ترکیه تا کجا با ایران می‌ماند؟
دیپلماسی ایرانی: گرچه روابط دوستانه ایران و ترکیه خصوصا بعد از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در این کشور بر کسی پوشیده نیست، اما انگیزه‌های دولت ترکیه و منافع ملی این کشور را در دخیل شدن این کشور در مسئله هسته‌ای ایران نباید از یاد برد و باید به یاد داشت که منافع ملی کشورها پدیده‌های ثابتی نیستند که بتوان در دراز مدت به آن‌ها اعتماد کرد.
موضع ترکیه در پرونده هسته‌ای ایران همواره بر حمایت از حقوق ایران هسته‌ای استوار بوده است. مشارکت ترکیه در بیانیه تهران که به درخواست اوباما انجام شد، به نحوی صورت گرفت که علاوه بر این که جایگاه این کشور را در دوستی با ایران تحکیم کرد، خدشه‌ای به اتحاد استراتژیک این کشور با ایالات متحده وارد نیاورد.
اما باید دید ترکیه تا کجا می‌تواند علاوه بر تاکید بر حقوق هسته‌ای ایران، هم‌پیمان غرب بماند و موضعی مرضی الطرفین اتخاذ کند. سخنان عبدالله گل، رئیس جمهوری ترکیه در مصاحبه با نشریه کریستین ساینس مانیتور از این حیث قابل توجه است. او در این مصاحبه با اشاره به سخنان اوباما درباره باز بودن درهای دیپلماسی به روی ایران و لزوم اثبات صلح آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای این کشور، با حمایت از موضع اوباما گفته است: ایران باید به این مسئله پاسخ دهد و ما آماده ایم برای این کار به آن‌ها کمک کنیم.
او در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به این سوال که آیا ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است یا نه گفته است که نه می‌توانم بگویم نه آن‌ها به دنبال سلاح هسته‌ای نیستند و نه می‌توانم بگویم بله هستند. ما اطلاعی از این قضیه نداریم و تنها نهادی که می‌تواند این پرسش را پاسخ دهد آژانس بین المللی انرژی اتمی است.
این سخنان در حالی از طرف عبدالله گل مطرح می‌شود که ایران همواره بر صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تاکید داشته و اعلام کرده که نه به دنبال ساختن سلاح هسته‌ای است و نه نیازی به چنین سلاحی دارد.
رئیس جمهور ترکیه در پاسخ به این سوال که ترکیه تا چه حد مسئله هسته‌ای شدن نیروی نظامی ایران را جدی می‌گیرد گفته است که ترکیه همسایه ایران است و سلاح هسته‌ای بیشتر از همه تهدیدی برای ما به حساب می‌آید و اولین معترضان این مسئله ما خواهیم بود. او در ادامه گفته است با این وجود، همه تلاش ما در جهت حل و فصل دیپلماتیک این قضیه‌است. بدترین چیز برای ما راه افتادن یک جنگ دیگر در این منطقه است. جنگ در عراق مشکلات عظیمی چه از نظر اقتصادی و چه از نظر سیاسی برای ما به‌وجود آورد. این جنگ برای ما مشکلات بزرگ امنیتی و مسئله مهاجران را در پی داشت.
موضع ترکیه در قبال تحریم‌های وضع شده علیه ایران هم در جای خود قابل توجه است. هرچند این کشور به وضع تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده و اتحادیه اروپا به شدت انتقاد دارد و خود را ملزم به اجرای آن‌ها نمی‌داند، اما به اجرای تحریم‌های شورای امنیت پایبند است. ترکیه به عنوان عضو غیردائم شورای امنیت به قطعنامه 1929 که شامل تحریم‌های جدیدی ضد ایران بود، رای منفی داد اما این رای منفی منجر به آن نشد که این کشور این تحریم‌ها را اجرا نکند. چندی پیش رویترز در خبری به نقل از ظافر جاجلایان، وزیر بازرگانی ترکیه نوشته بود که بانک‌ها و شرکت‌های ترکیه تحریم‌های سازمان ملل متحده علیه ایران را نقض نمی‌کنند.
سیاست خارجی ترکیه در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این کشور تمایل دارد به عنوان کشوری اسلامی، الگوی جدیدی از تعامل با غرب را پی افکند و هویت اسلامی خود را به نحوی تعریف نماید که نه تنها در تعارض با غرب و نظام بین الملل کنونی قرار نگیرد بلکه به عنوان پلی برای ارتباط غرب با جهان اسلام مورد توجه قرار بگیرد.
حال این جمهوری اسلامی ایران است که با رفتار خود در تعامل یا تقابل با نظام بین الملل تعیین می‌کند که ترکیه تا کجای بازی هسته‌ای ایران در کنار ما باقی خواهد ماند.
نظر شما :