که هر ساله در ۲۳ سپتامبر جشن گرفته می شود، شاهد آن بودیم که مردمان عربستان و به ویژه انبوهی از نسل جوان، که بخش عمده جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، برای گرامیداشت این روز در سراسر عربستان سعودی گرد هم آمدند. به نظر می رسد، افزایش چشمگیر برگزاری مراسم میهن پرستانه ای از این دست که توسط ولیعهد این کشور ترویج و تبلیغ می شوند، می تواند تا حدی انگیزه های اصلی پشت اصلاحات سیاسی و اقتصادی اخیر در این کشور را رمزگشایی کند.

ادامه مطلب
تبدیل خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران
تشییع نفوذ واشنگتن در منطقه

تبدیل خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران

توافق عربستان – ایران با حمایت چین چیزی جز تشییع نفوذ آمریکا در شرق جهان عرب نیست. نفوذی که  مستقیما وارد مرحله مرگ مغزی شد بعد از این که آمریکایی‌ها در پی حمله به عراق در مخمصه گیر افتادند. به این ترتیب آمریکایی‌ها شکست خوردند و طرح خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران تبدیل شد.

ادامه مطلب
رویای بزرگ ایران رقیبی برای پروژه جاده توسعه عراق
تفاوت دیدگاه تهران و بغداد به دو پروژه مهم و حیاتی

رویای بزرگ ایران رقیبی برای پروژه جاده توسعه عراق

علی موسوی خلخالی می نویسد: پروژه شرق به غرب که برای ایران اهمیت به سزایی دارد برای عراقی ها اولویت ندارد. بلکه از این فراتر، آنها پروژه شرق به غرب ایران را رقیبی برای جاده توسعه خود می دانند. حتی اگر بنا باشد این پروژه مکمل پروژه جاده توسعه باشد، باز هم برای عراقی ها اولویت، جاده توسعه است و شاید بعدها به فکر پروژه شرق به غرب و اتصال به سوریه بیفتند. 

ادامه مطلب
دست نامرئی در سیاستگذاری خارجی
صلح بزرگ آسیای غربی

دست نامرئی در سیاستگذاری خارجی

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری خارجی ازجمله بخش‌های سیاستگذاری عمومی است که دست نامرئی در آن مورد استفاده قرار گرفته و دارای اثربخشی است. سیاستگذاری خارجی، میدانی است که ذینفعان گوناگون آن دارای منافع و منابع متفاوت هستند که برقراری موازنه در اهداف و سیاست‌ها را بسیار سخت نشان می‌دهد، اما همان دست نامرئی سیاستگذاری است که با مدیریت منافع و منابع بازیگران، تعادل را برقرار و منافع جمعی را بر منافع فردی پیروز می‌سازد.

ادامه مطلب
اهداف و منافع عربستان با ایران همسو نیست
گام‌های بلند برای رسیدن به جاه‌طلبی‌های بزرگ

اهداف و منافع عربستان با ایران همسو نیست

محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تنها تهدید متوجه جمهوری اسلامی ایران توسعه پیمان ابراهیم و عادی سازی روابط عربستان و سایر کشورهای عربی و اسلامی با رژیم اسرائیل نیست؛ عربستان جدید موقعیت پرستیژی و راهبردی ایران را نیز مورد تهدید قرار داده است و چنانکه تمهیدات جدی برای هماوردی و مهار آن اندیشیده نشود، کشورمان در آینده ای نه چندان دور جایگاه و اهمیت کلیدی و در نتیجه قدرت چانه زنی خود در منطقه را از دست خواهد داد و به بازیگری منفعل و تماشاگر تحولات تبدیل می شود. 

