اذعان سیا به نقش آمریکا در کودتای 28 مرداد

به گزارش خبرگزاری فارس، پایگاه «فارین پالیسی» همزمان با سالگرد کودتای 28 مرداد، اسنادی را منتشر کرد که نشان می دهد آمریکا نقشی مستقیم در اجرای کودتای 28 مرداد علیه دولت قانونی ایران داشته است. این اسناد را سازمان سیا بنا به درخواست «گردش آزاد اطلاعات» منتشر کرده است. این اطلاعات در پایگاه آرشیو امنیت ملی آمریکا نیز در دسترس قرار گرفته است.

بخشی از این اسناد اولین بار در سال 1981 منتشر شد، اما تا امروز بخش های مهم آن از دسترس عموم خارج بود. در بخشی از این اسناد به صراحت آمده است: کودتای نظامی ای که مصدق و کابینه جبهه ملی وی را ساقط کرد، تحت هدایت سیا و به عنوان یکی از اقدامات سیاست خارجی آمریکا، صورت گرفت.

این اسناد بخشی از گزارش موسوم به «نبرد برای ایران» است که در دهه 1970 توسط یکی از تاریخ نگاران سازمان سیا، گردآوری شده است.

اسناد تازه منتشر شده مربوط به بخش «عملیات سری» این گزارش است. سیا در این بخش اذعان کرده است که آمریکا از بیم حضور شوروی در ایران «ناگزیر به برنامه ریزی و اجرای عملیات «آژاکس» (کودتا) شده است.

به نوشته فارین پالیسی، «آژاکس» اسم رمز دسیسه ای بود که در هر مرحله از اجرای آن، افرادی در داخل ایران هم دست داشته اند. این عملیات چند مرحله داشت: به راه انداختن تبلیغات منفی با هدف زیر سوال بردن صلاحیت سیاسی مصدق، ترغیب شاه به همکاری، پرداخت رشوه به اعضای پارلمان، سازماندهی نیروهای نظامی و نهایتا به راه انداختن تظاهرات های عمومی. اولین تلاش برای اجرای کودتا با شکست مسلم مواجه شد، اما نیروهای مجری کودتا بعد از تحرکاتی گسترده، در مرحله دوم در کنار هم قرار گرفتند و نهایتا در روز 28 مرداد، موفق شدند.

فارین پالیسی نوشته است که مشخص نیست که به چه دلیل سیا تصمیم گرفته است بعد از سالیان طولانی دست به انتشار این اسناد زده، همانطور که معلوم نیست چرا بخش هایی از این اسناد سال ها مخفی بوده است. در سال های اخیر بسیاری از مقامات سابق آمریکا و انگلیس مطالب و کتاب هایی در این مورد نوشته و به دست داشتن در کودتا اذعان کرده اند، اما مقامات اطلاعاتی آمریکا معتقدند انتشار این اسناد می تواند به شناسایی روش ها و تاکتیک های آمریکا به دشمنان کمک کند. همچنین حساسیت برخی متحدان نظیر بریتانیا (که به اذعان فارین پالیسی نقش گسترده ای در کودتا داشته) نسبت به این اطلاعات آمریکا را از انتشار آن ها بازداشته است.