کنگره در برابر توافق هسته ای چه کاری می تواند انجام دهد؟

اگر باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا، این هفته رسیدن به یک توافق هسته ای با ایران را اعلام کند، لشکری از منتقدان به رهبری جنگ طلبان جمهوری خواه در کنگره روبروی وی قرار خواهند گرفت تا این توافق را باطل کنند ولی بعید است که از انها کاری بر اید.

به گزارش «تابناک» و به نقل از پولتیکو، قانونی که کنگره آمریکا در ماه می برای نظارت بر توافق هسته ای احتمالی با ایران به تصویب رساند اگر چه به انها فرصت ابراز نظر در این باره را داده است ولی نمی تواند مانع توافق هسته ای با ایران بشود مگر این که دموکرات های کنگره دست به شورشی تمام عیار علیه رئیس جمهور هم حزبی خود بزنند.

اگر مخالفان توافق با ایران به طریقی بتوانند این کار بسیار دشوار را انجام دهند که قطعنامه ای در مخالفت با توافق با ایران و ممانعت از برداشته شدن تحریم های ایران را در هر دو بخش کنگره تصویب کنند، ان گاه امکان مقابله با وتوی رئیس جمهور را خواهند داشت.

ولی حتی برخی از سرسخت ترین مخالفان توافق با ایران نیز اذعان کرده اند که اوباما توانایی جمع کردن 34 رای موافق خود برای حفاظت از تصمیم خود برای وتوی تصمیمات سنا علیه توافق هسته ای را خواهد داشت.

تام کاتن سناتور جمهوری خواه آرکانزاس و مخالف سرسخت توافق هسته ای با ایران، تنها فردی بود که در بهار امسال به قانون نظارت بر توافق هسته ای با ایران رای منفی داد. وی روز گذشته در این باره گفته است که به این سبب به این قانون رای منفی داده است که توهم نظارت بر توافق احتمالی با ایران را ایجاد می کند در حالی که نظارتی در کار نیست. وی انتظار داشته است که قانون به گونه ای نوشته شود که به جای این که مخالفان توافق با ایران مجبور باشند برای به کرسی نشاندن حرف خود 67 رای در سنا جمع کنند، این رئیس جمهور باشد که برای تصویب توافق با ایران به عنوان یک معاهده بین المللی به 67 رای نیاز داشته باشد.

کاتن اضافه کرده است که قانون مصوب سنا برای نظارت بر توافق هسته ای با ایران، چیزی بیش از اختیارات معمول آنها فراهم نکرده است و اگر این طرح به قانون تبدیل نشده بود، هنوز امکان این وجود داشت که مصوبه ای در سنا گذرانده شود که در صورت امکان بتوان توافق با ایران حتی در صورت وتوی رئیس جمهور را نیز باطل کرد.

در واقع محتوای طرح نظارت کنگره بر توافق با ایران، متحدان اوباما در کنگره را به این اطمینان رسانده است که توافق نهایی در صورتی که به طور کلی در چارچوب اصل کلی برداشته شدن تحریم های ایران در ازای کند شدن برنامه هسته ای ایران باشد، مصون از مداخله کنگره خواهد بود.

لیبرال دموکرات های کنگره آمریکا بر این عقیده هستند که تمدید مهلت رسیدن به توافق از آخر ژوئن به دهم جولای برای اطمینان از این است که محتوای توافق به گونه ای باشد که کنگره آن را تائید کند. این موضوعی است که مورد اشاره مارتین هاینریش سناتور دموکرات ایالت نیومکزیکو نیز قرار گرفته است.

این البته بدان معنا نیست که مخالفت سنگین با توافق هسته ای احتمالی در کنگره تاثیری ندارد. طبق قانون نظارت بر توافق هسته ای، کنگره می تواند در قطعنامه ای موافقت یا مخالفت خود با توافق را اعلام کند.

جان کورنین سناتور جمهوری خواه ایالت تگزاس در این باره گفته است که اگر اکثریت کنگره در قطعنامه خود نارضایتی خود از توافق هسته ای را اعلام کند، ان گاه توافق لرزان خواهد شد زیرا رای کنگره بدان معناست که توافق با ایران بهترین تصمیم برای منافع ملی امریکا نیست.

