کارآفرین حشیش، نماینده ویژه ترامپ در امور عراق!

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، مارک ساویا، تاجر دیترویتی و کارآفرین حشیش را به عنوان فرستاده ویژه در عراق منصوب کرد و این امر بحث‌هایی را در بغداد و واشینگتن برانگیخت.

ساویا، یک کارآفرین ساکن میشیگان با اصالت کلدانی عراقی، روز یکشنبه در بیانیه‌ای در صفحه اجتماعی تروث ترامپ منصوب شد.

ترامپ نوشت: "درک عمیق مارک از روابط عراق و ایالات متحده و ارتباطات او در منطقه به پیشبرد منافع مردم آمریکا از طریق تعامل دیپلماتیک و ارتباط مستقیم او با مقامات عراقی به عنوان فرستاده ویژه کمک خواهد کرد. او به عنوان فرستاده ویژه، به عنوان نماینده مستقیم منافع ایالات متحده در عراق عمل خواهد کرد، ابتکارات مشترک را هماهنگ می‌کند، مذاکرات دیپلماتیک را حفظ می‌کند و ارتباط شفاف بین دولت‌های ایالات متحده و عراق را در مورد اولویت‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی تضمین می‌کند."

ترامپ از سهم ساویا در مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۴ خود، به ویژه تلاش‌هایش برای بسیج حمایت در میان رأی‌دهندگان مسلمان آمریکایی در میشیگان، تمجید کرد.

ساویا، متولد دیترویت در سال ۱۹۸۳، صاحب داروخانه‌های لیف اند باد است و طبق مشخصات عمومی‌اش، هیچ تجربه دولتی قبلی ندارد. خانواده او در دهه ۱۹۹۰ عراق را به مقصد ایالات متحده ترک کردند.

این انتصاب بحث‌هایی را در محافل سیاسی عراق برانگیخته، اگرچه محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق از این اقدام استقبال کرده است. السودانی روز دوشنبه، انتصاب فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به عراق را «گامی مهم» توصیف کرد و به ریشه‌های عراقی این فرستاده اشاره کرد. سودانی در دیدار با روزنامه‌نگاران عرب و خارجی در بغداد گفت: «انتصاب یک فرستاده ویژه توسط رئیس جمهور ترامپ به عراق گامی مهم است، به خصوص که او اصالت عراقی دارد. ما برای او در ماموریتش آرزوی موفقیت می‌کنیم.»

ساوایا در پستی در شبکه اجتماعی X (که قبلاً توییتر بود) گفت که از انتصاب خود «عمیقا فروتن، مفتخر و سپاسگزار» است و به «تقویت مشارکت ایالات متحده و عراق تحت رهبری رئیس جمهور ترامپ» متعهد است.

این اعلامیه پس از آزادی الیزابت تسورکوف، دانشجوی دکترای اسرائیلی – روسی که در سال ۲۰۲۳ توسط گروه مسلح کتائب حزب‌الله در بغداد بازداشت شده بود، منتشر شد. تسورکوف، که بیش از ۹۰۰ روز را در اسارت گذراند و در ۹ سپتامبر آزاد شد، در X نوشت که ساویا «نقش مهمی» در تضمین آزادی او ایفا کرد و این اقدام را «خبر وحشتناکی برای هر کسی که به منافع ایران در عراق خدمت می‌کند» خواند.

از سوی دیگر، نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، از این انتصاب استقبال کرد و آن را تأکیدی بر «اهمیت استراتژیک عراق و اقلیم کردستان در پیشبرد منافع مشترک و ثبات منطقه‌ای» توصیف کرد.

هوشیار زیباری، چهره ارشد حزب دموکرات کردستان (KDP) و وزیر امور خارجه اسبق، از این انتصاب استقبال کرد و در پستی در پلتفرم رسانه اجتماعی X آن را «تصمیمی جسورانه برای بازگرداندن حاکمیت و استقلال عراق به دور از فساد، سوء مدیریت و حکومت شبه‌نظامیان» توصیف کرد. زیباری همچنین گفت که انتصاب ساویا، به عنوان «یک آمریکایی مسیحی کلدانی و عراقی‌تبار»، نشان دهنده به رسمیت شناختن این موضوع در واشینگتن است که وضعیت سیاسی عراق «نه پایدار است و نه عادی»، و «اقدامات قاطع فراتر از چارچوب‌های دیپلماتیک سنتی» را خواستار شد.

با این حال، دیگران زمان و ماهیت این نقش را زیر سوال برده‌اند.

فلاح المشعل، نویسنده و تحلیلگر سیاسی عراقی، تصمیم برای انتصاب یک فرستاده ویژه، به جای یک سفیر سنتی، را «گیج‌کننده» و «غیرمعمول در هنجارهای دیپلماتیک» توصیف کرد. او در پستی در X نوشت: «یک فرستاده ویژه معمولاً برای یک مأموریت خاص – در طول بحران، جنگ یا برای رساندن یک پیام خاص – اعزام می‌شود. آیا رئیس جمهور ترامپ در حال برنامه‌ریزی چیزی غیرمعمول برای عراق است؟» او این انتصاب را به اظهارات اخیر ترامپ در اجلاس صلح شرم‌الشیخ در مصر مرتبط دانست، جایی که او به «ثروت عظیم نفتی» عراق اشاره و رهبران آن را به سوء مدیریت آن متهم کرد. المشعل گفت: «این مانند دعوتی برای متحدان ترامپ در عراق بود تا از نخست وزیر سودانی به دلیل سهل‌انگاری و سوء مدیریت بودجه عمومی شکایت کنند.»

برخی از تحلیلگران معتقدند که این انتصاب ممکن است با دستور کار منطقه‌ای ترامپ و تمرکز دیرینه او بر بخش نفت عراق مرتبط باشد.

الکس وارکس، تحلیلگر سیاسی عراقی ساکن بریتانیا، گفت که این تصمیم همچنین می‌تواند پیامدهای سیاسی داخلی برای بغداد داشته باشد. وارکس در پستی در X نوشت: «فکر می‌کنم پشت در سفارت آمریکا با ورود فرستاده ویژه ترامپ کاملاً شلوغ خواهد بود. من معتقدم که این انتصاب با تیم نخست وزیر محمد شیاع السودانی هماهنگ شده است، شاید برای حمایت از پیشنهاد او برای دوره دوم. ما هنوز نمی‌دانیم که این تبادل ممکن است چه باشد – اما زمان مشخص خواهد کرد.» وارکس همچنین این سوال را مطرح کرد که آیا انتصاب ساویا با اسرائیل هماهنگ شده است، با توجه به اینکه سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ «همیشه منافع اسرائیل را بیش از هر یک از اسلافش در اولویت قرار داده است.» او گفت: «اینها سوالات مشروعی هستند. به خصوص در زمانی که ثبات عراق، سیاست نفتی و روابط با ایران همچنان برای توازن قدرت منطقه موضوعاتی محوری است.» 

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