آمریکا

بی‌اعتمادی مطلق به غرب

اعتماد کور: نسخه سیاسی برای تسلیم تدریجی جدید

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: باید تفاوت امید و اعتماد را شناخت. امید ممکن است حتی با وجود شواهد منفی دوام بیاورد، اما اعتماد نتیجه ارزیابی عقلانی و تجربی است. این مفهوم نیاز به شواهد پایدار و رفتار عملی دارد. مرور بیش از یک قرن روابط ایران و غرب ـ از ۱۹۰۷ تا برجام ـ نشان می‌دهد امید به تغییر رفتار طرف مقابل، بدون تغییر بنیادین در منافع و سیاست‌هایش، توهمی پرهزینه است.

ادامه مطلب

دیداری که دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهد

بازتعریف قدرت جهانی در آلاسکا جدید

معصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پرسش اصلی آن است که آیا این روند به سوی یک نظام چندقطبی پایدار حرکت خواهد کرد یا آنکه صرفاً مرحله‌ای پرابهام از گذار را رقم خواهد زد که با بی‌ثباتی‌های تازه همراه است.

ادامه مطلب

تنش‌های جمهوری آذربایجان و روسیه

گسل‌های ژئوپلیتیکی در قفقاز جنوبی جدید

: توافق صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان که در ۸ اوت ۲۰۲۵ در کاخ سفید با میانجی‌گری دونالد ترامپ امضا شد، نقطه عطفی در تحولات قفقاز جنوبی بود. این توافق که شامل ایجاد کریدور استراتژیک زنگزور با مدیریت ۹۹ ساله آمریکا است، عملاً روسیه را از معادلات منطقه‌ای کنار گذاشت. کریدور «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی» یا TRIPP ، نه تنها ارتباطات زمینی میان آذربایجان و نخجوان را تقویت می‌کند، بلکه نفوذ سنتی مسکو در منطقه را به شدت تضعیف کرده است.

ادامه مطلب

از آلاسکا تا واشنگتن

مسیر پرپیچ‌وخم دیپلماسی ترامپ، پوتین و زلنسکی

دیدار روز جمعه ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ در آلاسکا که بسیاری از رسانه‌ها آن را «یخ‌شکنی سیاسی» توصیف کردند، تنها آغاز سلسله‌ای از تحرکات تازه در پرونده اوکراین بود. عصر روز دوشنبه، ترامپ میزبان ولودیمیر زلنسکی و هفت تن از رهبران اروپایی در کاخ سفید بود. جلسه‌ای که به‌زعم ناظران قرار بود بر موضوع «تضمین‌های امنیتی برای اوکراین» متمرکز باشد، به شکلی غیرمنتظره با تماس مستقیم ترامپ با رئیس‌جمهور روسیه به مدت ۴۰ دقیقه به نقطه عطفی تبدیل شد.

ادامه مطلب

نگاهی به ادعای خبری پیرامون کمک چین برای بازسازی پدافند هوایی ایران

شطرنج چینی با مُهره ابهام

ادعای اخیر روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونت مبنی بر کمک چین به ایران برای بازسازی سامانه‌های پدافند هوایی پس از جنگ ۱۲ روزه، پرسش‌هایی درباره نیات پکن و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن مطرح کرده است. علیرغم این دست خبرسازی ها رسانه ای باید با رویکردی محتاطانه، به بررسی این ادعا در سه محور پرداخت. نخست، دیپلماسی محتاطانه چین. دوم، سیاست ابهام استراتژیک پکن، و نهایتا، ملاحظات منطقه‌ای و جهانی در سپر فکری چینی ها. با توجه به فقدان شواهد قطعی و پیچیدگی‌های روابط چین با ایران، کشورهای عربی خلیج فارس، اسرائیل، و ایالات متحده، نمی‌توان این ادعا را به‌صورت کامل تأیید یا رد کرد، اما تحلیل آن نیازمند نگاهی دقیق به الگوهای رفتاری چین است.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران

بقایی: ادعای تعطیلی سفارتخانه‌های خارجی در تهران صحت ندارد

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به شایعه تعطیلی سفارتخانه‌های خارجی در تهران گفت: هیچ‌یک از سفارتخانه‌هایی که گفته شده تعطیل هستند، در واقع تعطیل نشده‌اند.

