تلاش امریکا و چین برای اعتمادسازی تا رقابت
دیپلماسی ایرانی: سفر رئیس جمهور چین به امریکا روز سه‌شنبه آغاز شد. این سفر در حالی انجام شده است که رقابت‌ها و تنش‌ها بین دو کشور چین و امریکا ادامه دارد. بیشترین مورد اختلاف بین این دو کشور مسائل تجاری و ارزی است که امریکا بارها چین را به پایین نگه داشتن ارز خود متهم کرده و بر همین اساس راه برای صادرات هر چه بیشتر کالاهای چینی هموار شده است. باید دید هدف اصلی سفر هوجین تائو به امریکا برای همکاری و دوستی بیشتر است و یا برای ادامه رقابت‌ها با ابرقدرت دنیا.
گفتاری از محسن شریعتی نیا، کارشناس مسائل شرق آسیا، برای دیپلماسی ایرانی:
تحلیل این سفر را باید با توجه به الگویی که بر روابط دو کشور حاکم است مورد بررسی قرار دهیم. به نظر می‌رسد آنچه که امروزه بر الگوی روابط دو کشور حاکم است و این روابط را شکل می‌دهد، الگوی مبتنی بر همکاری است. البته باید به این نکته هم توجه کرد که جنبه‌هایی از رقابت نیز در این روابط وجود دارد.
موئلفه یا متغیری که روابط دو کشور را به شکل همکاری پیش می‌برد، اقتصاد و همکاری‌های اقتصادی است. از سال 1979 که چین برنامه اصلاحات و سیاست درهای باز را پیش گرفته، روابط اقتصادی اش با امریکا پیوسته گسترش پیدا کرده است. در وضعیت فعلی با توجه به آمارهایی که در انتهای سال 2008 منتشر شده روابط تجاری دو کشور بالغ بر 385 میلیارد دلار برآورد شده است. در حالی که در سال 1979 که این روابط به صورت رسمی میان دو کشور برقرار شد، تنها 100 میلیون دلار بوده است. بنابراین اگر بخواهیم به رشد روابط توجه کنیم، مشاهده می‌کنید این رشد بسیار سریع صورت گرفته است.
در وضعیت فعلی علاوه بر تجارت دوجانبه، در حوزه‌های همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری هم مناسبات گسترده‌ای بین دو کشور وجود دارد. امریکایی‌ها در چین 59 هزار پروژه اقتصادی را سرمایه‌گذاری کرده و دنبال می‌کنند. از طرفی از سال 2001 تا 2008 از ناحیه افزایش صادرات امریکا به چین 2 میلیون و 600هزار شغل در امریکا به وجود آمده و درپنج سال آینده هم امریکا قصد دارد تا صادرات خود را دو برابر کند؛ در حقیقت چین بهترین بازاری است که به روی صادرات امریکا باز است.
بنابراین با توجه به این اعداد و ارقام می‌بینیم که مناسبات اقتصادی تا چه اندازه در کلیت روابط دو کشور اهمیت دارد. از طرفی در سال‌های اخیر تنش‌های دو کشور در مورد تایوان نیز کمتر شده، گرچه بحث فروش سلاح به تایوان از سوی اوباما مشکلاتی ایجاد کرد ولی چینی‌ها از سال 2008 به بعد توانستند روابط با ثباتی را با تایوان پی‌ریزی کنند.
در شرایط فعلی همکاری وجه غالب در مذاکرات و روابط دو کشور است. به بیان دیگر امریکا و چین به دنبال نوعی ثبات با تکیه بر اقتصاد و موئلفه مشترکات اقتصادی در روابط خود هستند.
این سفر نیز بیشتر در این قالب قابل تحلیل هست و به نظر می‌رسد که تلاش دو کشور بر اعتمادسازی بیشتر در روابطشان است. همچنین این سفر برای برطرف کردن جنبه‌های بی‌اعتمادی و یا رقابتی است که هم اکنون وجود دارد. البته این بدین معنا نیست که این دو کشور رقابت‌های جدی با یکدیگر ندارند، بلکه در حوزه‌های دیگری همچون تلاش برای نفوذ در مناطق مختلف، بحث تایوان، تبت و موضوع حقوق بشر مباحثی است که دو کشور برسر آن اختلاف دارند.
اما به عقیده من در سفر فعلی با توجه به رویکرد رئیس جمهور چین و همچنین سخنان خانم کلینتون در اعلام استراتژی امریکا در قبال چین که چند روز گذشته اعلام کرد، حاکی از این است که بیشتر تلاش خود را بر مبنای همکاری و اعتمادسازی قرار دادند تا به دنبال رقابت استراتژیک باشند.
نظر شما :