تهدید ایران تا چه اندازه جدی است؟

این روزها همه از تنگه هرمز سخن می گویند و تهدید ایران برای متوقف کردن این شریان حیاتی در جنوب در راستای تلافی تحریم های بی دلیلی که در سه سال اخیر از سوی آمریکا و غرب به اوج خود رسیده است. اما و اگرها، بایدها و نبایدهای بسیاری از سوی سیاستمداران و تحلیل گران در خصوص تهدید ایران نوشته و بر زبان رانده شده است. برخی این تهدید را در چند قدمی عملی شدن می پندارند و عده ای ان را ژستی از سوی دولتمردان ایرانی برای ترساندن اعراب و دوستان غرب نشین آنها. نشریه فارین پالیسی در نگاهی به این داستان و حاشیه های آن می نویسد:

آیا تهدید جمهوری اسلامی در خصوص بستن تنگه هرمز که 17 درصد از منابع نفت جهان به طور روزانه از آن عبور می‌کنند مانند تهدید به حذف اسرائیل از روی نقشه جهانی، است؟
برخی از تاجران نفتی و گروهی از تحلیلگران بر این باورند، چرا که یک روز پس از تهدید محمد رحیمی، معاون اول رئیس جمهور ایران به بستن تنگه هرمز، قیمت جهانی نفت نه تنها به یکباره صعود نکرد ، بلکه اندکی نیز کاهش یافت.
تعدادی از تاجران نفتی می‌گویند اینکه به گمان آنها تهدید ایران تنها در حدحرف است از این امر ناشی می‌شود که شمار زیادی از نیرو‌های آمریکایی در منطقه حضور دارند. به عقیده آنها در صورتی که ایران تنگه هرمز که خلیج فارس را به اقیانوس هند پیوند می‌دهد، ببندد یا اینکه با قایق‌های گشت‌زنی سریع‌السیر خود تانکر‌های نفتی را محاصره کند، نیروی دریایی آمریکا برای نجات آنها وارد عمل خواهد شد.

این در حالی است که اخیرا در روزنامه فایننشال تایمز نیز گزارشی به چاپ رسید که پیش بینی می‌کرد در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی، انعکاسی از سیاست‌های ایران مشاهده می‌شود.
البته باید گفت که شخصیت‌های حاضر در کابوس اخیر خاورمیانه در میان غیرقابل پیش‌بینی‌ترین‌ها در صفحه بزرگ شطرنج ژئوپولتیکی جهان قرار دارند. در حالی که به نظر می‌رسد تهدید ایران برای بستن تنگه هرمز در حد حرف باشد اما جمهوری اسلامی می‌تواند همانگونه که در گذشته نیز انجام داده، در راه صادرات نفت از منطقه اختلال ایجاد کند. در این صورت بخشی از صادرات نفتی عراق، کویت، ‌قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی از طریق تنگه هرمز مختل خواهد شد.

پیتر بیوتل، یک تحلیلگر نفتی بر خلاف برخی همکارانش بر این باور است که جمهوری اسلامی می‌تواند راه عبور نفت از تنگه هرمز را سد کند اما در این صورت حدود 19 میلیون بشکه نفت در روز به دست مشتریان نمی‌رسد و به این ترتیب همه کشور‌های مصرف‌کننده نفت علیه تهران موضع‌گیری خواهند کرد. از سوی دیگر آمریکا و متحدان عربش نیز چاره‌ای ندارند جز اینکه از اقدام نظامی برای باز کردن تنگه هرمز استفاده کنند.
باید گفت که بخشی از تهدید اخیر ایران ریشه در تحریم‌های مضاعفی دارد که کشور‌های غربی به تازگی علیه جمهوری اسلامی اعمال کرده‌اند. این تحریم‌ها جلوی فروش نفت ایران را نمی‌گیرد اما درآمد نفتی جمهوری اسلامی را کاهش می‌دهد. همچنین قانونگذاران آمریکایی نیز در انتظار امضاء طرحی توسط اوباما هستند که به موجب آن واشینگتن می‌تواند موسسه‌های مالی و بانک‌های خارجی که به ایران بابت نفت پول پرداخت می‌کنند را تحریم کند. انتظار می‌رود که اتحادیه اروپا نیز در ماه آینده میلادی، اقدامات جدی‌تری علیه واردات نفت از جمهوری اسلامی به عمل آورد.

اما در صورتی که غرب واقعا در مورد ایران جدی باشد باید سخت‌ترین اقدام را انجام دهد و هر پرداخت قانونی به ایران برای خرید هر بشکه نفت از تولیدات روزانه 2 میلیون و 400 هزار بشکه‌ای این کشور را تحریم کند. در این صورت بخش قابل توجهی از نفت ایران وارد بازار قاچاق خواهد شد اما جمهوری اسلامی ناچار خواهد بود آن را با قیمت تخفیف داده شده به فروش برساند و درآمد نفتی تهران که در سال 2010 حدود 81 میلیارد دلار برآورد شده بود، کاهش می‌یابد.
تهیه کننده:تحریریه دیپلماسی ایرانی