ادامه مطلب

تقویت روابط نظامی پاکستان و آمریکا در بحبوحه تحولات منطقه‌ای

پلی دوباره به واشنگتن

دومین سفر فیلد مارشال عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان، به آمریکا در کمتر از دو ماه گذشته نشان‌دهنده روند تقویت روابط نظامی میان اسلام‌آباد و واشنگتن است. دیدارهای مکرر منیر با مقامات ارشد نظامی آمریکا مانند ژنرال جان دان کین، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، و شرکت او در مراسم انتقال فرماندهی در فرماندهی مرکزی آمریکا، نمادی از تعمیق همکاری‌های دفاعی دو کشور است. این روند پس از سال‌ها تنش و بی‌اعتمادی، به نوعی احیای روابط استراتژیک به شمار می‌رود که برای هر دو طرف منافع مهمی دارد. از یک سو، پاکستان به دنبال تضمین امنیت ملی و کمک‌های نظامی است تا در برابر تهدیدات منطقه‌ای و داخلی خود مقابله کند و از سوی دیگر، آمریکا درصدد حفظ نفوذ و حضور خود در منطقه حساس جنوب آسیا است.

ادامه مطلب

نشست سه‌ساعته ترامپ و پوتین برای توقف جنگ اوکراین در آلاسکا بدون توافق نهایی پایان یافت

امید شکننده برای صلح

نخستین دیدار حضوری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش، با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در حالی در پایگاه نظامی مشترک «المندورف-ریچاردسون» آلاسکا برگزار شد که اگرچه به توافق نهایی منجر نشد، اما با لحن مثبت دو طرف و نشانه‌هایی از تغییر مسیر همراه بود.

ادامه مطلب

به بهانه حمله اسرائیل و امریکا به ایران

کالبدشناسی ترس در روابط بین‌المللی

محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به بهانه جلوگیری از ظرفیت هسته‌ای نظامی ایران، در واقع در تداوم سیاست‌های سنتی و کلاسیک غرب برای تضعیف ایران و کسب هژمونی نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی است.

ادامه مطلب

نگاهی به سفر پزشکیان به ارمنستان پس از توافق سه‌جانبه

از ایروان تا مینسک؛ وقتی معادلات قفقاز تهران را نگران می کند

دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، از عصر دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۴ سفری دو روزه به ارمنستان و سپس بلاروس خواهد داشت. هدف این سفر، طبق اعلام مهدی سنایی، مشاور سیاسی رئیس‌جمهور، تقویت مناسبات تجاری و امضای اسناد همکاری است. این سفرها که پیش‌تر برای اوایل تیرماه برنامه‌ریزی شده و به تعویق افتاده بودند، اکنون در سایه تحولات اخیر قفقاز جنوبی و توافق سه‌جانبه ارمنستان، آذربایجان و آمریکا، موسوم به «مسیر ترامپ» TRIPP، اهمیتی دوچندان یافته‌اند. این توافق که با میانجی‌گری دونالد ترامپ در هشتم آگوست ۲۰۲۵ (۱۷ مرداد) امضا شد، معادلات سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی منطقه را دستخوش تغییراتی کرده که نگرانی‌های جدی برای ایران و روسیه به دنبال داشته است. سفر پزشکیان در این برهه حساس، تلاشی برای بازسازی جایگاه ایران در منطقه و مدیریت پیامدهای این توافق است.

ادامه مطلب

تبعات تعیین اخوان‌المسلمین به‌عنوان سازمان تروریستی توسط ترامپ

بحران پیش رو

تصمیم دولت دونالد ترامپ برای امضای لایحه‌ای دوحزبی در کنگره که اخوان‌المسلمین را به‌عنوان سازمان تروریستی معرفی می‌کند، نقطه عطفی در سیاست خارجی ایالات متحده در قبال اسلام سیاسی است. این اقدام، که با حمایت سناتور تد کروز و قانون‌گذاران هر دو حزب در مجلس نمایندگان پیش می‌رود، نه‌تنها به دنبال تغییر معادلات منطقه‌ای است، بلکه تبعات گسترده‌ای بر روابط دیپلماتیک آمریکا، به‌ویژه با ترکیه، خواهد داشت. 

ادامه مطلب

سه تغییر مهمی که در معادلات قفقاز رخ خواهد داد

جاده ترامپ؛ کریدور تجاری امروز و میدان نبرد فردا

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: یکی از سناریوهای محتمل، ایجاد سازوکارهای امنیتی برای حفاظت از سرمایه‌گذاری آمریکا بعد از تکمیل پروژه است. این اقدام می‌تواند به استقرار نیرو یا تجهیزات نظارتی دائمی در مرز ارمنستان و ایران منجر شود. برای ایران، این وضعیت حساس است و برای روسیه نیز غیرقابل‌قبول خواهد بود.