ادامه مطلب
ما و تجربه اقتصادی عربستان
ضرورت های بازخوانی رشد یک کشور نفتی

ما و تجربه اقتصادی عربستان

حجت میرزایی در یادداشتی می نویسد: نرخ رشد اقتصادی خیره‌کننده و کم‌نظیر عربستان در دهه اخیر همچنان با آهنگی شتابان ادامه دارد. این نرخ در سال ۲۰۲۲ به حدود ۹ درصد و در شش‌ماهه اول سال ۲۰۲۳ به حدود ۱۱ درصد رسیده است. اقتصاد عربستان البته از ۱۹۶۰ به این سو یعنی در شش دهه گذشته در بیشتر سال‌ها نرخ رشد مثبت داشته است؛ اما برخلاف سه دهه اول این دوره که رشد اقتصادی بیشتر وابسته به تولید و صادرات انبوه نفت خام بوده، از دهه ۱۹۹۰ سرمایه‌گذاری صنعتی از جمله در صنایع پتروشیمی مورد توجه قرار گرفت.

ادامه مطلب
آشتی عربستان و ایران و تعویق اختلافات
در حالی که دو کشور هنوز در رقابت هستند

آشتی عربستان و ایران و تعویق اختلافات

اختلاف تهران و ریاض بسیار عمیق است و بعید است که مذاکرات پنج روزه با نظارت چین آن را برطرف کند؛ زیرا هر یک از آنها دیدگاه بسیار متفاوتی نسبت به منطقه دارند و نقشه روابط آنها بسیار متناقض است.

ادامه مطلب
خاورمیانه جدید: نفت، هوش مصنوعی و «استبداد مصلحت گرا»
ثروتمندان عرب می خواهند خاورمیانه را عوض کنند

خاورمیانه جدید: نفت، هوش مصنوعی و «استبداد مصلحت گرا»

مجله انگلیسی اکونومیست با عکسی از آسمان‌خراش‌های کاملاً جدید با عنوان «خاورمیانه جدید، وعده‌ها و خطرات» روی جلد خود به موضوع دگرگونی‌ها و تغییرات عمیق در این منطقه چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی اختصاص داده است. عنوان یکی از مقالات این موضوع این است: «کشورهای خلیج فارس می‌خواهند خاورمیانه را به تصور خود تغییر دهند».

ادامه مطلب
سعودی ها باید از سوء استفاده سیاسی منابع نفتی خود داری کنند
سرمقاله نیکی ژاپن

سعودی ها باید از سوء استفاده سیاسی منابع نفتی خود داری کنند

کشورهای تولید کننده نفت خام باید به این نتیجه برسند که سوء استفاده سیاسی از منابع باعث تسریع در دور شدن کشورها مصرف کننده از نفت خام خواهد شد. امیدواریم که عربستان سعودی جایگاه خود به عنوان نماینده قابل اعتماد کشورهای تولید کنندنفت خام حفظ کند و از طریق گفت وگو با کشورهای مصرف کننده همچنان نقش محوری را در ثبات بازار نفت خام داشته باشد. این اقدام عربستان سعودی بدون شک سود این کشور را به حداکثر خواهد رساند. 

ادامه مطلب
تخلیه ظرفیت‌های ژئوپلیتیک ایران
اهمیت فوق العاده پروژه هند-خاورمیانه‌-اروپا و تغییر معادلات استراتژیک

تخلیه ظرفیت‌های ژئوپلیتیک ایران

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بایدن در حاشیه نشست اخیر گروه ۲۰ در دهلی از طرح آمریکا برای کمک به احداث کریدور جدیدی با نام کریدور هند-خاورمیانه-اروپا سخن گفت. این کریدور جدید قرار است حمل‌ونقل کالا از طریق دریا و راه‌آهن، انرژی از طریق لوله و داده‌های دیجیتالی از طریق فیبر نوری بین مبدأ، یعنی بنادر غربی هند و مقصد، یعنی اروپا و نیز کشورهای مسیر شامل امارات، عربستان، اردن و اسرائیل را ممکن کند و همچنین شامل ایجاد مناطق اقتصادی در طول مسیر باشد.

ادامه مطلب
ایران، کویت و عربستان و کش مکش بر سر آرش
چرا این منطقه مهم است؟

ایران، کویت و عربستان و کش مکش بر سر آرش

اختلاف بر سر الدُرّه مسئله‌ تازه ای نیست؛ ریشه‌های این کشمکش به دهه‌ی پرآشوب ۱۹۶۰ بازمی‌گردد، زمانی که ایران و کویت حقوق اکتشافی متضادی را به شرکت‌های مختلف واگذار کردند. این وضعیت عملیات اکتشاف گاز در منطقه را متوقف کرد و اختلاف ژرفی درباره حقوق مالکیت و توسعه این میدان را در پی آورد که تا به امروز هم ادامه دارد.

