موسویان: سعودی‌ها کنترل خود را از دست داده‌اند

۲۷ مهر ۱۳۹۵ | ۱۶:۲۷ کد : ۱۹۶۳۹۱۸ سرخط اخبار

معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران تاکید کرد که اگر امروز اسد برود هیچ جناح و گروهی قادر به حفظ سوریه نخواهد بود مثل اوضاعی که در لیبی داریم.

به گزارش ایسنا، سید حسین موسویان، دیپلمات پیشین ایران در نشستی در دانشگاه اوکلاهما با موضوع "نقش ایران در منطقه و جهان" در پاسخ به سامر شهاتا، استاد امور خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهما و مجری این نشست درباره این مساله که در توافق هسته ای هنوز درباره این که کدام یک از دو طرف برنده بود، بحث وجود دارد؛ اخیرا اعلام شد که آمریکا 400 میلیون دلار پول نقد به ایران فرستاده و ایران به 50 تا 100 میلیارد دلار هم دسترسی خواهد یافت. با این وجود برخی در ایران مخالف این توافق هستند؟ گفت: این معامله به عنوان یک معامله برد ـ برد در جهان شناخته شده است. قدرت های بزرگ دو دستاورد داشتند: بسته شدن همه راه های دستیابی به بمب هسته ای و قوی ترین بازرسی ها. ایرانی ها هم دو دستاورد بزرگ داشتند؛ اول این که سال ها برای حق غنی سازی جنگید بودند و آمریکا مخالفت می کرد، بالاخره این حق را به قدرت های جهانی قبولاندند. دومین برد ایران هم برطرف شدن همه تحریم های هسته ای علیه ایران بود.

او گفت: اگر فراتر بنگریم توافق برای جامعه جهانی برد خواهد بود زیرا اگر اصول برجام جهانی شود به جهانی عاری از سلاح های هسته ای محقق خواهد شد.

معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی درباره اتهاماتی که به ایران برای ساخت سلاح هسته ای در سال های گذشته وارد شده است گفت: آمریکا بنیان ایران هسته ای را قبل از انقلاب گذاشت و برنامه آمریکا بود که ایران 20 نیروگاه تا سال 1994 داشته باشد. جرالد فورد، رییس جمهور وقت آمریکا در سال 1974 دستور بهره مندی ایران از چرخه کامل سوخت را صادر کرد. قبل از انقلاب اروپایی ها و آمریکایی ها برای پروژه های هسته ای در ایران مسابقه گذاشته بودند. بعد انقلاب شد. انقلابیون تصمیم گرفتند که آب سنگین و غنی سازی و 20 نیروگاه نداشته باشند. فقط خواستند که آلمان ها بوشهر را تمام کنند و آمریکا هم سوخت راکتور تهران را بدهد و ایران هم سوخت خود را از سرمایه گذاری مشترک تولید سوخت در فرانسه تامین کند.

وی ادامه داد: آمریکا در یک برخورد دوگانه با خواست حداقلی ایران مخالفت کرد. من خودم در آن ایام درگیر بودم. ما 10 سال به اروپایی ها گفتیم که پول بوشهر را گرفته اید، تمامش کنید. ایران 2.1 میلیارد دلار برای تولید سوخت مشترک در فرانسه پرداخت کرده و از این رو باید سوخت را بدهید، اما ندادند. 15 سال چانه زنی کردیم و اروپا و آمریکا زیر بار حق مشروع ایران نرفتند. ایران مجبور شد برای تامین سوخت خودکفا شود و راهی برای این کار هم به جز مخفی کاری نداشت زیرا اگر می خواست آشکار عمل کند با ممانعت آمریکا مواجه می شد.

موسویان گفت: در 2003 دنیا متوجه شد که ایران به غنی سازی دست یافته است. ایران غنی سازی را برای بمب درست نکرد بلکه مجبور بود برای تامین سوخت خودکفا شود. بعد از این که ایران به غنی سازی بومی دست یافت، غربی ها گفتند سوخت می دهیم و نیروگاه داشته باشید اما غنی سازی نداشته باشید. ما هم گفتیم که حالا دیگر دیر شده زیرا ایران به خودکفایی رسیده است. این که مذاکرات هم 12 سال طول کشید، مقصر آمریکا بود چون حاضر به پذیرش غنی سازی ایران نبود. آخر سر هم همان چارچوبی که ایران در سال 2005 پیشنهاد کرده بود را قدرت های جهانی در سال 2015 پذیرفتند آن هم چون آمریکا غنی سازی را پذیرفت.