ادامه مطلب

کوتاهی زمان بیش از همیشه اهمیت یافته است

تهران‌؛ زمانی برای غلبه بر تردیدها

جلال خوش چهره می نویسد: بنابراین تهران اگر بنا را بر گفت‌وگو گذاشته باید الزام‌های آن را نیز بپذیرد. در این حال، این هنر گفت‌وگو کنندگان و امتیازهایی است که هریک از طرف‌ها  برای چانه‌زنی در اختیار دارند. تهران در رویکرد گفت‌وگو، بالاترین و اصلی‌ترین امتیازی را که در اختیار دارد، همانا انسجام و همدلی ملی است. هرگونه آسیب‌پذیری در این امر به رغم همه تردیدها به نیٌت غرب، دست تهران را خالی می‌کند. 

ادامه مطلب

فضای سیاسی آمریکا ۲۰۰ روز پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید

مهندسی قدرت به سبک ترامپ

اخیر گاردین در گزارشی پس از ۲۰۰ روز از آغاز دومین دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، تصویری از تحولات سیاسی ایالات متحده ارائه می‌دهد که به زعم بسیاری از تحلیلگران، از مرز هشدار گذشته و وارد فاز «تحقق عملی» اقتدارگرایی شده است. اقتدارگرایی در علوم سیاسی به‌معنای تمرکز قدرت در دست یک فرد یا گروه کوچک، تضعیف نهادهای مستقل، محدودسازی آزادی‌های سیاسی و مدنی، و استفاده از ابزارهای حکومتی برای تثبیت حاکمیت است.

ادامه مطلب

پرونده‌ای چند لایه و تو در تو

فهرست اپستین یقه ترامپ را می‌گیرد؟

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: جفری اپستین، سرمایه‌داری با حدود نیم میلیارد دلار ثروت بود که از طبقات میانی جامعه آمریکا از شغل معلم ریاضی در نیویورک، به بالاترین سطح از ارتباطات بین نخبگان اقتصادی و سیاسی آن کشور رسید و با دارا بودن چند ویلا و چندین خانه و آپارتمان در نیویورک و پاریس که بعضاً‌ جواز مستقلی داشتند، در رهبری شبکه‌ای از سوء استفاده کنندگان جنسی از دخترکان زیر سن قانونی قرار گرفت.

ادامه مطلب

کی‌یف و پایتخت‌های اروپایی با پیشنهاد مبادله سرزمینی از سوی روسیه مخالفت کردند

مذاکره درباره ناممکن‌ها

پس از سفر فرستاده ویژه آمریکا به مسکو و تعلیق ضرب‌الاجل تحریم‌های ثانویه، دولت‌های اروپایی همراه با اوکراین طرحی مشترک روی میز گذاشته‌اند تا چارچوب هر مذاکره احتمالی با کرملین را تعیین کند؛ ابتکاری که آتش‌بس واقعی را پیش‌شرط می‌داند و معامله یک‌طرفه بر سر خاک را منتفی اعلام می‌کند.

ادامه مطلب

آشفتگی مزمن سیاست کشور در‌باره تحولات پیرامونی آشکار شد

تحولات جاری قفقاز جنوبی و ‌ سیاست خارجی ‌ما

احسان هوشمند می نویسد: بیش از سه دهه از ارائه طرح پاول گابل برای حل‌وفصل مسائل قفقاز جنوبی و مناقشه میان باکو و ایروان می‌گذرد. این ایده توسط گابل در حالی طرح شد که ارمنستان در موازنه نظامی دست بالا را داشت و کمتر کسی می‌توانست تصور کند که در سه دهه بعد این موازنه به کلی به ضرر ارمنستان رقم خواهد خورد.

ادامه مطلب

زلنسکی و معادلات پشت پرده ترامپ و پوتین

شکاف میان رویکرد واشنگتن و متحدان اروپایی

دیدار قریب‌الوقوع ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا، در حالی که هنوز خطوط اصلی توافق احتمالی روشن نشده، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان متحدان واشنگتن برانگیخته است. پیشنهاد پوتین مبنی بر توقف جنگ در ازای به رسمیت شناختن کنترل روسیه بر شرق اوکراین، از نظر بسیاری از سیاستمداران اروپایی نه یک «طرح صلح» بلکه نوعی «معامله ارضی» است که می‌تواند اصول بنیادین امنیت اروپا را تضعیف کند.

