روسیه و انتخابی مهم در مورد ایران

وزير امور خارجه روسيه اعلام کرد: "مسکو به قرارداد ارائه موشک‌هايی پيشرفته دفاع هوايی به ايران احترام خواهد گذاشت". وی علت تاخير در ارائه موشک‌های S300 به تهران را مشکلات فنی دانسته با این حال ولاديمير کاسپاريانس، پيمانکار اصلی سيستم‌های دفاع هوايی در شرکت آلماز – آنتی سازنده S300  گفت که سيستم‌های S300 هيچ‌گونه مشکل فنی ندارند و اين يک مساله سياسی است.

گفتاری از دکتر مهدی سنایی، عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل روسیه و قفقاز:

به نظر می‌رسد که روسیه میان دو انتخاب یا دو واقعیت قرار گرفته است؛ اول این که روسیه صرف نظر از این که روابط تهران و مسکو استراتژیک باشد یا نباشد، با ایران قراردادی را منعقد کرده است که باید بر اساس قواعد و عرف موجود نسبت به آن پایبند باشد. این در حالی است که ایران همکار بزرگ روسیه در منطقه است و در معرض تهدید یا ضربه پذیر بودن ایران برای روسیه نفعی ندارد.

دوم این که همکاری‌های امنیتی بومی و منطقه‌ای ایران و روسیه بسیار حائز اهمیت است. همکاری ایران و روسیه به شکلی مقابله با یکجانبه گرایی امریکاست و این مسائل در مجموع اقتضاء می‌کند که با نگاه حقوقی و سیاسی، روس‌ها به قراردادهای خود در مورد ایران پایبند باشند.

با این وجود روسیه تحت فشار اسرائیل و امریکاست و مساله تحویل سیستم‌های موشکی اس- 300 در سطح و بعد بین المللی روابط ایران و روسیه قرار گرفته که بسیار تحت تاثیر شرایط و جایگاه بین المللی ایران است.

بر این اساس روسیه میان حفظ اعتبار خود نزد کشورهایی مانند ایران که با آنها همکاری دارد و رعایت منافع غرب و اسرائیل در مساله تحویل اس – 300 ها قرار گرفته است و به نظر می‌رسد که انتخاب روسیه در این برهه انتخاب مهمی خواهد بود. برای روس‌ها نیز این انتخاب حائز اهمیت است چراکه باید دید آیا روسیه در این زمینه حفظ اعتبار منطقه‌ای و عملی ساختن یک تکلیف حقوقی را بر می‌گزیند یا این روابط را تحت تاثیر بده بستان های سیاسی و بین المللی قرار خواهد داد.

البته دو مساله در این انتخاب مهم است؛ ابتدا اینکه پرونده هسته‌ای ایران به یک مسیر آرام‌تری بازگردد و نوعی آرامش میان ایران و جهان در مساله هسته‌ای برقرار شود که این امر حتما می‌تواند در تصمیم‌گیری روسیه تاثیرگذار باشد، چراکه مسکو بارها اعلام کرده است که خواهان تعامل ایران با جهان و حفظ اعتماد دنیا از طرف ایران هستند.

از سوی دیگر مدیریت روابط ایران و روسیه می‌تواند تاثیرگذار باشد، طی چند ماه اخیر مسائلی در روابط ایران و روسیه رخ داده و موضوعات متعددی به یکدیگر پیوند خورده است؛ به نظر می‌رسد که رفع برخی ذهنیت‌ها و احراز جایگاه روابط از سوی هر دو کشور می‌تواند به بهبود وضعیت در زمینه تصمیم گیری در مورد تحویل سیستم‌های موشکی اس- 300 کمک کند.