سرزمین شام ضعیف، آرزوی تل‌آویو
اسرائیل از سوریه جولانی چه می‌خواهد؟ جدید
آرزوی رژیم صهیونیستی، دیدن سوریه ضعیف است که کردها در شمال شرق و دروزی‌ها در جنوب و علوی‌ها در غرب آن برای خودشان تشکیلاتی حکومتی به راه اندازند.
ادامه مطلباسرائیل
هشدارها و نگرانی‌ها
منازعه ترکیه و اسرائیل در سوریه به کجا می رسد
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگرچه دولت ترکیه به طور رسمی در مورد برنامه های نظامی و اطلاعاتی خود در سوریه اطلاع رسانی نکرده، اما دولت اردوغان قصد دارد با استفاده از زیرساخت های فرودگاه های سوریه در منطقه پالمیرا، جایی که فرودگاه های پالمیرا و تی ۴ در آن قرار دارد، پایگاه های نظامی متعددی ایجاد کند.
ادامه مطلب
نگاهی به آینده مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا
شیطان در جزئیات است
با آغاز مذاکرات فنی در سطح کارشناسی از چهارشنبه ۲ اردیبهشت ۱۴۰۴، این فرایند وارد مرحله‌ای حیاتی شده است که می‌تواند مسیر نهایی مذاکرات را تعیین کند. به قول ضرب‌المثل انگلیسی، «The devil is in the details» (شیطان در جزئیات است)، تمرکز بر جزئیات اختلافی میان تهران و واشنگتن، از جمله سطح غنی‌سازی، دامنه بازرسی‌ها، و مکانیسم‌های رفع تحریم‌ها و ... همگی نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا شکست این گفت‌وگوها خواهد داشت.
ادامه مطلب
تمایز دیپلماتیک واشنگتن و تل‌آویو در قبال تهران
اولویت مذاکره بر جنگ در سیاست خارجی دونالد ترامپ
در حالی که دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده دیروز شنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ در رم برگزار شد، افشاگری اخیر روزنامه نیویورک‌تایمز درباره طرح اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، ابعاد جدیدی از اختلافات میان واشنگتن و تل‌آویو را آشکار کرد. این افشاگری، که از سوی مقامات اسرائیلی به‌عنوان یکی از خطرناک‌ترین نشت‌های اطلاعاتی در تاریخ این کشور توصیف شده، نشان‌دهنده تمایز آشکار میان رویکرد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و سیاست‌های تهاجمی اسرائیل در قبال ایران است. در این میان، تأکید دونالد ترامپ بر مذاکره و دیپلماسی به‌جای تقابل نظامی، بارقه‌ای از امید برای کاهش تنش‌ها در منطقه ایجاد کرده است.
ادامه مطلب
فروردین ۱۴۰۳ در برابر ۱۴۰۴
از تقابل نظامی به دیپلماسی
یکی از نکات کلیدی در بهار ۱۴۰۴، کمرنگ شدن گزینه‌های تنش‌زا مانند «دیگو گارسیا» است. پایگاه نظامی دیگو گارسیا در اقیانوس هند، همواره به‌عنوان گزینه‌ای بالقوه برای اقدام نظامی آمریکا علیه ایران مطرح بوده است. این کلید واژه در دو هفته اول فردین ماه سال جاری سایه یک تنش احتمالی را بر سر ایران گسترانیده بود با این حال، آغاز مذاکرات و تمرکز بر راه‌حل‌های دیپلماتیک در نیمه دوم فرودین ماه، احتمال استفاده از این گزینه را تا حدی کاهش داده است. البته، این گزینه همچنان غیرفعال نیست و در صورت شکست مذاکرات، می‌تواند دوباره به‌عنوان اهرمی برای فشار بر ایران مطرح شود.
ادامه مطلب
در آستانه سفر به منطقه
نقشه ترامپ را دریابید
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: اکثر تحلیلگران معتقدند که علت همه این تحولات این است که دونالد ترامپ قصد دارد در آینده نزدیک به این منطقه سفر کند تا با جیب پُر برگردد. او از یک سو به بازار بکر ایران برای سرمایه گذاری چشم دوخته است و تلاش می کند در زمان انجام این سفر، منطقه کاملا آرام باشد.