موسویان تصریح کرد: اگر ایرانی ها بمب هسته ای می خواستند آن را می ساختند و هیچ قدرتی هم نمی توانست مانع ایران شود. ایران تصمیم گرفت غنی سازی داشته باشد و دیدید که با وجود مخالفت همه قدرت های جهانی به این خواسته رسید. من خاطرم هست آقای احمدی نژاد در سال 2011 گفت اگر سوخت بدهید ما غنی سازی 20 درصد نمی کیم. در آن موقع من به آمریکایی ها و اروپایی ها می گفتم پیشنهاد آقای احمدی نژاد را بپذیرید اما آن ها می گفتند شماها بلوف می زنید و توان غنی سازی 20 درصد را ندارید. تنها چند ماه بعد از این که با پیشنهاد ایران مخالفت شد، تهران توانست غنی سازی 20 درصدی را هم انجام دهد. بگذارید یک واقعیت تاریخی دیگر را یادآوری کنم. صدام با کمک آمریکا و اروپا علیه ایران سلاح شیمیایی استفاده کرد و حدود صد هزار ایرانی شهید و مجروح شدند، خیلی بیش از سه هزار نفری که در سپتامبر 2001 در حادثه برج های دو قلو نیویورک کشته شدند. اما امام خمینی (ره) با مقابله به مثل مخالفت کرده زیرا از نظر شیعه نسل کشی حرام است و سلاح کشتار جمعی یک اقدام نسل کشی است از این رو وقتی که ایران در دوران جنگ به خاطر ارزش های دینی از مقابل به مثل در استفاده از سلاح های کشتار جمعی استفاده نکرد، بهترین دلیل صداقت ایران است.

شهاتا پرسید که آیت الله خامنه ای در مورد برجام بدبین است و شک دارد که نفعی برای ایران داشته است. آیا ایران شاهد آثار مثبت اقتصادی بعد از برجام هست؟ که موسویان پاسخ داد: تحریم های هسته ای بین المللی و یک جانبه و چند جانبه بر اثر برجام برداشته شد. شما به 400 میلیون دلار و 50 میلیارد دلار اشاره کردید. فروش نفت ایران به 2 برابر افزایش یافته، تولید نفت ایران هم بسیار افزایش یافته، 30 تا 40 میلیارد دلار توافقات اقتصادی توسط کشورهای خارجی با ایران امضاء شده است. در عین حال مشکل بانکی چرخش دلار یکی از موانع مهم است. این تنها رهبری ایران نیست که گلایه مند است، ژاپن و اروپا و بقیه کشورها هم از رفتار آمریکا گلایه می کنند.

معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: ما کاری با مراکز مالی و بانکی آمریکا نداریم. اروپایی ها در معامله با ایران دلار حواله می کنند. دلار از نیویورک عبور می کند. آمریکا حق ندارد جلو آن را بگیرد. به همین خاطر رهبر ایران می گوید به آمریکا نمی شود اعتماد کرد. سایر کشورها هم با نظر ایران موافقند.

او درباره اختلافات مهم بین ایران و آمریکا از جمله سوریه و این که برجام تا کجا می تواند در حل این مشکلات موثر باشد؟ گفت: برجام برای حل همه اختلافات ایران و آمریکا نبود بلکه فقط در مورد هسته ای بود. در یک مورد آمریکا و قدرت های بزرگ با ایران نشستند و در قالب دیپلماسی توافق شد. طولانی شدن مذاکرات هم تقصیر آمریکا بود که حق مشروع ایران را نمی خواست بپذیرد. من یادم هست که در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد، مذاکره کنندگان ایرانی پیشنهاد گفت وگو در مورد مجموعه ای از مسایل منطقه و بین المللی را دادند اما طرف مقابل نپذیرفت و اصرار کرد که فقط در مورد هسته ای مذاکره می کنیم. الان که در مورد هسته ای توافق شده باید درست اجراء شود. ایران و آمریکا اختلافات زیادی دارند. برجام یک واقعیت را ثابت کرد و آن این که برای رفع اختلافات بدون توسل به جنگ و تحریم می توان از راه دیپلماسی به نتیجه رسید. ایرانی ها اصولا باور ندارند که آمریکا دنبال دموکراسی در منطقه است چون آمریکا در چند دهه گذشته از رژیم های دیکتاتور فاسد در منطقه حمایت کرده است.

