کمیسیون مشترک فرصتی برای بیان مطالبات ایران

مرتضی مکی کارشناس مسائل بین المللی در یادداشتی در روزنامه آرمان، نوشته است: این طرح در زمانی مطرح و به تصویب رسید که چند روز قبل از آن مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی به طور تلویحی ایران را تهدید و برای کشور ما شروط دوازده گانه ای را مشخص کرده بود.

این اقدام گرچه واکنش تند مسئولان و مقامات کشور ما را به همراه داشت، اما در عین حال هشداری برای مسئولان و سیاستمداران آمریکایی به حساب می آمد که در صورتی که همچنان نسبت به اقدامات کاخ سفید بی توجه باشند ممکن است در آینده نزدیک گرفتار شرایطی شوند که رهایی از آن به سادگی میسر نخواهد بود. به ویژه آنکه دونالد ترامپ در اقدام عجولانه مواضع خود را در قبال کره شمالی تغییر داد و بار دیگر با زبان تهدید با پیونگ یانگ سخن گفت. 

اقدامات هیجانی و در عین حال دور از خردورزی باعث شد نمایندگان جهموریخواه و دموکرات کنگره در اقدامی مشترک روز پنجشنبه اصلاحیه ای را به قانون اختیارات ملی پنتاگون بیفزایند که بنابر آن دولت ترامپ قادر نخواهد بود بدون دریافت مجوز از کنگره علیه ایران یا هر کشور دیگری دست به اقدام نظامی بزند. 

این اقدام کنگره در واقع حاصل نگرانی جامعه آمریکا از اقدامات شتابزده و غیرقابل پیش بینی ترامپ است. از طرف دیگر برخلاف انتظار ترامپ مبنی بر همراهی کشورهای اروپایی با سیاست های کاخ سفید، کشورهای اروپایی مصمم به ادامه توافق برجام، به مسیر خود بدون آمریکا ادامه می دهند. در همین رابطه روز جمعه نیز اولین کمیسیون مشترک کشورهای طرف برجام منهای آمریکا در وین اتریش برگزار شد که از اهمیت بالایی برخوردار است. 

دیپلمات های کشورمان در این کمیسیون مشترک به دنبال کسب ضمانت های اجرایی از طرف های دیگر یعنی 3 کشور اروپایی به همراه چین و روسیه هستند. از زمان خروج یکجانبه آمریکا از این توافق بین المللی کشورهای اروپایی همچنان به پایبندی خود به برجام و اجرای دقیق مفاد این توافق نامه تاکید داشته اند و از ایران بارها درخواست کرده اند که ایران نیز به تعهدات خود همچنان پایبند باشد و در مقابل مسئولان کشورمان بارها بر این نکته تاکید داشته اند که اگربرجام منافع کشور ما را تامین نکند، لزومی بر پایبندی ایران به این توافق دیده نمی شود. 

از همین رو اولین نشست کمیسیون مشترک برجام پس از خروج آمریکا از این توافق هسته ای با حضور نمایندگان پنج کشور در وین تشکیل شد تا دیپلمات های کشورمان مطالبات خود را در راستای تداوم برجام به کشورهای مقابل اعلام دارند. این کمیسیون مشترک از یک جنبه دیگر نیز حائز اهمیت است. برگزاری چنین کمیسیون مشترکی در زمانی که سیاستمدران کاخ سفید تمام تلاش خود را در جهت منزوی ساختن ایران به کار گرفته اند نشان داد تا چه اداره در شرایط فعلی آمریکا در انزوا قرار دارد، چرا که اتحادیه اروپا و کشورهای تاثیرگذار عرصه بین الملل بدون توجه به خواست آمریکا منافع جهانی را مدنظر قرار داده و از سیاست های ایالات متحده تبعیت نمی کنند.

کمیسیون مشترک برجام یک فرصت عالی برای سیاست خارجی کشور ما محسوب می شود و دیپلمات های ارشد ما باید به بهترین وجه ممکن از این فرصت برای اخذ ضمانت های اجرایی برای دوام برجام استفاده کنند. با توجه به روند پرسرعت تحولات بین الملل در صورتی که اتحادیه اروپا به همراه چین و روسیه بر تعهدات خود پایبند باشند، می توان گفت در آینده نزدیک کشور ما شاهد یک پیروزی بزرگ در عرصه دیپلماتیک خواهد بود در حالی که آمریکا باید یک تجربه تلخ دیپلماتیک را تجربه کند.