ادامه مطلب
از غزه تا ایران و سوریه
تاثیر اختلافات امریکا و اروپا بر خاورمیانه
امروز اروپا بر تقویت قدرت نظامی خود تمرکز کرده تا وابستگی‌اش به ایالات متحده را کاهش دهد؛ اما این تغییرات که شامل تقویت پایگاه نظامی، تولید سلاح‌های باکیفیت بالا و بسیج و… است به یکباره اتفاق نخواهد افتاد.
ادامه مطلب
خلأ ایران در بازی ژئوپلیتیکی و احتمال تجزیه
سوریه بین اردوغان و نتانیاهو تقسیم می شود
زمزمه‌هایی از طرح تقسیم سوریه و ایجاد مناطق نفوذ دائمی در حال شکل‌گیری است. اگر این سناریو عملیاتی شود، موجودیت دولت مرکزی سوریه به شکل بی‌سابقه‌ای تضعیف می‌شود و آینده سیاسی این کشور به بازیچه رقابت‌های ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد. نکته مهم آن است که اسرائیل برخلاف گذشته، اکنون نه‌تنها برای مهار ایران، بلکه برای کنترل نفوذ ترکیه نیز وارد میدان شده است. چنین تغییری در اهداف تل‌آویو، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی اهداف و تهدیدات اصلی در معادله سوریه است؛ وضعیتی که می‌تواند به برخورد مستقیم یا برخورد نیابتی با آنکارا نیز منجر شود.
ادامه مطلب
با ورود دوباره به جنگ
طرح اسرائیل برای غزه چیست؟
جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: طرح و اقدامات اسرائیل برای آینده غزه را می توان همسو و در ادامه سیاست های ترامپ برای این منطقه دانست. طرحی که در آن حقوق فلسطینیان هیچ جایی ندارد، بلکه طرحی استعماری برای کنترل و سلطه اسرائیل بر منطقه به بهای اشغال، الحاق، محاصره و آوارگی فلسطینیان است.
ادامه مطلب
نگاه از درون به تحولات سیاست خارجی ایران در سال جدید
اجتناب از جنگ، سیاست مشترک تهران و واشنگتن
رامین مهمان‌پرست با ارجاع به سپهر فکری دونالد ترامپ و کارنامه او در قبال اروپا، ناتو، جنگ اوکراین و دیگر مسائل منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، بر این باور است که اولویت اصلی رئیس‌جمهور آمریکا، دستیابی به نوعی توافق برای جلوگیری از درگیری و مدیریت شرایط با کمترین هزینه ممکن است؛ تا از این طریق به اهداف کلان خود برسد. با چنین برداشتی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه بر گزاره «نه به درگیری و جنگ» تأکید می‌کند و معتقد است یکی از بازیگران جدی که هیچ‌گاه به دنبال گزینه نظامی نبوده، جمهوری اسلامی ایران است؛ کشوری که همواره در سیاست‌های رسمی و اعلامی خود، صلح، ثبات و امنیت منطقه‌ای را دنبال کرده است.
ادامه مطلب
نگاهی به بیانات مقام معظم رهبری
صهیونیسم؛ تروریسم دولتی با پشتوانه استکبار جهانی
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "در حالی که کشورهای اروپایی و آمریکایی ایران را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند، مقام معظم رهبری با استناد به دلایل زیر، رژیم صهیونیستی را تروریست‌ترین رژیم تاریخ معاصر معرفی کردند که با حمایت کشورهای مستکبر عمل می‌کند".
ادامه مطلب
یادداشت اختصاصی:
سوریه کانون درگیری های منطقه ای
هیثم الخزعلی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پروژه صهیونیست ها تقسیم سوریه به ۵ کشور (کرد، دروزی، علوی، مسیحی و سنی) است. دولت‌های دروزی در سویدا و کردها در شمال شرق سوریه در واقع وجود دارند و متحد رژیم صهیونیستی هستند. در حالی که سواحل و حماقت گروه های تروریستی در سوریه آتش انتقام را شعله‌ور کرده است که آن را به تشکیل مقاومتی مجبور می کند که شاید از سوی صهیونیست ها یا سعودی ها و امارات با همکاری مصر حمایت می شود.
