مراسم 13 آبان، سمبل تنش های تهران - واشنگتن است

دیپلماسی ایرانی: باوجود نشانه هایی که اخیرا در روابط تهران – واشینگتن،  به چشم می خورد، ایران امسال نیز سالگرد 13 آبان را برگزار می کند: یک گردهمایی ضد آمریکایی که اشغال سفارت آمریکا در تهران را یادآوری می کند.با گذشت هر سال، پیامدهای این تظاهرات کمتر می شود اما این مراسم همچنان سمبل تنش ها و بی اعتمادی در کانون روابط ایران – آمریکا به شمار می رود. محافظه کاران تندرو به دنبال آن هستند که شعار مرگ بر آمریکا با قدرت در مراسم روز دوشنبه، سرداده شود.

ساختمان سفارت سابق آمریکا در تهران هم اکنون تحت کنترل سازمان بسیج دانشجویی است و با نام لانه جاسوسی شناخته می شود و روی همه دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان، شعار های ضد آمریکایی نوشته شده است.

این ملک که با دیوارهای بلندی احاطه شده- همان دیوار هایی که دانشجویان خط امامی از آن بالا رفتند و سفارت را اشغال کردند و اعضای اش را گروگان گرفتند-  یک زمین بزرگ است که اکنون در مرکز تجاری شهر تهران واقع شده است.

باوجود آنچه که ظاهرا رو به گرمی نهادن روابط ایران – آمریکا تعبیر می شود، آنچه در داخل سفارت سابق آمریکا در تهران می گذرد، کاملا با فضای بیرونی در تضاد است. یک پرچم آمریکا روی زمین نقش بسته که محل تردد عابران و خودورهاست.خیابانی که سفارت در آن قرار دارد، پیش از انقلاب روزولت نام داشت و اکنون مفتح نام گرفته است.

ساختمان متروکه ای که این روزها پذیرای بازدیدکنندگان است به گفته اعضای بسیج زمانی یک واحد محرمانه سازمان جاسوسی آمریکا بوده است. انقلابیون مدت هاست که تاکید دارند ، مدارکی که از این ساختمان به دست آورده اند، صحت اظهارات آنها در مورد فعالیت های جاسوسی آمریکا در ایران را تایید می کند.

جان لیمبرت، گروگان سابق آمریکایی که در نخستین دوره ریاست جمهوری اوباما به او در امور ایران مشاوره می داد، بر این باور است که زمان برقراری رابطه بین تهران و واشینگتن فرا رسیده است. او که اکنون استاد دانشگاه دریانوردی آمریکاست، می گوید، گروگانگیری موجب کاهش سطح اعتماد شد و گروگانگیران تامین امنیت میهمانان کشورشان را نادیده گرفتند. به عقیده وی، هیچ سطحی از رابطه نمی تواند این واقعیت را تغییر دهد.

به گزارش واشنگتن پست، این روزنامه با شماری از آنهایی که در گروگان گیری نقش داشتند، تماس گرفت تا نظر آنها را مطلع شود اما آنها به پرسش ها پاسخ ندادند. این در حالی است که آنها در گذشته تاکید کرده اند اشغال سفارت در آن زمان ضروری بود.

معصومه ابتکار،که با توجه به تسلط بر زبان انگلیسی، سخنگوی گروگان گیران بود، در اوایل سال جاری گفت: من و دیگر افرادی که در گروگان گیری نقش داشتیم هیچگاه ابراز پشیمانی نمی کنیم ، چرا که باید بر مبنای شرایط آن دوران، در مورد این رفتار قضاوت کرد.او ادامه داد:  به گمان من این بهترین تصمیمی بود که ما در آن زمان می توانستیم برای حفاظت از انقلاب مان بگیریم. ابتکار که در زمان گروگان گیری نوجوان بود، در تاریخ جمهوری اسلامی، سمت های مهمی داشته و کتابی نیز در زمینه این ماجرا، منتشر کرده است.

برخی تحلیلگران می گویند، نگاه ابتکار به اشغال سفارت، نگاهی مشترک در بین دیگر هم دوره ای های وی در گروگان گیری است.

امسال مراسم 13 آبان در حالی برگزار می شود که بحث بر سر ادامه شعار مرگ بر آمریکا در ایران داغ است. تندروها که از رو به بهود نهادن روابط تهران – واشینگتن ناراضی به نظر می رسند، می خواهند امسال شعار مرگ بر آمریکا پر شورتر از همیشه سر داده شود. این در حالی است که لیمبرت و دیگر گروگان های سابق می گویند در شرایطی که بحث از سرگیری روابط مطرح است، این رفتار پذیرفته نیست. لیمبرت اخیرا در مقاله ای که موسسه خاورمیانه آن را منتشر کرد، پیش بینی کرده است، زمانی که بحران در روابط تهران – واشینگتن از بین برود و دو طرف در جهت تعدیل روابط گام بردارند، از خود می پرسند، همه این ماجرا بر سر چه بود و چرا 34 سال زمان را تلف کردیم؟

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10