او اضافه کرد: قبل از انقلاب آمریکا از دیکتاتوری شاه حمایت کرد. بعد از انقلاب هم از تجاوز صدام و از دیکتاتورهایی مثل مبارک در مصر حمایت کرد. عمده متحدان امروز آمریکا هم رژیم هایی هستند که نه دمکراسی دارند و نه حقوق بشر را رعایت می کنند. از این رو ادعای آمریکا و غرب در مورد حقوق بشر و دموکراسی در قضیه سوریه یک دروغ است. دومین دلیل ایران در مخالفت با سیاست های منطقه یی آمریکا، تجاوزات نظامی آمریکا به کشورهای منطقه است. حمله نظامی آمریکا به لیبی و عراق و افغانستان منطقه را بی ثبات کرد و آن را به بهشت گروه های تروریستی تبدیل کرد. حالا با درک این مقدمه به موضوع سوریه بپردازیم. ببینیم چه کسی مسوول فاجعه امروز سوریه است.

این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: وقتی در مورد بهار عربی صحبت می کنید، فراموش نکنید که آمریکا تا آخرین لحظه از دیکتاتورها در مصر و تونس حمایت کرد. اما در این کشورها مردم تظاهرات کردند و رژیم ها را ساقط کردند. در جریان تظاهرات مردمی علیه دیکتاتورهای مصر و تونس، گروه های تروریستی و سلاح از خارج به این کشورها صادر نشد. مردم خودشان تکلیف حکومت را روشن کردند نه کشورهای خارجی. هم چنین لیبی را ببیند. ایران کم ترین دخالتی نداشت و آمریکا و عرب های خلیج فارس و اروپا به لیبی حمله نظامی کردند و رژیم را ساقط کردند و کشور لیبی را از هم پاشاندند و حالا هم بی صاحب رهایش کردند و آن را به بهشت تروریست ها تبدیل کردند. ایران کم ترین دخالتی نداشت و این فاجعه را آمریکا و اروپا و متحدان عرب شان درست کردند.

موسویان گفت: حالا با درک این واقعیت ها وارد مساله سوریه شویم. بله این درست است که اسد در برخورد با تظاهرکنندگان با خشونت عمل کرد و اشتباه بزرگی کرد. اما تا به امروز، حکومت اسد تنها حکومت قانونی سوریه است. شما ممکن است بگویید که مشروعیت ندارد. یک تفاوت حقوقی مهم بین قانونی بودن و مشروع بودن است. سازمان ملل تا به امروز نماینده دولت اسد را به عنوان دولت قانونی سوریه به رسمیت می شناسد. پس از نظر نرم های بین المللی، دولت اسد، دولت قانونی سوریه است. حالا ببینیم چه اتفاقی افتاد. بلافاصله سعودی ها، ترکیه، اعراب خلیج فارس و اروپایی ها و آمریکایی ها با فرستادن تروریست ها و دادن اسلحه و پول برای سقوط اسد وارد عمل شدند. جو بایدن معاون اوباما گفت که مشکل ما با متحدان خودمان امارات متحده عربی، ترکیه و سعودی و ... است که با ارسال اسلحه و پول برای تروریست ها می خواهند به هر قیمتی اسد را ساقط کنند. این یک مداخله غیرقانونی برای ساقط کردن یک دولت قانونی است.

وی افزود: همه دنیا امروز می دانند که سعودی و متحدانش حامی داعش و النصره و گروه های تروریستی هستند. چه کسی به سعودی و دیگران اجازه صدور تروریست و اسلحه برای ساقط کردن دولت سوریه را داده بود؟ وقتی شما می گویید اسد یک دیکتاتور است، اکثر کشورهای خاورمیانه رژیم دیکتاتوری دارند. مگر باید به همه تروریست و اسلحه صادر کرد؟ وقتی شما می گویید که حکومت اسد نماینده اقلیت است و اکثریت سنی هستند، چرا در مورد بحرین همین استدلال مطرح نمی شود. در بحرین 80 درصد شیعه هستند و سنی ها در اقلیت مطلق اما حکومت دست سنی هاست. حکومت بحرین هم با خشونت و به طور خونین با تظاهرکنندگان برخورد کرد، عربستان لشگرکشی نظامی کرده و الان 5 سال است که بحرین را اشغال کرده تا مبادا اکثریت به خواست خود برسند. آمریکا و اروپا و سازمان ملل هم همه با هم سکوت رضایت مندانه کرده اند. بنابراین مساله آمریکا، اروپا، سعودی و متحدان شان در سوریه نه دموکراسی است و نه خواست اکثریت. آن ها به دنبال ساقط کردن اسد هستند چون اسد تابع آن ها نیست و سیاست متفاوتی را دنبال می کند.