ادامه مطلب
تأملی بر مناسبات تل‌آویو ـ آنکارا در سایه تحولات سوریه
تلاقی «تنش» و «مصلحت» اردوغان در برابر اسرائیل
تحولات جاری در سوریه، بار دیگر خط تماس‌های ژئوپولیتیکی و رقابت‌های منطقه‌ای را در مدارهای حساس‌تری قرار داده است. در میانه این پیچیدگی‌های استراتژیک، رفتار نظامی اسرائیل در خاک سوریه، به‌ویژه هدف قرار دادن پایگاه‌های هوایی که به شکل بالقوه می‌توانند به محل استقرار نیروهای همسو با آنکارا بدل شوند، واجد پیامدهایی چندلایه در سطح منطقه‌ای، به‌ویژه در مناسبات متغیر و شکننده میان ترکیه و اسرائیل است.
ادامه مطلب
دلایل نقض آتش‌بس توسط اسرائیل
چرا نتانیاهو جنگ در غزه را از سر گرفت؟
زهرا اله دادیان فلاورجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: یکی از معضلات سرزمین‌های اشغالی که بعد از عملیات طوفان الاقصی نمود بیشتری پیدا کرد چنددستگی در جمعیت ساکن در سرزمین‌های اشغالی است که می‌تواند باعث فروپاشی این رژیم شود. نتانیاهو با عنوان کردن این موضوع که این جنگ برای آن‌ها حکم مرگ وزندگی و بقا یا نابودی را دارد، می‌خواهد از این موضوع برای ایجاد اتحاد در سطح داخلی استفاده کند تا از خطر فروپاشی دوری کند.
ادامه مطلب
از تغییر مرزها تا افزایش حوزه نفوذ
اسرائیل در سوریه چه می خواهد؟
پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل با پیشروی نظامی در سوریه و تلاش برای ایجاد اتحاد با اقلیت‌های قومی مانند دروزی‌ها و کردها، به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است. این اقدامات نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و واکنش‌های منطقه‌ای را به دنبال داشته است.
ادامه مطلب
تا دیر نشده برای این وضعیت فکری کنید
تحریم همه چیز نیست
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: هر چند برخی مشکلات به تحریم‌ها مربوط است، ولی قبول کنیم که اصل مشکل در نحوه مدیریت کشور است. تا دیر نشده برای بهبود اوضاع در ۱۴۰۴ فکری کنید.
ادامه مطلب
غزه در سینا و جغرافیای بحران
اسکان موقت یا تبعید دائمی؟ پشت پرده طرح ترامپ برای غزه
خبر موافقت مصر با اسکان موقت ۵۰۰ هزار نفر از ساکنان غزه در سینا را می‌توان از چندین زاویه مختلف و با ابعاد سیاسی و دیپلماتیک متعددی تحلیل کرد. این اقدام که در پی بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا و اجرای سیاست‌های جدید وی صورت گرفته، در واقع به یک نقطه عطف مهم در تحولات سیاسی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
ابهام در چشم انداز مذاکرات ایران و آمریکا برای سال ۱۴۰۴
تهران به نامه ترامپ پاسخ می‌دهد، اما راهی برای مذاکره باز نمی‌شود
در شرایط کنونی، تکرار و به نوعی تداوم راهبرد «نه جنگ، نه مذاکره» دیگر نمی‌تواند پاسخگوی واقعیت‌های میدانی و دیپلماتیک باشد. با آغاز دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ و تشدید سیاست فشار حداکثری، معادلات جدیدی بر منطقه و جهان تحمیل شده که ایران را ناگزیر از انتخاب میان دو گزینه کرده است؛ یا ورود به مذاکره تحت شرایطی که واشنگتن تعیین می‌کند، یا پذیرش سطح بالاتری از تنش که ممکن است حتی به درگیری مستقیم منجر شود.
