بزرگ‌ترین دستاورد ژنو از نگاه زیبا کلام

صادق زیبا کلام در یادداشتی در شرق نوشت:

به واسطه دشمنی ما با غرب- به ویژه با آمریکا- بسیاری از کشورها سوءاستفاده کرده و در تعامل با ما همواره سعی می کردند دست بالا را بگیرند. با عادی شدن روابط ما با اروپا و ایالات متحده، فرش این سوءاستفاده دیپلماتیک از زیر پای آنان کشیده خواهد شد و نفس این موضوع، بدون تردید تغییر و تحول کمی برای ما نخواهد بود. نفس اینکه در تعامل با روسیه و چین دیگر مجبور نیستیم به واسطه دغدغه دشمنی با غرب، هوای آن دو ابرقدرت را داشته باشیم البته تغییر مهمی در روابط ما با مسکو و پکن پدید خواهد آورد. نفس اینکه ما مجبور نشویم ده ها میلیارددلار درآمد نفتی را که از چین، هند، ژاپن و کره جنوبی طلبکار هستیم وصول نکنیم و این کشورها در عوض هر کالایی را که خواستند به ما بدهند البته وضعیت خوبی نیست و این شرایط پایان خواهد یافت. نفس اینکه ما مجبور نشویم به دلیل تحریم فروش نفت و تحریم بانکی، به امثال بابک زنجانی ها متوسل شویم و بعد هم شاهد همه گونه فساد و حیف ومیل شدن دارایی هایمان شویم البته که مهم است. نفس اینکه بعد از این ما دیگر مجبور نخواهیم شد به واسطه تحریم ها و به واسطه ضرورت دورزدن آن، 20 یا 30 درصد- حداقل- کالاهایی را که نیاز داریم گران تر از قیمت جهانی وارد اقتصادمان کنیم البته که مهم است.

نفس اینکه به واسطه تحریم ها نتوانیم در پارس جنوبی سرمایه گذاری کنیم و قطر دو میلیون نفری، سالی 40 میلیارددلار بیش از ما از این حوزه مشترک گاز برداشت کند، البته که مهم است. نفس اینکه به واسطه تحریم ها، صنایع کشورمان با کمتر از نصف ظرفیت کار می کنند دوباره بتوانند به شرایط عادی بازگردند، البته که مهم است. نفس اینکه با کنار رفتن تحریم ها و عادی شدن روابط با دنیا، سرمایه گذاری خارجی و مهم تر از آن، تکنولوژی پیشرفته در صنایع مهم نفت و گاز و پتروشیمی بتوانند وارد کشور شوند البته که مهم است. بالاخره ایجاد اشتغال برای بیش از پنج میلیون بیکار در کشور، بدون سرمایه گذاری سنگین و جدی خارجی چگونه ممکن است تحقق یابد؟ همه این نتایج مثبت بدون تردید باعث یک خانه تکانی درست وحسابی در اقتصاد، تجارت، اشتغال و بسیاری از جنبه های دیگر کشورمان خواهد شد، اما هنوز یک حوزه است که مغفول مانده. حوزه ای که اگر گفته شود به تنهایی معادل با همه پیامدهای دیگر که ذکر شد می تواند باشد، سخنی به گزاف نرفته است. این حوزه عبارت است از به حاشیه رفتن تندروها از متن رابطه میان ایران و غرب و به ویژه ایران و ایالات متحده. فراموش نکنیم حتی زمانی که توافق « ژنو» در حال امضاشدن بود، سناتورهای تندروی جمهوریخواه امضا جمع می کردند که تعداد آنها برای وضع تحریم های جدید از مرز دوسوم بگذرند تا رییس جمهور اوباما نتواند از حق وتوی خود در قبال سنا استفاده کند. راستی را آن است که سردی روابط میان ایران و آمریکا- صرف نظر از آنکه چه میزان آن از ناحیه آنها بوده و چه میزان از ناحیه نگاه و رویکرد انقلابی ایران پس از سال 57- مهم ترین و تعیین کننده ترین پارامتر در رابطه میان ایران و دنیا، همین مساله بوده است. چه بسیار کشورهایی که به واسطه اختلاف با ایالات متحده با آنها نیز دشمن شده ایم و چه بسیار دوستی هایی که به نظر نمی رسید «خیرات و مبرات» چندانی برای منافع ملی مان در بر می داشتند اما به واسطه نفس دشمنی با ایالات متحده، لاعلاج نیازمند آن دوستی ها شده بودیم. بهترین شاهد مثالی که از بابت دوستی ها و دشمنی هایی که به واسطه دشمنی با آمریکا عایدمان شد می توان آورد، دشمنی یا سردی روابط میان ما با اروپا بود. واقعا مشکل ما با اروپایی ها بر سر چه بود؟ هنوز جوهر امضای توافق ژنو خشک نشده بود که اروپایی ها اعلام کردند از چند روز دیگر تمامی تحریم هایی را که یکجانبه علیه ایران وضع کرده بودند لغو می کنند. روز گذشته نیز آغاز این روند از 20 ژانویه را مورد تاکید قرار دادند. کاهش تنش میان ایران و ایالات متحده را در بلندمدت می توان بزرگ ترین دستاورد ژنو دانست.