موسویان با اشاره به حزب الله و تروریست خواندن این گروه در این نشست اظهار کرد: اصل اتهامات آمریکا در مورد تروریسم به موضوع فلسطین و حمایت ایران از گروه های جهادی ضداسراییل برمی گردد که علیه اشغالگری اسراییل مبارزه می کنند. اما واقعیت این است که تهدید اصلی و اول امنیت جهانی، تروریسم گروه های تکفیری داعش و القاعده و جبهه النصره و بوکوحرام و احرار الشام هستند. این واقعیت را آمریکا و اروپا هم به رسمیت شناخته اند. منبع اصلی هم عربستان است. اوباما و کلینتون و ترامپ هر سه اعتراف کرده اند که عربستان منبع اصلی حمایت از گروه های تروریستی است. حالا برای چه ایران را سرزنش می کنند؟

او در پاسخ به مجری این نشست که گفت ایران از حوثی ها حمایت می کند. آیا جنگ وکالتی بین عربستان و ایران توسط گروه های وابسته به ایران و عربستان در جریان نیست؟خاطرنشان کرد: شما مصری هستید. تاریخ یمن را می دانید. 1000 سال زیدی ها و حوثی ها بر یمن حکومت می کردند. در دهه 60 مصر با تجاوز نظامی به یمن زیدی ها و حوثی ها را برکنار کرد اما در آن مقطع سعودی از حوثی ها حمایت کرد. حالا سعودی ها همان تجاوز مصری ها را تکرار کردند. از این رو حوثی ها یک گروهک وابسته به ایران نیستند. زیدی ها هزار سال حکومت کرده اند و چند دهه آن را از دست داده اند و حالا می خواهند حکومت را پس بگیرند.

این دیپلمات پیشین کشورمان با بیان این که بحران خاورمیانه را فرا گرفته و در آستانه سقوط است گفت: ایران، عربستان، مصر، ترکیه و قدرت های بزرگ باید روی چهار اصل برای مدیریت بحران ها توافق کنند: استفاده از دیپلماسی مثل برجام، تعیین آینده کشورهای بحران زده توسط مردم از طریق انتخابات با نظارت سازمان ملل، مشارکت اکثریت و اقلیت در قدرت و یک طرح مارشال پلان برای بازسازی اقتصادی کشورها.

موسویان درباره وضعیت آزادی و حقوق بشر در داخل ایران گفت: مهم است بدانید که در 36 سال بعد از انقلاب، 37 انتخابات انجام شده است و فقط در یک مورد اختلاف پیش آمد. ایران قانون اساسی دارد. پارلمان منتخب مردم است. رییس جمهور توسط مردم انتخاب می شود. رهبر هم توسط پارلمانی انتخاب می شود که مردم انتخاب می کنند. این فرق اساسی ایران با کشورهای منطقه است که نه رییس کشور منتخب دارند و نه پارلمان و حتی مثل عربستان حتی قانون اساسی هم ندارند. در عین حال وضعیت حقوق بشر در ایران ایده آل نیست اما از سایر کشورهای منطقه بسیار بهتر است و قابل مقایسه هم نیست. وضع داخلی ایران هم مثل وضع داخلی آمریکا است. دو بلوک قدرتمند سیاسی برای کسب قدرت مبارزه می کنند. در ایران و آمریکا هم همیشه بر سر انتخابات دعوا می کنند.

در ادامه این نشست موسویان درباره این که چرا ایران اجازه نداد حجاج به حج بروند. برخی از مفتیان سعودی هم می گویند که ایرانی ها اصلا مسلمان نیستند؟ گفت: البته بین اسلام شیعی ایران و وهابی سعودی تفاوتی بزرگ است. ما حتما از نوع مسلمان وهابی نیستیم و به آن هم افتخار می کنیم. حتی مصر و یمن و اکثر سنی ها از وهابی ها متفاوتند. ایران اجازه نداد زیرا سعودی حاضر به تعهد امنیت حجاج نشد. قبلا صدها حاجی ایرانی کشته شدند.