ادامه مطلب
شک و تردیدهای کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل
عربستانی ها به امریکا اعتماد ندارند

شک و تردیدهای کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل

به نظر می رسد که سعودی ها، به عادی سازی با اسرائیل علاقمند باشند اما همان گونه که یک دیپلمات سعودی گفت، آنها به عنوان رهبران جهان عرب، باید مسئله فلسطین را جدی بگیرند. خرد عرفی می گوید که عادی سازی کامل، چه در چارچوب پیمان های ابراهیم یا خارج از آن، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، محتمل نباشد چرا که وی به آرمان فلسطینی ها پایبند است.

ادامه مطلب
آیا ایران سیاست جدیدی در خلیج فارس دارد؟
در سایه ناخرسندی اسرائیل

آیا ایران سیاست جدیدی در خلیج فارس دارد؟

مهم نیت‌ها و اقدامات صادقانه است که در راه برپایی خاورمیانه‌ای که همه در آن بدون استثنا آرامش را در پیش گرفته‌اند حساسیت‌های گذشته و مشکلات کنونی را پشت سر‌می‌گذارد.

ادامه مطلب
کریدور هندی- عربی- اسرائیلی و الزامات سیاست خارجی ایران
پروژه ای برای منزوی کردن کشورمان

کریدور هندی- عربی- اسرائیلی و الزامات سیاست خارجی ایران

محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایده اتصال منطقه از طریق راه آهن در سال ۲۰۲۱، در مجمع I۲U۲ (مجمعی متشکل از ایالات متحده، اسرائیل، امارات و هند که در اواخر سال ۲۰۲۱ تأسیس شد) از سوی رژیم اسرائیل مطرح شد و پس از آن توسط دولت بایدن مورد حمایت قرار گرفت، تا اینکه در نشست گروه بیست (G۲۰)که در اوایل سپتامبر ۲۰۲۳ برگزار شد، هند، عربستان سعودی، امارات و اسرائیل با حمایت آمریکا از کریدور دریایی-ریلی شرق به غرب که ترانزیت تجاری میان کشورهای اروپایی، اسرائیل، اردن، اعراب خلیج‌فارس و هند را برقرار خواهد کرد، رونمایی کردند. پروژه‌ای عظیم به منظور ترانزیت کالا که از هند شروع می شود، از امارات و عربستان عبور می‌کند و در نهایت با اتصال به اردن و رژیم اسرائیل به کشورهای اروپایی می رسد.

ادامه مطلب
اِنتروپی و افول ژئوپولتیک ایران، سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس
تخلیه اهمیت ژئوپولتیک بخشی از استراتژی «مرگ با هزاران ضربه کارد»

اِنتروپی و افول ژئوپولتیک ایران، سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس

حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چالش ژئوپلیتیکی یکی دیگر از اِنتروپی های مهم در نظام های سیاسی است که در صورت تداوم باعث فروپاشی یک سیستم سیاسی می شود. در سال های اخیر برخی کشورها در دام چالش های ژئوپلیتیکی گرفتار شده اند و در نتیجه اِنتروپی آنها به مرحله خطرناکی رسیده است.

ادامه مطلب
محمد بن سلمان به همکاری با ایران برای آینده بهتر فکر می کند
توقف جنگ و شکوفایی

محمد بن سلمان به همکاری با ایران برای آینده بهتر فکر می کند

فقط سه ماه پس از مداخلهٔ ریاض که با حمایت واشنگتن و تعدادی از کشورهای عربی انجام شد، رئیس‌جمهور آن زمان ایالات متحده، باراک اوباما، در کنار دیگر قدرت های جهانی، توافق هسته‌ای تاریخی با ایران را اعلام کرد. این توافق در سال‌های بعد که رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، دونالد ترامپ، از آن خارج شد تحریم‌های سنگینی را بر تهران اعمال کرد، ناکار شد. این اقدام موج تازه ای از ناهنجاری‌های منطقه‌ای مرتبط با جمهوری اسلامی را به دنبال آورد.