ادامه مطلب

افق مبهم مذاکرات

اسلو در خط میانی تهران و واشنگتن

هفت ماه پس از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ و در حالی که هنوز تبعات جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل فروکش نکرده، دوباره ایده میانجیگری برای گفت‌وگوهای هسته‌ای و سیاسی میان تهران و واشنگتن مطرح شده است و نروژ این بار در مرکز توجه قرار دارد، در همین باره روزنامه «تهران‌تایمز» خبر داد: «نروژ به عنوان گزینه‌ای محتمل برای میانجیگری مذاکرات احتمالی بین ایران و ایالات متحده مطرح است، پس از آنکه کمپین بمباران آمریکا و اسرائیل در خاک ایران، مذاکرات قبلی که با میانجیگری عمان در آوریل و ژوئن انجام می‌شد را مختل کرد».

ادامه مطلب

نگاهی به تبعات سیاسی و دیپلماتیک توافق سه‌جانبه آمریکا، جمهوری آذربایجان و ارمنستان

ایران از معادلات قفقاز، حذف‌شدنی نیست

محسن پاک ایین می گوید: هم جمهوری آذربایجان و هم جمهوری ارمنستان رضایت کاملی از رفتار و اقدامات و سیاست روسیه در قفقاز ندارند و برای نشان‌دادن این نارضایتی، امتیاز این توافق را به آمریکا و ترامپ دادند و حتی ترامپ را هم به‌عنوان نامزد دریافت جایزه نوبل صلح مطرح کردند، مشابه همان کاری که بنیامین نتانیاهو انجام داد.

ادامه مطلب

واکاوی ابعاد ژئوپلیتیک توافق سه‌جانبه آذربایجان، ارمنستان و آمریکا

ایران با انفعال ژئوپلیتیک، قفقاز را باخت

علیرضا محرابی می گوید: وقتی در دهه‌های گذشته، هشدارهای دلسوزان دانشگاهی نادیده گرفته می‌شود، قطعا در آینده برای حضور در قفقاز باید چراغ سبز آمریکا را بگیریم و باید پول آن را بدهیم. در ژئوپلیتیک نوین، باید از منطق تضاد به منطق اقتصادی و تجاری رسید. کاری که دونالد ترامپ کرد، یعنی از تضاد بین آذربایجان و ارمنستان، بهره اقتصادی و تجاری برای آمریکا برد. کاری که ما باید قبل‌تر انجام می‌دادیم و از تضاد بین باکو و ایروان برای خودمان استفاده اقتصادی می‌کردیم.

ادامه مطلب

آینده معادلات ایران در قفقاز پس از امضای توافق بین آذربایجان و ارمنستان با نظارت ترامپ

کریدور آمریکا، چالش ایران

ایران اکنون در موقعیتی قرار دارد که باید هم‌زمان از فرصت‌های اقتصادی و ترانزیتی ناشی از بازگشایی مسیرها بهره ببرد و هم از تبدیل این مسیرها به ابزارهای فشار و محاصره ژئوپلیتیک جلوگیری کند. حفظ احتیاط دیپلماتیک، مطالبه سهم مدیریت، تسریع در پروژه‌های زیربنایی داخلی و ترمیم خلأهای اطلاعاتی و هماهنگی بین‌دستگاهی، ارکان یک پاسخ متوازن به تحولات اخیر قفقاز خواهند بود. در غیر این صورت، ممکن است تهران در کوتاه‌مدت بعضی فرصت‌ها را از دست بدهد و در میان‌مدت با تنگنای استراتژیک جدی‌تری مواجه شود.

ادامه مطلب

اوکراین پاشنه آشیل است

سیاست خارجی ترامپ، تنش بین «اول آمریکا» و رهبری جهانی

آرش رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: «اول آمریکا» و چالش‌های رهبری جهانی ترامپ با انتقاد از اعضای ناتو به دلیل هزینه‌های دفاعی پایین، اعمال تعرفه‌های گسترده بر تجارت جهانی، و تحریم دادگاه کیفری بین‌المللی، نشان داد که «اول آمریکا» را نه‌تنها به‌عنوان یک شعار، بلکه به‌عنوان یک راهبرد عملی در پیش گرفته است. 

ادامه مطلب

مداخله‌گری افسارگسیخته غرب

مداخلات خارجی؛ موفقیت‌های تاکتیکی به بهای شکست‌های راهبردی

اردوان امیراصلانی می نویسد: آیا جنگ «پیشگیرانه» اسرائیل علیه ایران که ماه گذشته با حمایت ایالات متحده انجام شد، نوید بازگشت به مداخله‌گری افسارگسیخته غربی را می‌دهد؟ تجربه مداخله در عراق در سال ۲۰۰۳ و در لیبی در سال ۲۰۱۱، خاطره‌ای تلخ بر جای گذاشت.

