در سیاست حرف مقدمه عمل است/ حسن بهشتى‌پور

گفتاری از حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل سیاسی برای دیپلماسی ایرانی:

تغییراتی که باراک اوباما، رییس جمهور امریکا اظهار کرده­است که درصدد انجام آن است، بسیار جدی است و وی قصد این تغییرات دارد. اما دو سوال جدی در این رابطه مطرح می شود:

1-این تغییرات در چه زمینه­هایی است و چقدر عمق دارد. آیا این تغییرات در سیاست­های راهبردی و بلند مدت و نگرش­ها قرار است اعمال شود یا فقط در روش­ها است؟ 

 2- آیا اوباما و تیمش توان اجرای چنین تغییراتی را دارند یا خیر؟ آیا آنها فرصت کافی، توان و نفوذ سیاسی کافی در حاکمیت امریکا را دارند که بخواهند تغییرات قابل توجهی را به وجود بیاورند یا خیر.

در مورد سیاست خارجی امریکا، چنین تغییراتی حداقل در حرف کاملا مشهود است. این را هم باید توجه داشته باشیم که در سیاست حرف مقدمه عمل است. یعنی باید منتظر باشیم ببینیم این سخنان در عمل نیز اجرا خواهد شد یا خیر.

امریکایی­ها از سال 2005 با سوریه ارتباطی نداشتند، اکنون مناسبات را از سرگرفته­اند و درحال مذاکره با طرف سوری هستند. این یک تغییر است. نام دیگری نمی­توان برآن گذاشت.

در ارتباط با ایران، شخصی مانند فریمن رییس شورای اطلاعات ملی امریکا شده است. این گامی است برای نشان دادن اینکه تمام کسانی که منصوب شده­اند ضد ایرانی نیستند. درست است که دنیس راس و هالبروک کسانی هستند که دید مثبتی نسبت به ایران ندارند و بیشتر در کمپ مخالف ایران هستند، ولی از طرف دیگر اشخاصی مانند دنیس بلر و فریمن، که منتقد سیاست­های اسراییل هستند و بیشتر به منافع ایالات متحده امریکا توجه دارند و این مسئله را بر منافع اسراییل مقدم می­دانند نیز وجود دارند. از این نظر می­توان گفت که این حرکت­ها برای نشان دادن آمادگی برای تغییرات است.

از طرف دیگر در بیان نیز برخلاف دولت بوش که مرتبا بحث توقف غنی­سازی را به عنوان پیش شرط مذاکرات قرار می­دادند، می­بینیم که دیگر مطرح نمی­شود و آنها سعی می­کنند به گونه­ای دیگری مسائل را مطرح کنند که فضای دوجانبه­ای به وجود بیاید، این نشان­دهنده تغییرات است و من بر این عقیده­ام که امریکا مایل است با ایران مذاکره کند و در این امر جدی است. اما می­خواهد این مذاکرات با این هدف انجام شود که در نهایت به افکار عمومی جهان نشان دهند که با ایران هم مذاکره کردند و به نتیجه­ای نرسیدند. در این مرحله ایران است که باید مدیریت کند. من پیشنهادم این است که از مذاکرات ابایی نداشته باشیم و محکم و استوار بر اساس اصول خودمان برای رسیدن به خواسته­های خودمان گفت­وگو کنیم. ما اگر از مواضعمان عدول کنیم خیانت است. گفت­وگو و مذاکره برای رسیدن به اهدافی که ما سال­ها به دنبال آن بودیم بسیار مثبت است و ما می­توانیم حق خودمان را از طریق مذاکره به دست آوریم. اما شرایط این مذاکره نیز باید فراهم شود. باید ببینیم که آیا طرف امریکایی شرایط را فراهم می­کند یا خیر.