ادامه مطلب
انتظاراتی که می توان برای نشست سه جانبه ایران – ترکیه – عربستان تعریف کرد
تعمیق روابط با چند لایه کردن مناسبات

انتظاراتی که می توان برای نشست سه جانبه ایران – ترکیه – عربستان تعریف کرد

سید وحید کریمی و سید علی موسوی خلخالی در یادداشت مشترکی می نویسند: دیپلمات فرانسوی در لندن که یک بار گفت: «با توجه به تونل قطار بین لندن و پاریس و تعداد زیاد ملاقات ها و رفت و آمد هیات های متعدد میان دو کشور اصلا احساس نمی کنم در لندن هستم و فکر می کنم در پاریس هستم.» باید چنین جنسی از روابط میان کشورهای منطقه به وجود آید. به ویژه که سه کشور ایران، ترکیه و عربستان سه ثقل اصلی غرب آسیا محسوب می شوند.

ادامه مطلب
مستلزمات پروژه ایران: اخراج آمریکا و محو اسرائیل
سیاست تهران تغییر نکرده است

مستلزمات پروژه ایران: اخراج آمریکا و محو اسرائیل

ایران در چارچوب این پروژه، گروه های مسلح مرتبط با سپاه پاسداران را تاسیس و مسلح و تامین مالی کرد و هیچ علامتی نیست که نشان دهد ممکن است از این پروژه دست بکشد. از نظر ایران موفقیت این پروژه مستلزم دو موضوع مهم است که فراتر از همه اقداماتی است که تا کنون در منطقه انجام داده است. موضوع نخست، اخراج آمریکا یا دست کم نیروهای آمریکایی از خاورمیانه است که آن را «غرب آسیا» می نامد و موضوع دوم، محو اسرائیل از صحنه روزگار است. 

ادامه مطلب
ثبات شکننده خاورمیانه
همه چیز به یک جرقه بند است

ثبات شکننده خاورمیانه

این خبر خوبی است که در سطوح بالای دولتی، بخش قابل توجهی از خاورمیانه به تعامل گرایش دارد. اما این لیوان تنها تا نیمه پر است. حمله یک پهپاد حوثی به یک مجتمع خرید در ابوظبی، یک مرد لبنانی که از روی سیم های خاردار مرز با اسرائیل می گذرد تا به یک اتوبوس حمله می‌کند، نیروهای امنیتی اسرائیلی که جوانان فلسطینی را در مسجدالاقصی به قتل می‌رسانند و تمام جهان اسلام را به خشم وا می دارند، یا مصر که قادر به پرداخت بدهی‌هایش نیست و ناچار به قطع یارانه های نان و سوخت است (نیمه خالی لیوان را نشان می دهد) و بسیار آسان است تصور کنیم که یک حادثه ممکن است به سرعت موجب به هم ریختن پایداری کنونی در منطقه شود.

ادامه مطلب
سرنوشت عربستان خوشبخت در گرو صلح عربستان سعودی و ایران
یمن پاشنه آشیل است

سرنوشت عربستان خوشبخت در گرو صلح عربستان سعودی و ایران

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران از ناحیه مرزهای جنوبی خود احساس تهدید می کند و مهمترین تهدید را از ناحیه اسرائیل و عربستان می داند، در راستای کاهش تهدیدات و موازنه سازی، اتحاد راهبردی با انصارالله و دولت نجات ملی یمن را دنبال کرده است. در واقع حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت نجات ملی یمن در دوره بحران را می توان در راستای راهبرد رفع تهدیدات امنیتی و ایجاد موازنه با عربستان ارزیابی کرد. حال که پس از سال ها تلاقی و برخورد سیاسی، نزدیک شدن دو کشور به پرتگاه درگیری نظامی، توافقات فی مابین ایران و عربستان منطقه را از اصطکاک های پر خطر دور کرده، حل بحران یمن می تواند گامی بلند در راستای کاهش تنش های دو جانبه باشد.

ادامه مطلب