طرح گام به گام مستلزم تعلیق نیست
به نظر می‌رسد روابط ایران و روسیه و به تبع آن همکاری‌‌های دو کشور وارد فضای بهتری شده است. شما این مسئله را ناشی از الزامات بین المللی و تنش ایجاد شده در روابط امرکیا و روسیه می‌دانید یا تحولی درونی در روابط دو کشور پدید آمده؟
فکر می‌کنم مجموعه ای از عوامل باعث گسترش این همکاری‌‌ها شده است. از طرف جمهوری اسلامی‌ایران همیشه این اراده برای گسترش همکاری‌‌ها با روسیه وجود داشته است اما از طرف روسیه فراز و فرودهایی وجود داشته است. به نظر می‌رسد سپری شدن دوره ری استارت در روابط بین روسیه و امریکا و هم چنین تحولات خاورمیانه و برخی الزامات بین المللی هم طبیعتا در تقویت این رویکرد تاثیرگذار بوده است.
البته روسیه در شرایط حاضر به طور جدی نگران شرایط خاورمیانه و سوریه است و به نظر می‌رسد گفت و گوهایی هم که روس‌‌ها با اپوزیسیون سوریه آغاز کرده اند، نشان دهنده دغدغه‌‌های زیادی است که در مورد شرایط خاورمیانه و منطقه دارند و گمان می‌کنند که اقدامات امریکا و اروپا و تغییر جدی مواضع ترکیه در قبال مسائل منطقه ای حکایت از برنامه‌‌های بلند مدت غرب برای منطقه دارد.
بعد از مدت‌‌ها شاهد راه اندازی نیروگاه بوشهر هستیم. به نظر شما روسیه با هماهنگی غرب دست به راه اندازی این نیروگاه زده است؟
به هر حال اراده دو کشور بر راه اندازی این نیروگاه بوده و موانعی که بر سر راه وجود داشته، چه مشکلات فنی و جدول زمان بندی و چه مشکلات بیرونی و فشارها و تحریم‌‌هایی که وجود داشته است، بر به تاخیر افتادن راه اندازی این نیروگاه موثر بوده است. اما این نیروگاه هم در روابط ایران و روسیه وضعیت ویژه ای داشته است و هم این که برای وجهه منطقه ای روسیه مهم بوده است که این نیروگاه راه اندازی شود و این پروژه به پایان برسد.
بخشی از تاخیرات هم واقعا به دلیل مشکلات مالی، مشکلات فنی، کمبود قطعات، عقب کشیدن طرف‌‌های ثالثی که باید قطعات این نیروگاه را تامین می‌کرده اند یا وضع تحریم‌‌هایی که توسط امریکا و شورای امنیت علیه ایران صورت گرفته، بوده است. در حال حاضر در روسیه صحبت از بوشهر دو است و کارشناسان روسیه درباره این مسئله صحبت می‌کنند که آیا امکان راه اندازی و ورود روسیه به ساخت نیروگاه بوشهر وجود دارد یا خیر؟ جمهوری اسلامی‌ایران هم این گزینه و هم گزینه‌‌های دیگر را در این زمینه بررسی خواهد کرد.
بحث دیگری که در حال حاضر در روابط ایران و روسیه مطرح است، طرح گام به گام روسیه برای حل مسئله هسته ای ایران است که مورد استقبال ایران هم قرار گرفته است. شما جزئیات بیشتری از این طرح در دست دارید؟
طرح گام به گام، طرحی است که با ابتکار روسیه ارائه شده و تفاوت آن با چارچوب‌‌های پیشین این است که به دنبال تعلیق غنی سازی نیست، بلکه ظرفیت‌‌های موجود در جمهوری اسلامی‌و کارهای صورت گرفته در ایران را به رسمیت می‌شناسد. ایران هم از کلیات طرح استقبال کرده، البته روی جزئیات مراحلی که در این طرح تعریف شده، بحث‌‌هایی وجود دارد.
البته اعضای دیگر 1+ 5 هنوز عکس العمل روشنی نسبت به این موضوع نشان نداده اند. جمهوری اسلامی‌ایران هم پذیرش این طرح را منوط کرده که دیدگاه‌‌های کارشناسی تبادل شود و تیم مشترکی جزئیات این طرح را به بحث بگذارد. در شرایط حاضر گرفتاری‌‌های اروپا و امریکا متعدد است و شاید به این دلیل هم خیلی بحث پرونده هسته ای ایران برای آن‌‌ها در اولویت نیست.
یوکیا آمانو گزارش جدیدی درباره مسئله هسته ای ایران به شورای حکام آژانس ارائه کرده است. به نظر شما آیا رویکرد روسیه به مسئله هسته ای ایران توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی هم دنبال می‌شود؟
همان طور که دیدید گزارش آژانس هم نسبت به گذشته متفاوت است. در مجموع رویکرد مثبت تری در آن دیده می‌شود. این حاکی از آن است که روشی که غربی‌‌ها دنبال می‌کردند، نتیجه ای در بر نداشته و جز تشدید موضوع و هدر دادن وقت ثمره دیگری نداشته است. در واقع به نظر می‌رسد آژانس هم به این نتیجه رسیده است که باید زمانی را برای گفت و گو فراهم کرد و دوره ای را برای تجدید نظر در این موضوع ایجاد کرد تا زمینه‌‌های گفت و گو فراهم شود.
گزارش‌‌های آژانس هم معمولا به ارائه طرح‌‌های جدید و پیگیری موضوع به اشکال و انحای دیگر کمک می‌کند. البته همان طور که اشاره کردم، این فضا تا حدی تحت تاثیر این است که در حال حاضر اشتغالات امریکا و کشورهای اروپایی در مورد لیبی و خاورمیانه و مسائل دیگر زیاد است و شاید در این برهه زمانی چندان هم فشار زیادی را روی موضوع ایران وارد نکرده اند.
به هر حال این فرصتی است که گفت و گو‌‌های گذشته که در آن رویکرد غیر صحیحی توسط امریکا و کشورهای غربی دنبال می‌شد، کنار گذاشته شود و با رویکرد جدیدی گفت و گو‌‌ها آغاز شود.
نظر شما :