با شعار مبارزه با تررویسم، نفوذ نظامی روسیه گسترش می‌یابد
حالا دیگر روسیه بهانه لازم برای بسط قدرت خود را دارد. امریکا بر گسترش سپر دفاع موشکی مصر است و از سوی دیگر بحث تروریسم نیز روز به روز جدی‌تر می‌شود. افغانستان هنوز از شر تروریسم خلاص نشده، رد تروریسم در ترکیه وجود دارد و هنوز چچن جمهوری کوچکی که خواهان استقلال از روسیه است، به آرامش ایده‌آلی که بتوان گفت، منطقه امنی است، نرسیده است.
از سوی دیگر بحث خروج نیروهای امریکایی از ازبکستان و عدم تمدید زمان حضور نیروهای امریکایی در پایگاه ماناس نیز باعث شده تا روسیه فرصت را برای گسترش نفوذ نظامی و سیاسی خود در منطقه مناسب ببیند.
با همین نیت و با شعار مبارزه با تروریسم جهانی روسیه قصد دارد از دره فرغانه تا دریای خزر، به مقابله با تروریسم جهانی بپردازد و قرار است دومین پایگاه نظامی خود را در قرقیزستان احداث کند. ولی این اقدام روسیه با مخالفت کشورهای منطقه قفقاز و آسیای میانه رو به رو شده است.
پیش از این کشورهای اوکراین و گرجستان هشدار داده بودند که روسیه در راستای بسط دوباره قدرت خود الحاق دوباره اوکراین و گرجستان را به خاک خود در ذهن می‌پروراند و از همین رو مصرانه خواستار پیوستن به سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بودند.
روسیه در تاجیکستان و قرقیزستان سال‌هاست که حضور نظامی دارد. حال افتتاح پایگاه جدید نظامی درشهر اوش، واقع در دره فرغانه که بین سه کشور قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان واقع شده، با مخالفت آشکار ازبکستان و حتی بلاروس مواجه شده است. قرار است در آینده این پایگاه ستاد فرماندهی نیروهای روسیه در منطقه شود. دره فرغانه محل استقرار گروه‌های افراطی اسلامگرای آسیای مرکزی است.
قورمان‌بک باقیف رئیس جمهوری قرقیزستان در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته است که پایگاه جدید روسیه، مقر مبارزه با تروریسم خواهد بود که ازبکستان و قرقیزستان مشترکا از آن استفاده خواهند کرد. ولی کارشناسان این حرف باقیف را تلاشی برای آرام کردن ازبکستان ارزیابی می‌کنند. وزارت امور خارجه ازبکستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، احداث پایگاه جدید روسیه سبب نظامی‌گری و بی‌ثباتی منطقه می‌شود.
تا به حال ازبکستان دوبار رسما مخالفت خود را با احداث پایگاه روسیه در مرزهای کشورش اعلام کرده است. ازبکستان هشدار داده که روسیه بدون اجازه این کشور پایگاه افتتاح می‌کند و در نتیجه ازبکستان نیز برای گشودن پایگاه‌های امریکایی یا ناتو نیازمند به اجازه مسکو نخواهد بود.
ازبکستان ۲۶ ملیون جمعیت دارد و قدرتمندترین کشورآسیای مرکزی به حساب می‌آید. پس از بسته شدن پایگاه امریکائی کارشی خان آباد ازبکستان و بحث بر سر بسته شدن پایگاه ماناس، ازبکستان بیم دارد، توازن قدرت در آسیای میانه به نفع روسیه تغییر کند. روسیه با بیرون رفتن نیروهای امریکایی توانسته حضور خود را در این منطقه تحکیم کند. روسیه در دریای خزر نیز با ایران همجوار است و مخالفت شدیدی با حضور شرکت‌های غربی در این دریا کرده است. مسکو می‌خواهد از این طریق انحصار نفت و گاز منظقه را همچنان در دست خود حفظ کند.
روسیه وعده داده است که از کشورهای آسیای مرکزی در مقابل تروریسم دفاع کند. در شهر خان آباد ازبکستان ترویست‌ها به نیروهای پلیس حمله کردند. کارشناسان حضور روسیه را برای مبارزه با گروه‌های پراکنده اسلامگرا موثر نمی‌دانند. برخی از کارشناسان اظهار کردند که درگیری‌های پراکنده گروه‌های تروریست با نیروهای محلی بهانه‌ای برای حضور بیشتر نظامی روسیه بوده است. حتی لاینحل ماندن رژیم حقوقی دریای خزر نیز بهانه‌ای است تا روسیه اعلام کند از فرغانه تا دریای خزر را در مقابل تروریسم محافظت خواهد کرد.
افتتاح پایگاه جدید روسیه، پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران انجام می‌گیرد. وضعیت سیاسی ایران نیز به موقعیت کنونی روسیه کمک کرده است. ایران جزء نخستین کشورهایی بوده که استقلال کشورهای آسیای میانه را به رسمیت شناخته و برای رهایی آنها از نفوذ روسیه به آنها کمک کرده است. علاوه بر آن کوتاه‌ترین و با صرفه‌ترین مسیر انرژی دریای خزر و آسیای مرکزی نیز مسیر ایران محسوب می‌شود، ولی به دلیل اختلافاتی که ایران و غرب به ویژه ایالات متحده با هم دارند تا به حال نتواسته از پتانسیل های موجود استفاده کند.
نظر شما :