جمهوری خواهان تندرو با درک محدودیت های قانون نظارت بر توافق هسته ای به دنبال راه های دیگری برای حمله به آن هستند. سناتور کاتن در مصاحبه اخیر خود اشاره کرده است که کنگره ممکن است با مانع تراشی در انتصابات دولتی و افزودن تصمیمات خود به قوانین بودجه دست به اقدام متقابل در قبال توافق هسته ای بزند.

کاتن توافق بد هسته ای را سخت ترین تهدید برای امنیت ملی آمریکا دانسته و گفته است که باید از هر ابزاری برای پیش رفتن این توافق و اجرایی شدن آن استفاده کرد.

حتی اگر کنگره فعلا نتواند در قبال توافق هسته ای با ایران کاری انجام دهد، قانون نظارت بر توافق هسته ای همچنان پا بر جای است و حتی رئیس جمهور بعدی آمریکا باید به کنگره درباره میزان پایبندی ایران به توافق هسته ای گزارش دهد.

اگر توافق هسته ای تا پیش از پنج شنبه به دست آید، کنگره برای نظر دادن در باره آن، تا سی روز بعد از توزیع همه جزئیات آن در کنگره، وقت خواهد داشت و اگر کنگره به این توافق رای مخالف بدهد و اوباما نظر کنگره را وتو کند، اعضای کنگره 22 روز دیگر برای اعلام نظر فرصت خواهند داشت. ولی اگر توافق هسته ای با ایران تا روز پنج شنبه به دست نیاید، ان گاه فرصت کنگره از سی روز به شصت روز افزایش خواهد یافت.

باب کورکر سناتور جمهوری خواه ایالت تنسی که رئیس کمیته روابط خارجی سنا است، گفته که رای گیری در باره تائید یا عدم تائید توافق با ایران، ابتدا در این کمیته و سپس در صحن سنا انجام خواهد شد. رهبران جمهوریخواهان سنا، وقت خود را برا اظهار نظر در باره قطعنامه مربوط به توافق با ایران ذخیره کرده اند.

اگر توافق به دست آید، رهبران جمهوری خواهان سنا دو گزینه در اختیار خواهند داشت. انها یا با تصویب قطعنامه عدم تائید و رضایت از توافق هسته ای، مخالفت خود با این توافق را نشان خواهند داد و یا این که تلاش خواهند کرد با جذب تعداد کافی از دموکرات ها، برداشته شدن تحریم های ایران را بلوکه کنند. کورکر گفته است که به طور خصوصی در حال مشاوره با مک کانل رهبر اکثریت جمهوری خواه سنا در این باره است، اگر چه هنوز نمی داند که چه تصمیمی گرفته خواهد شد.

منتقدان جمهوری خواه توافق احتمالی با ایران، هنوز نمی خواهند بپدیرند که حداقل 34 سناتور دموکرات به طور قطع در کنار رئیس جمهور باقی خواهند ماند. لیندسی گراهام سناتور جمهوری خواه کارولینای جنوبی مدعی شده که واقعا معتقد است که امکان جذب آرای کافی از میان دموکرات ها واقعا بیشتر از پنجاه درصد است.

گراهام مدعی شده که «اگر عرب ها بیایند و بگویند که این توافقی بد است، اگر ایپک بگوید این توافق بدی است و افکار عمومی هم بگوید که به این توافق اعتماد ندارد، ان گاه امیدوارم که همکاران دموکرات ما نیز بگویند، می شود کاری بهتر از این توافق کرد».

جمهوری خواهان برای مقابله با توافق هسته ای با ایران به همراهی حداقل 13 سناتور دموکرات نیاز دارند. آنها اکنون بر جذب افرادی مانند بن کاردین سناتور مریلند و جو مانچین سناتور ایالت ویرجینیای غربی متمرکز شده اند. بیشتر دموکرات ها هم گفته اند که به راحتی به توافقی که اوباما و کری به دست آورند موافقت نخواهند کرد بلکه محتوای توافق نیز برای آنها اهمیت دارد.

مانچین در گفت و گویی گفته است که نگران درخواست ایران در باره سرعت برداشته شدن تحریم ها و نیز محدود شدن بازرسی ها از ایران است و اگر اوباما و کری در برابر این درخواست ایران تسلیم شوند وی قطعا به توافق با ایران رای منفی خواهد داد.