ترس از ایران تا مغز استخوان آل سعود را لرزاند

دیپلماسی ایرانی: خاندان سعود آرام نشستند و تحولات در تونس، مصر و لیبی را نگاه کردند. زمانی که نوبت به بحرین رسید، بزرگترین صادرکننده نفت خام در جهان تاب و توان از دست داد. شاهزادگان سعود نمی‌توانند بنشینند و دست روی دست تنها ناظر باشند. تظاهرات در کوچه و خیابان‌های منامه ادامه دارد. بازار نفت به واسطه حوادث جاری در لیبی بالا و پایین‌های بسیاری را تجربه می‌کند. بحرین آینه تمام نمایی از تنش میان اهل تسنن و شیعیان در دنیای سیاست است.

سایت بلومبرگ با این مقدمه به استقبال بحث بحرین رفته و می‌نویسد: منامه این روزها میان عربستان سعودی و ایران تقسیم شده است. تنش در منطقه ای از جهان اغاز شده و ادامه دارد که مسئول تولید 55 درصد از نفت مورد نیاز جهانیان است.

مدیر موسسه تحقیقاتی خاور نزدیک مستقر در امارات متحده عربی در این خصوص می‌گوید: عربستان سعودی بسیار نگران گسترش هلال شیعی در منطقه است. آخرین کابوس ریاض در منامه می‌تواند نفوذ ایران باشد. اگر عربستان در خصوص نقش ایران در منطقه به قطعیت برسد بی‌شک وارد گذار به مرحله نظامی‌گری می‌شود. تحولات در بحرین می‌تواند بر قیمت نفت تاثیر وحشتناکی بگذارد. تاثیری بسیار شگرف‌تر از تحولات در تونس به واسطه رفتن بن علی و یا ناآرامی‌ها در مصر به سبب وداع حسنی مبارک با قدرت. حتی ناآرامی‌ها در لیبی هم که این روزها جاری است نمی‌تواند بر قیمت نفت آنچنان تاثیری را بگذارد که تنش در بحرین کوچک اما معجزه آسا گذاشت.

بسیاری از شیعیان در بحرین تنها یک چیز می‌خواهند: دموکراسی از طریق حضور در پای صندوق‌های رای و البته برخورداری از حقوق سیاسی برابر با برادران اهل تسنن. در آخرین روز از ناآرامی‌ها در بحرین هزاران معترض دورتادور تلویزیون این کشور را در منامه احاطه کردند. شعار انها مشخص بود: انتقاد صریح از خاندان سلطنتی.

 راهپیمایی‌ها در بحرین انچنان هم که رسانه‌های غربی ادعا کردند در کمال آرامش برگزار نشد. چند تن در این تظاهرات به شدت زخمی ‌شدند و امار بازداشتی‌ها نیز ضد و نقیض است.

بحرین، خط تمیز شیعه و سنی

غربی‌ها همواره از دمیدن در آتش اختلاف میان شیعه و سنی بهره برده اند. بلومبرگ در این خصوص می‌نویسد: بحرین را بسیاری خط تمیز میان ایران و عربستان سعودی می‌دانند. این اختلاف قومی‌ میان شیعه و سنی مدتهاست که تعریف خاص خود را دارد. این مساله تاثیر بسزایی بر ثبات سیاسی منطقه دارد. در عربستان سعودی هم نشانه‌هایی از نارضایتی شیعیان به چشم می‌خورد. شیعیان در این کشور ده تا پانزده درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند. روستاهای شیعه نشین در این کشور در چند روز گذشته شاهد راهپیمایی‌هایی بود. شعار همگان هم درست مانند شیعیان بحرین ازادی برادران در بند بود و برخورداری از حقوق مساوی در مسائل سیاسی و مدنی.

عربستان سعودی که 20 درصد از منبع نفتی جهان را در اختیار دارد در ختیار وهابیون است. ایران اما تنها ده درصد از این اقلیت را در خود جای داده و خانه شیعیان در منطقه است. از بیست و چهارمین روز از ماه فوریه که اوضاع در بحرین متشنج شد تا امروز قیمت نفت صعود 20 درصدی داشته است.

بازار نفت تلافی می‌کند

حتی اگر ناآرامی‌های بحرین به ریاض هم منتقل نشود و شیعیان عربستان به نوعی سکوت اختیار کنند باز هم بازار تلافی خواهد کرد. خاندان سعود به نوعی افراط گرایی در سنت‌های اهل تسنن در اسلام روی اورده اند. در عربستان سعودی مذهب دیگری ممنوع است و البته شیعیان هم به شدت در منگنه هستند. ریاض و منامه سال‌هاست که رابطه حسنه بسیار خوبی چه در حوزه دیپلماتیک و چه اقتصادی دارند. منامه نیز سال‌هاست که میزبان تجهیزات نظامی‌ ایالات متحده در خاک خود است.

سرکوب تنها راه پاسخ است؟

تنش در بحرین بیم از خیزش شیعیان در منطقه خلیج فارس را به دل خاندان سعود انداخته است. شیوه برخورد دولتی‌ها با معترضان در این کشور ترس از بی ثباتی را مهمان خانه دل ساکنان خاورمیانه کرده است. با این همه نشانه ای وجود ندارد که عربستان سعودی حداقل در ظاهر بنای بر دخالت در ساختار داخلی بحرین را دارد. عربستان تا فوریه سال گذشته درگیر تنش در مرز خود با اردن و مشاجره با شیعیان در این منطقه بود و اکنون رمق و انگیزه ای برای دخالت نظامی ‌در کشوری دیگر را ندارد. در جریان جنگ تحمیلی میان ایران و عراق، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از عراق حمایت کردند تا مانع از گسترش هلال شیعی در منطقه شوند. شیعیان بحرین در تمام این سال‌ها هرگونه ارتباط میان خود و ایران را تکذیب کرده اند.

یک روحانی شیعه در گفتگو با بلموبرگ در این خصوص می‌گوید: ایران اندک دخالتی در خلق و شکل گیری مطالبه‌های ما نداشته و ندارد.

این در حالی است که طرفداران خلیفه ادعا می‌کنند که سقوط این حاکمیت در بحرین به معنای سلطه کامل ایران بر منطقه خواهد بود. قطر و عربستان سعودی دو کشوری هستند که کمک‌های اقتصادی و سیاسی بیشماری به بحرین در این سالها کرده اند. برخی تحلیل‌گران ادعا می‌کنند که عربستان سعودی بحرین را بخشی از مایملک خود می‌داند و بر همین اساس در روز مبادا از این مایملک دفاع خواهد کرد.