انشقاق مخالفان کلید بقای بشار اسد

دیپلماسی ایرانی در گفتگویی با محمد شریعتی دهاقان، رایزن سابق فرهنگی ایران در سوریه، آخرین تحولات این کشور را توضیح داد که در زیر می‌خوانید:

سمینار اخیری که در دمشق با حضور معترضان برگزار شد، چه نتایجی در برداشته و دلیل آنکه سوریه مجوز چنین گردهمایی را داده چه بوده است؟

برای موضوع سوریه و مشکلات و مساله انقلاب و حرکت مردم راه حل درستی تا به امروز پیدا نشده است. حکومت اصلاحات را برای عبور از وضعیت فعلی مطرح کرده و مردم به جز از بین رفتن نظام دیکتاتوری و فساد به قول خودشان (بنابر قول معارضین در سمینار اخیر دمشق) کوتاه نیامدند.

سمیناری اخیرا در دمشق با حضور 200 تا 300 نفر از گروه ها و نمایندگی های اصیل معارض برگزار شد که رادیو تلویزیون سوریه را به این سمینار راه ندادند. نظام سوریه چنین گردهمایی را تحمل کرد و این در حالی بود که در این گردهمایی شعار اسقاط نظام را سر دادند. تحمل حکومت سوریه به این دلیل بود که یکی از شعارهای مطرح شده در این سمینار نفی دخالت خارجی بوده است. تظاهرات زیادی در جمعه های اخیر برگزار شده به نام جمعه های در خواست حمایت بین المللی به عنوان آنکه خواستار حمایت بین المللی مردم دنیا در حمایت از مردم سوریه بودند.معترضان در این سمینار اخیر خواسته هایی داشتند که برداشت از اجازه برگزاری آن بیشتر از جهت ضعف دولت سوریه بوده است. دولت سوریه هر روز با فشاری روبرو است تا راه حل امنیتی را کنار بگذارد. همچنین آخرین فشاری که غیر از اتحادیه عرب بر این دولت آمده از سوی پارلمان عربی است که درخواست لغو عضویت سوریه و یمن را کرده و از اتحادیه عرب نیز همین درخواست را کردند.

تازمانی که سوریه راه حل امنیتی را در پیش گرفته، شاهد اخباری همچون کشته شدن 13 نفر در یک روز در این کشور هستیم. معدل کشته ها در هر روز بین 10 الی 20 نفر است که همچنان تظاهرات ها و راه حل امنیتی در سوریه ادامه دارد. اما محکومیت آن در شورای امنیت به دلیل ایستادگی روسیه و تا حدی چین متوقف شده است.

آیا به نظر شما تشکیل چنین سمینارهایی چه در دمشق و پیش از آن در استامبول، زمینه را برای تشکیل شورای انقلابی فراهم خواهد کرد؟

یکی از نقاط ضعفی که مخالفان سوریه بر خلاف مخالفان قذافی داشتند به تنیجه نرسیدن این سمینارها در تبلور یک معارضه و مجلس انتقالی قوی برای رهبری مرحله گذرای اسقاط نظام است.معارضان سوریه چندین بار تلاش کردند و سمینارهای متفاوتی را تشکیل دادند. سمینار اخیر در اطراف دمشق نیز تلاش داشت رهبری واحدی در درون سوریه برای رهبری اعتراض مردم و گذر از رژیم فعلی سوریه برگزار کند که موفق نشد. این عدم توفیق به دلیل اختلاف های فراوان و یا به قو ل خودشان به دلیل آنکه 40 سال دیکتاتوری ادامه داشته و اجازه نداده معارضین تبلور خاصی داشته باشند، وجود دارد. اما با توجه به فشارهای بین المللی، اتحادیه عرب و پارلمان عرب که بر تعلیق عضویت پارلمان سوریه و یمن اصرار دارند، نشان دهنده آن است که فشارهای منطقه ای در حال افزایش است و این فشارها به گونه ای است که شاید بتواند معارضه یکنواخت و برجسته ای را برای ادامه این رهبری مشخص کند. طبیعی است که دولت سوریه نیز بیشترین سود از این تفرق میان معارضین را برده است و به نظر می رسد که امروز راه حل ها به بن بست رسیده تا در آینده نشان خواهد داد که آیا راه حل اسقاط نظام یا اصلاح نظام شکل خواهد گرفت؛ اگر اصلاح نظام از جانب مقامات سوری جدی گرفته شود.

در کنار فشار کشورهای عرب، اردوغان هم با اوباما درباره سوریه مذاکراتی داشته و اعلام از تحریم سوریه کرده است. تا چه اندازه فشار کشوری همچون ترکیه را موثر می دانید؟

در نیویورک ملاقاتی میان اردوغان و اوباما صورت گرفته است. اردوغان اعلام کرده که مذاکرات خودش را با بشاراسد و سوریه قطع کرده است و دو طرف امریکایی و ترک به توافق رسیدند تا بتوانند فشارهای بیشتری به نظام سوریه وارد کنند تا دیگر راه حل نظامی در این کشور ادامه پیدا نکند.

باید در اینجا به این نکته نیز اشاره کرد که ترکیه از نظر اقتصادی ضررهای زیادی دیده، به دلیل آنکه سرمایه گذاری ها و روابط بسیار نزدیک تجاری با نظام بشار اسد داشته است. از سوی دیگر کشور سوریه نیز به دلیل این تحریم ها ضررهای زیادی خواهد دید به دلیل آنکه اقتصاد سوریه بسیار ضعیف است، این روزها گرانی به دلیل فشار تحریم ها در این کشور بیداد می کند و مشکلات بانک ها نیز افزایش پیدا کرده است. همچنین سوریه بیشتر نفت خود را به اروپا می فروخت، اما پس از تحریم ها طول می کشدتا این کشور مشتری های خود را پیدا کند. همانطور که می دانید پالایشگاه ها بر اساس نفت ها تنظیم شدند. حال اگر ترکیه هم تحریم کند، فشارها بر این کشور افزوده خواهد شد، اما سوریه گفته است این تحریم ها را تحمل خواهد کرد.

همچنین سال تحصیلی در سوریه آغاز شده است، در بسیاری از مناطقی که تظاهرات است محصلین به مدرسه نرفته و تظاهرات کردند. در برخی مناطق همچون دمشق و حلب که اعتراض ها کمتر است، محصلین بر سرکلاس ها حاضر شدند. اما باید اشاره کرد که مساله محصلین و آغاز سال تحصیلی چه در دانشگاه ها و چه در مدارس مشکلات را برای نظام سوریه بیشتر خواهد کرد.

در پایان باید اضافه کرد که روابط این کشور با کشورهای همسایه اش تغییر کرده است، حتی شایعاتی شنیده شده که مالکی در عراق از بشاراسد درخواست استعفا کرده است ولی برخی از منسوبین به مالکی این نامه را نفی کرده اند.