ادامه مطلب

نگاهی به تبعات تغییر دکترین اتمی

طرحی برای امنیت غیرهسته‌ای

کوروش احمدی می نویسد: ایران در ۲۳ سال گذشته با بحرانی درباره مسئله هسته‌ای مواجه بوده‌ است. منشأ این بحران، ادعای غرب مبنی بر ابعاد نظامی داشتن برنامه هسته‌ای ایران بوده‌ است. این در حالی است که مقامات عالی‌رتبه همواره تأکید کرده‌اند که برنامه هسته‌ای ایران صرفا صلح‌آمیز است؛ تا آنجا که رهبری طی فتوایی بر حرمت برنامه هسته‌ای تسلیحاتی تأکید کردند.

ادامه مطلب

منبج، جرقه‌ای برای جنگی تازه در شرق سوریه

ترکیه و تداوم سیاست بمباران کردها

فصل تازه از حیات سیاسی سوریه با به قدرت رسیدن احمد الشرع در قالب دولت موقت، حکایت از این دارد که این کشور هم چنان در آتش اختلافات داخلی می سوزد. در قسمت تازه این تنش ها، وقایع میدانی در شرق سوریه، به‌ویژه در منبج و دیرالزور، نشان می‌دهد که این کشور وارد فصل تازه‌ای از درگیری و ناآرامی مزمن شده است. درگیری اخیر میان نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) و ارتش وابسته به دولت موقت، تنها یکی از نشانه‌های این مرحله گذار بحرانی است که قبل تر در شهر دروزی نشین سویدا روی داد. 

ادامه مطلب

افزایش دامنه حملات روسیه به اوکراین

ضر‌ب‌الاجلی که کارساز نبود

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا ضرب‌الاجل ۵۰ روزه به پوتین برای آتش‌بس در جنگ با اوکراین را پس گرفت و به او تا روز هشتم اوت فرصت داد تا جنگ با کی‌یف را پایان دهد. این اولتیماتوم نه تنها در مسکو جدی گرفته نشد؛ بلکه روس‌ها حملات خود را به نقاط مختلف اوکراین شدت بخشیدند.

ادامه مطلب

افکار عمومی‌ بخشی از واقعیت جهان سیاست امروز است

دیپلماسی زور و زود!

 محمدصادق کلبادی می نویسد: یکی از خصایص ریشه‌دار در سیرت جمعی ما ایرانیان، شتاب‌زدگی در تحصیل نتیجه از طریق قهر و فشار است؛ امری که مرحوم مهندس بازرگان در مقاله سازگاری ایرانی تحت مفهوم «فرهنگ زور و زود» به آن پرداخت.

ادامه مطلب

و آینده مناسبات دو کشور چه خواهد شد؟

بررسی روابط طالبان و آمریکا در سه دهۀ اخیر

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: روابط آمریکا و طالبان که از حمایت محتاطانه و غیر مستقیم در دهۀ ۱۳۷۰ هـ .ش آغاز شد، با وقوع حملات یازدهم سپتامبر، وارد مرحلۀ تقابل نظامی شد و سپس به مسیر مذاکره و مصالحه و اکنون به مسیر تعامل تاکتیکی، مشروط و هدفمند رسیده است. در این روابط، اگرچه طالبان پس از به قدرت رسیدن مجدد در سال ۱۴۰۰ در تلاش برای تعمیق آن بوده است اما آمریکا، تعاملات محدود و مشروط، هم‌زمان با حمایت مالی و انتقاد در برخی حوزه‌ها از حکومت طالبان را دستور کار قرار داده است و شواهد موجود نیز حاکی از تداوم این وضعیت، حداقل در کوتاه‌مدت، است. بدیهی است که تلاش طالبان برای تعمیق روابط با آمریکا، اقدام‌های واکنشی چین، ج.ا.ایران، روسیه و ... را به دنبال خواهد داشت.

ادامه مطلب

قمار  بزرگ آمریکا  در  قفقاز

کریدور  زنگزور  و  تغییر  توازن قدرت

ایالات متحده با پیشنهاد جاه‌طلبانه خود برای کریدور زنگزور—یک گذرگاه استراتژیک ۴۳کیلومتری در استان سیونیک ارمنستان—خود را به قلب یک بازی پرمخاطره سیاسی و اقتصادی کشانده که می‌تواند ساختار انرژی اوراسیا را دگرگون کند. هدف آمریکا، شکستن بن‌بست‌های دیرینه، تنوع‌بخشی به منابع انرژی اروپا خارج از چتر روسیه و مقابله با نفوذ روزافزون مسکو، پکن و تهران در این منطقه حساس است

ادامه مطلب