وی با اشاره به روابط تهران ـ ریاض گفت: مشکل ایران و عربستان بسیار فراتر از حج است. ما در بدترین شرایط روابط هستیم. سعودی ها صبرشان را از دست داده اند. بعد از انقلاب از صدام حمایت کردند. بعد طالبان را حمایت کردند اما ایران و آمریکا همکاری کردند و طالبان را ساقط کردند. سعودی ها از مشاهده این همکاری دیوانه شدند. آمریکا به صدام حمله کرد و زمینه حکومت اکثریت شیعی در عراق فراهم شد و سعودی ها دیوانه تر شدند. بهار عربی اتفاق افتاد و مبارک و بن علی و متحدین آمریکا ساقط شدند و سعودی ها بیش تر خشمگین شدند. بحرین وارد بحران شد و مصیبت جدید برای سعودی درست شد. سوریه بحرانی شد و عربستان گفت اسد باید برود، اما در این مورد هم شکست خورد. بعد به یمن حمله کردند و امروز در یمن هم درمانده اند. عصبانیت آن ها از توافق هسته ای هم که علنی شد.

او اضافه کرد: سعودی ها 36 سال هر کاری کردند تا ایران را منکوب کنند، اما در نهایت ایران امروز قدرتمند و باثبات در منطقه ظاهر شده است. این ها دلایلی است که سعودی ها کنترل خود را از دست داده اند. سعودی ها خطاهای استراتژیک مرتکب شده اند که در آینده تهدید جدی خود آن ها خواهد شد.

موسویان گفت: در مورد وهابی های سعودی باید بگویم که این فقط ایران نیست که مخالف آن هاست. اوباما در مصاحبه با آتلانتیک هم اعتراض کرد که عربستان ده ها سال میلیارد دلار برای توسعه وهابیت و افراط گرایی هزینه کرده است.

این دیپلمات پیشین ایرانی درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز خاطرنشان کرد: در دوران تجاوز صدام به ایران، اگر سپاه نبود، ایران تجزیه شده بود. وقتی صدام به ایران حمله کرد، شاه رفته بود و ارتش در حال بازیابی و بازسازی بود و در این مقطع صدام حمله کرد و ظرف چند روز خرمشهر را گرفتند. امام خمینی مردم را فراخواند و هزاران جوان بدون تجربه نظامی گری به جبهه ها رفتند که این خود اساس تشکیل سپاه شد. ارتش خود را سریع بازسازی کرد و وارد عمل شد اما ارتش هم می داند بدون سپاه ایران قادر به موفقیت در جنگ نبود، چون همه قدرت های جهانی از متجاوز حمایت می کردند. سپاه ایران امروز بخش لاینفک سازمان نظامی و دفاعی ایران است و کسی حق ندارد در این مورد با ایران چانه زنی کند. شما ممکن در مورد سیاست ها و اختلافات مذاکره کنید اما در مورد ساختار نظامی و دفاعی ایران به هیچ کشوری اجازه مداخله نمی دهد.

معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با بیان این که عملکرد سازمان های نظامی در ایران و آمریکا متفاوت است تصریح کرد: آمریکا در اطراف همه مرزهای ایران حضور نظامی دارد؛ در افغانستان، عراق، ترکیه و خلیج فارس. آمریکا و غرب هم حداقل سی سال دنبال تغییر رژیم در ایران بودند و بدترین تحریم ها را اعمال کردند. به ناچار سپاه فقط یک سازمان نظامی برای دفاع از مرزها نیست. آن ها مجبورند برای حفظ جمهوری اسلامی در مقابل تهدیدها و مداخله های آمریکا و غرب مثل حملات سایبری و تحریم و نفوذ هم نقش ایفاء کنند. اما اگر تهدیدهای علیه ایران برطرف شود ممکن است سپاه و ارتش ایران هم در مورد ماموریت های خود بازنگری کنند.