ادامه مطلب
به‌دلیل جنایت‌های رخ‌داده در سوریه
این کشور همسایه به زودی تنبیه می‌شود
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: حوادث سوریه نشان داد که رویدادهای کنونی زیر نظر آمریکا و اسرائیل با نقش اجرائی ترکیه صورت می گیرد و برنده همه این تحولات رژیم صهیونیستی و بازنده آن همه کشورها و ملت‌های منطقه اند. آینده نشان خواهد داد که دولت ترکیه خود نیز در رأس بازندگان خواهد بود.
ادامه مطلب
اسرائیل دروازه‌های جهنم ترامپ را آغاز کرد
قمار بزرگ اسرائیل
این عملیات نظامی بدون شک یک قمار بزرگ است، به‌ویژه در مورد امنیت گروگان‌ها. اگرچه ارزیابی اسرائیل این است که حماس به گروگان‌ها آسیبی نخواهد رساند، زیرا آن‌ها یک دارایی و شبکه امن برای این سازمان هستند، اما تجربیات گذشته نشان می‌دهد که شرایط اسارت می‌تواند به آسیب جدی منجر شود.
ادامه مطلب
تقابل منافع اسرائیل، آمریکا و بازیگران منطقه‌ای
تلاش اسرائیل برای تجزیه سوریه
مقامات ارشد دمشق معتقدند که کلید حل بحران سوریه در توسعه روابط بین واشینگتن و تهران نهفته است. این روابط یا به تشدید تنش منجر می‌شود یا تفاهمات جدیدی را به ارمغان می‌آورد.
ادامه مطلب
آفریقایی‌ها محکوم کردند
طرح ترامپ برای انتقال آوارگان غزه به آفریقا
مقامات سودانی اعلام کردند که پیشنهادهای آمریکا را رد کرده‌اند، در حالی که مقامات سومالی و سومالی لند اظهار داشتند که هیچ تماسی در این زمینه دریافت نکرده‌اند.
ادامه مطلب
نگاهی به تحولات سیاست خارجی در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳
شطرنج سیاست خارجی، حرکت نو در بازی کهنه‌ی هسته‌ای!
ساسان کریمی می گوید: نمی‌توان سیاست خارجی را به شکل دوقطبی و در فضای جنگ سرد اداره کرد/ علی بیگدلی باور دارد که تهران برای خروج از وضعیت فعلی باید به فوریت به سمت تعامل بیشتر با آژانس گام بردارد
ادامه مطلب
تهدید ۶۰ دانشگاه آمریکا برای مبارزه با یهودی ستیزی
ترامپ دانشگاه‌ها را تهدید می‌کند
دانشگاه هاروارد نیز به فهرست دانشگاه‌هایی پیوسته است که به دلیل شرایط نامشخص ناشی از اقدامات دولت ترامپ علیه دانشگاه‌هایی که اعتراضات حامیان فلسطین را شاهد بوده‌اند، استخدام کارکنان جدید را متوقف کرده‌اند. به گزارش نیویورک تایمز، گربر، رئیس دانشگاه هاروارد، این تعلیق را به اطلاع جامعه دانشگاهی رسانده است.
ادامه مطلب
نگاهی به دو کلیدواژه پرکاربرد «مذاکره» و «حمله نظامی» دولت ترامپ در قبال ایران
در جست‌وجوی «توافق» میان دندان‌های «جنگ»
از آغاز دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تأکید مداوم او و اعضای کابینه‌اش بر دو واژه «مذاکره» و «حمله نظامی» به‌عنوان تنها گزینه‌های موجود برای حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران، جای سؤال‌های زیادی را در سیاست‌های بین‌المللی و دیپلماتیک باقی می‌گذارد. در‌واقع، این دو واژه به‌عنوان نمادهای اصلی استراتژی ترامپ در قبال ایران مطرح می‌شوند. اما چرا ترامپ این دو گزینه را به‌طور مداوم در سخنان خود تکرار می‌کند؟ آیا او واقعا معتقد است تنها این دو گزینه قابل اجرا هستند یا به دنبال استراتژی دیگری است که مذاکره و حمله نظامی را به‌عنوان ابزار فشاری به کار گیرد؟ مذاکره در سیاست ترامپ چگونه تعریف می‌شود؟
ادامه مطلب
نقشه شومی که نتانیاهو و ترامپ کشیده اند
غزه در آستانه فاجعه انسانی بزرگ
اسرائیل از توقف کمک های بشردوستانه به غزه اعم از مواد غذایی و سوخت خبر داد و این پیام را رساند که در صورت عدم توافق در مذاکرات بر سر تداوم آتش‌بس و بازگشت ربوده شدگان، بازگشت به جنگ گزینه‌ی روی میز خواهد بود.
