اظهارات ناپخته کشورهای منطقه را به حوزه رقیب منتقل می کند
سخنگوی پرونده هسته‌ای ایران مشخص نیست
گفت‌وگو با محمود شمس‌الواعظین، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه
علی لاریجانی، رئیس مجلس هشتم شورای اسلامی ایران جمعه، ششم دی ماه به کشورهای عربی هشدار داد که از دخالت در پرونده هسته ای ایران خودداری کرده و حیثیت خود را از بین نبرند.
محمود شمس الواعظین، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه در باره اين نظر به دیپلماسی ایرانی گفت: اولین نکته اینکه ایالات متحده امریکا موفق شده است روابط ایران و کشورهای عربی منطقه را تیره و روابط با برخی کشورهای را نیز تیره تر سازد، لذا هوشیاری اقتضا می کند که ما از این دام ها فاصله بگیریم، اما متاسفانه فاصله نمی گیریم و به سرعت وارد دام هایی می شویم که دیگران برای ما می چینند.
وی ادامه داد: نکته دوم این است که مساله هسته ای ایران باید از منازعات داخلی در اختلاف نظرهای جناح ها آن هم در نزدیکی انتخابات خارج شود، پرونده هسته ای، پرونده ای ملی و مساله ای کاملا فرا جناحی است و مقامات ایران باید توجه داشته باشند که هرگونه اظهار نظر در این باره منجر به تاثیرگذاری در کل حوزه امنیت ملی می شود و در صورتیکه این اظهار نظر نقاط ضعفی به همراه داشته باشد، به کل پرونده هسته ای کشور آسیب جدی می رساند.
این تحلیل گر مسائل خاورمیانه تصریح کرد: رقبای ایران هم در منطقه و هم در جهان نیز منتظرند که اختلاف نظر درونی در مورد پرونده هسته ای ایران افزایش پیدا کند، لذا باید ما با هوشیاری کامل در این خصوص عمل کنیم، در ایران روشن نیست که سخنگوی اصلی پرونده هسته ای کیست، به شکل عرفی باید دبیر رورای عالی امنیت ملی کشور در این خصوص سخن بگوید، اینکه آقای لاریجانی به عنوان دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی با تغییر پست به خود اجازه می دهند همچنان در پرونده هسته ای سخن بگویند، آن هم نه در مقام رئیس پارلمان بلکه در مقام کسی که تاکنون این پرونده را اداره کرده اند؛ نگران کننده است و رقابت میان مقامات سیاسی و مقامات مسئول پرونده هسته ای را افزایش می دهد و در نتیجه تناقضات فراوانی را در اظهار نظرهای آنها ملاحظه خواهیم کرد.
شمس الواعظین به نکته سوم اشاره کرد و گفت: روابط ایران و کشورهای عربی به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس به اندازه کافی متزلزل هست که با یک اظهار نظر نا به جا کشورهای عربی را به حوزه جانبداری از رقیب منتقل سازد، در نتیجه این اظهار نظر ناپخته در خصوص کشورهای عربی، در شرایطی که صف‌آرایی‌های جدید و نگاه های جدید نسبت به توان هسته ای ایران در عصر اوباما در حال شکل گیری است و امکان گفت‌و‌گوی مستقیم ایران و امریکا نیز در حال افزایش است؛ تیره کردن روابط و کشورهای عربی به سود منافع بلند مدت ایران نیست.
وی نکته چهارم را چنین تشریح کرد که ایالات متحده امریکا از زمان دور دوم ریاست جمهوری جرج بوش، سیاست معروف تفکیک منطقه به دو محور معتدل و رادیکال را با این هدف مد نظر قرار داد که کشورهای معتدل و در راس آنها عربستان سعودی و اردن در برابر محورهای رادیکالی چون ایران و سوریه و نهادهایی مانند حماس، قرار دهد، اما هدف استراتژیک این کار، این بود که هیچ گاه میان ایران و مصر و عربستان به عنوان سه نیروی مهم و عمده منطقه ای، همگرایی مبتنی بر نیازها و منافع مشترک منطقه ای صورت نگیرد و متاسفانه پاره‌ای اظهار نظرها و موضع گیری های ایران به توسعه دامنه این شکاف کمک می کند، ما باید بدانیم که در چه وضعیتی به سر می بریم و این شکاف ها را باید هرچه کمتر کنیم تا به یک همگرایی و در نهیات به سیاستی واحدی برای تشکیل منظومه منطقه ای بدور از دخالت بیگانگان نائل شویم.
شمس‌الواعظین این استراتژی را استراتژی موفق و پخته و مبتنی بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران دانست و با اشاره به نکته پنجم گفت: ایران در سه دهه تاکنون نتوانسته است در هیچ یک از محورهای خود در روابط خارجی ثبات ایجاد کند و این نکته نگران کننده است، همواره در سه دهه اخیر در همه ابعاد مناسبات بین المللی ما با دیگر کشورها نا آرامی حاکم بوده است، این ناآرامی ها بازتابی از عدم وجود استراتژی های کلان و راهبردی در مناسباتی بین المللی ایران است.
وی ادامه داد: ایران نمی تواند یک کشور را نام ببرد که در سه دهه اخیر با این کشور مناسبات با ثباتی داشته است- منظور کشورهایی است که رابطه متقابلی میان ایران و آن کشور وجود دارد- ما هیچ نوع ثبات دارای یک خط ممتد افقی فارغ از یک حرکت سینوسی را در مناسبات بین المللی خود با دیگر کشورها شاهد نیستیم و این خانواده بین المللی را نسبت به دیپلماسی ایران و استمرار آن در مراحل گوناگون را بی اعتماد می کند.
این تحلیل گر اوضاع خاورمیانه با بیان این مطلب که بی اعتمادی جامعه بین المللی به ایران هم کارشناسان را نگران و هم توان ایران را در مواجهه با تحولات و بحران های جهانی تضعیف می کند، تاکید کرد: مقامات ایران باید توجه کنند که عکس العمل های شتاب زده از خود نشان ندهند، کشورهای عربی در هر حال با ایران هم‌منطقه هستند و تاریخ و یا جبر ایران و این کشورها را وادار کرده که در کنار یکدیگر زندگی کنند، بر این اساس نباید آنها را به وحشت اندازیم، این کار به شکل طبیعی کشورهای منطقه را به غلتیدن در دامان هم پیمانی های استراتژیک با کشورهای غربی یعنی رقیبان ایران در خاورمیانه سوق می دهد و اگر من مدعی شوم که ایران به صورت غیر مستقیم زمینه حضور ناوهای امریکایی و حضور مستقیم این کشور در منطقه را فراهم می کند؛ گزافه نگفته ام.
وی در خاتمه با تاکید بر لزوم خاتمه این سیاست از سوی ایران اظهار داشت: ما باید قادر باشیم که از توانایی خود برای برقراری یک ثبات دراز مدت در عرصه مناسبات منطقه ای و بین المللی بهره گیریم.
نظر شما :