وی در ادامه درباره کودتا در ترکیه و سیاست اردوغان علیه سوریه گفت: اگر از بالا به خاورمیانه نگاه کنید سه کشور ایران و مصر و ترکیه دارای تاریخ و تمدن هستند. روابط ایران و ترکیه مهم است. دو کشور 400 سال در صلح و دوستی به سر برده اند. اختلاف در مورد سوریه عمدتا در چند سال گذشته رخ داد. اخیرا هم رهبران دو کشور تصمیم گرفتند که تنش ها کاهش یابد. ایران اولین کشوری بود که کودتا را محکوم کرد و آماده کمک به اردوغان شد. روابط اقتصادی گسترده است. مسایل استراتژیک مهمی مثل کردها وجود دارد که تهران و آنکارا منافع مشترک دارند.

موسویان درباره اوضاع اقتصادی ایران و منطقه با توجه به وابستگی این کشورها به انرژی (نفت) گفت: آمریکا دیر یا زود از انرژی منطقه مستقل می شود و سیاست های متفاوتی در مورد منطقه خواهد داشت چون رقبای اصلی آمریکا هند، چین، ژاپن و امثال این کشورها خواهند بود نه خاورمیانه. بحران در خاورمیانه رو به گسترش است و منطقه هم ممکن است در مورد صدور نفت با بحران مواجه شود. اوپک و قدرت های صنعتی باید به فکر چاره ای باشند.

این دیپلمات پیشین کشورمان درباره سطح همکاری های روسیه و ایران در مورد سوریه نیز اظهار کرد: ایران و روسیه در مورد سوریه با هم همکاری می کنند. اصل کار نظامی را روسیه انجام می دهد و نظامی های ایران هم کمک های مشورتی می دهند. از نظر ایران و روسیه، آینده سوریه به این بستگی دارد که شما کدام از دو طرف را انتخاب کنید. یک طرف اسد و ارتش و سیستم امنیتی سوریه و طرف دیگر هم تروریست های القاعده و داعش. ایران و روسیه معتقدند که حمایت از  مثلث اسد ـ ارتش ـ سیستم امنیتی سوریه تنها راه جلوگیری از فروپاشی سوریه و حفظ تمامیت ارضی سوریه است. کشورهای غربی و عربی متحد آن ها روی دسته دوم یعنی تروریست ها حساب باز کردند. البته آمریکا و اروپا در حال تجدید نظر هستند. از این رو اول باید با اسد همکاری کرد که تمامیت ارضی سوریه حفظ شود و از سقوط تمام عیار سوریه جلوگیری شود و تروریسم از صفحه سوریه حذف شود. بعدا باید مردم سوریه با انتخابات آزاد در مورد آینده خود تصمیمی بگیرند. دنیا هم سپس باید در مورد مسایل انسانی و بازگشت آواره ها و بازسازی اقتصادی سوریه کمک کنند.

وی تاکید کرد که اگر امروز اسد برود هیچ جناح و گروهی قادر به حفظ سوریه نخواهد بود مثل اوضاعی که در لیبی داریم.

او درباره اعتماد مردم و جامعه جهانی به استقلال ارتش های سوریه و عراق با توجه به نفوذ و حضور کشورهای منطقه و فرامنطقه یی تصریح کرد: با حمله داعش، ارتش عراق قادر به دفاع نبود. داعش بخشی از خاک عراق را تصرف کرد. بعد از این که معلوم شد که ارتش قادر نیست، مردم به کمک آمدند. این همان ارتش مردمی مشابه بسیج ایران بود که به کمک آمد. آزادسازی های اخیر خاک عراق هم با کمک همین نیروهای مردمی انجام شد. راه حل این است که بسیج مردمی به ارتش عراق و سوریه کمک کند بعد از حذف تروریسم، خود کشورهای عراق و سوریه در مورد نقش نیروهای مردمی تصمیم گیری کنند.

موسویان درباره میزان آزادی دینی در ایران و این که گفته می شود بهایی ها آزاد نیستند اظهار کرد: قانون اساسی ایران ادیان الهی اسلام شامل شیعه، سنی، مسیحیت، ارامنه و یهودیت را به عنوان دین به رسمیت می شناسد. این اقلیت های دینی حتی در مجلس نماینده دارند. در قانون اساسی ایران بهاییت به عنوان دین به رسمیت شناخته نمی شوند، لذا فعالیت آن ها در قالب دین خلاف قانون است، اما آن ها می توانند به عنوان یک شهروند زندگی کنند.


نظر شما :