ادامه مطلب
اسرائیل در چارچوب جنگ یا سرکوب حقوق بشر؟
استفاده از زور به تبع قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه
حمیدرضا سیدناصری و محمدمهدی سیدناصری در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: طبق گزارش دفتر هماهنگی امور بشر دوستانه‌ی سازمان ملل متحد در سرزمین فلسطینی اشغالی، «اردوگاه‌های پناهجویان در این مناطق اکنون عمدتاً از شبکه‌های آب و برق قطع شده‌اند.» این الگو نشان دهنده‌ی آن است که اسرائیل استفاده از زور در کرانه‌ی باختری را تابع قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه (IHL) در خصوص نحوه‌ی انجام مخاصمات قلمداد کرده، که ابزارها و روش‌های جنگی را تنظیم می‌کند. برخی از حقوقدان، چه آن‌هایی که منتقد اسرائیل‌اند و چه آن‌هایی که از اقداماتش دفاع می‌کنند، به نظر می‌رسد که این چارچوب حقوقی را به‌عنوان چارچوب درست و قابل قبول پذیرفته‌اند، همچون آنچه در ارتباط با یورش مخفیانه به بیمارستان ابن‌سینا در جنین در ژانویه‌ی ۲۰۲۴ میلادی مطرح شد.
ادامه مطلب
موافقت سران کشورهای عربی با اداره غزه بدون حماس
آمریکا و اسرائیل علیه طرح مصر
طرح بازسازی غزه که از سوی مصر پیشنهاد شده بود، در نشست اضطراری رهبران کشورهای عربی که در قاهره برگزار شد، به تأیید رسید؛ اما آمریکا و اسرائیل با این طرح مخالفت کرده‌اند. عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، در بیانیه پایانی این اجلاس اعلام کرد طرح بازسازی نوار غزه بدون نیاز به جابه‌جایی جمعیت ساکن این منطقه پذیرفته شده است. او همچنین تأکید کرد صلح واقعی بدون تشکیل کشور مستقل فلسطین محقق نخواهد شد.
ادامه مطلب
قماری که عاقبت ندارد
غزه، لاس وگاس ترامپ
محمد حسین واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طرح ترامپ به قدری عجیب و به قول برخی ها دیوانه وار است که می تواند باعث اتحاد دوباره فلسطینی ها و حتی مسلمانان با هم علیه آمریکا و اسرائیل شود.
ادامه مطلب
بازگشت به مناسبات حسنه بین تهران – آنکارا اجتناب ناپذیر است
رقابت منطقه‌ای یا ضرورت همگرایی ایران و ترکیه؟!
وابط دیپلماتیک ایران و ترکیه با تنشی تازه مواجه شده است، به‌گونه‌ای که هر دو کشور اعلام کرده‌اند دیپلمات‌های یکدیگر را احضار کرده‌اند. این تنش پس از آن شدت گرفت که هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه طی مصاحبه جمعه گذشته با الجزیره با ادبیاتی نه چندان دیپلماتیک، سیاست تهران در سوریه و آنچه که او، «حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی در این کشور (سوریه) و سایر کشورهای منطقه می‌خواند، به چالش کشید و از آن انتقاد کرد. به دنبال این موضع گیری‌ها بود که وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که روز دوشنبه، سیزدهم اسفندماه، محمود حیدری، مشاور ارشد وزیر امور خارجه ایران، در دیدار با سفیر ترکیه در تهران، نسبت به اظهارات «نامناسب و تحلیل‌های غیرواقعی» هشدار داده و تأکید کرده است که چنین رویکردهایی می‌توانند باعث تشدید اختلافات و ایجاد تنش در روابط دوجانبه شوند.
ادامه مطلب