اليزه نشينان و بزرگترین شرکای صادراتی و وارداتی ایران

 فرانسه کشور پیشگام اروپایی است که پس از اعلام تحریم اقتصادی ایران از طرف سازمان ملل خواستار تحکیم این تحریم توسط کشورهای اتحادیه اروپا خارج از چارچوب سازمان ملل شد. تلاش فرانسه در شرایطی بالا گرفت که اعضای دایم شورای امنیت برای تنظیم سومین قطعنامه علیه ایران مذاکرات تازه ای را از سر گرفتند.

این سخن در شرایطی اعلام شد که گزارشهای مذاکره کنندگان اتحادیه اروپا و دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی از مذاکرات و تعاملات با ایران خبرهای خوشی به جهان مخابره می کنند.

 در مورد تاریخچه همکاریهای ایران با فرانسه می توان به سال 1997 میلادی اشاره کرد. این سال سالی مهم در تاریج ایران بعد از انقلاب بود. در این سال توتال علیرغم مخالفتهای امریکا در مورد همکاری اقتصادی با ایران  قراردادی به مبلغ 2 میلیارد دلار برای توسعه اولین فاز پارس جنوبی با ایران منعقد کرد که این قرارداد بزرگترین قرار داد نفتی ایران بعد از انقلاب اسلامی محسوب می شد.

درسال 2004 میلادی توتال قرارداد مشارکتی با شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفتی پتروناس مالزی به ارزش دو میلیارد دلار امضا کرد .این قرار داد مشارکتی که ال ان جی پارس نام داشت با هدف تولید 8 میلیون تن گاز طبیعی مایع در سال معادل 15 درصد از کل تولید جهان به امضا رسید. در همین سال شرکت گاز دو فرانس نیز با خرید مدارک مربوط به چهار بلوک گازی برای شرکت در مناقصه توسعه حوزه گای ایران آماده شد. این زمانی بود که توتال مذاکراتی باایران در مورد این حوزه ها انجام داده بود ولی قیمت پیشنهادی توتال از نظر مقامات ایرانی قیمت بالایی بود.

 اما با بالاگرفتن  فشار غرب به ایران و تلاش غرب به خصوص امریکا برای تحریم اقتصادی  از تمام شرکتهای اروپایی و امریکایی فعال در ایران خواسته شد تا از سرمایه گذاری در این کشور اجتناب کنند.

 این مساله دامن گیر شرکت توتال هم شد و رییس این شرکت علاوه بر دریافت نامه های متعدد از طرف مقامات فرانسوی به مضمون دستور خروج از ایران در ماه اکتبر درپاریس تحت بازجویی قرارگرفت. این بازجویی و فشارهای دولتی در شرایطی روی توتال بیشتر شد که این شرکت در آستانه برنده شدن در مناقصه و انعقاد قرار داد توسعه حوزه گازی ایران قرار داشت.

اما ایران با داشتن 9 درصد از ذخایر تایید شده نفتی جهان و 18 درصد ا ذخایر تاید شده گازی جهان بازاری رویایی برای شرکتهای فعال در حوزه انرژی بود.از طرف دیگر حجم پروژه های نفت و گاز ایران و پیش بینی توتال بری آینده به حدی بود که این شرکت بیشتر از 240 نفر را برای پروژه های ایران استخدام کرد و رها کردن این بازار به معنی فشاری مضاعف به اقتصاد شرکت توتال  بود.

اما گویا این مسایل چندان برای الیزه نشینان اهمیتی نداشت و همراهی با سیاستهای امریکا برای آنهاددر اولیت بود. سارکوزی از زمانیکه وارد کاخ الیزه شد بارها این مساله را مطرح کرد که شرکتهای نفت و گاز فرانسه به خصوص توتال و گازدو فرانس نباید قرار دادهای تازه ای را با ایران منعقد کنند .این محدودت عملکرد به دلیل احتمال افزایش تحریمهای اقتصادی علیه ایران اعمال شد.   

در این زمان بانکهای فرانسه هم به تدریج کار خود با ایران را کم کردند.به گزارش سفارت فرانسه در واشنگتن در سال 2005 میلادی بانکهای فرانسوی 7/5 میلیارد دلار با ایران معامله کرده بودند اما حجم این معاملات در سال 2006 میلادی به 8/3 میلیارد دلار رسید.

روند کاهش حجم روابط بانکی فرانسه باایران همچنان ادامه دارد و فرانسه در تلاش است علاوه بر بانکهای کشور فرانسه بانکهای دیگر کشورهای اروپایی را نیز برای تحریم بانکی ایران با خود همراه سازد.

 اگرچه مساله محدودیت همکاری بانکهای اروپایی با ایران از ماهها پیش اعلام شد و همین حجم مبادلات را نیز می توان به قرار دادهای قدیمی نسبت داد. اروپا یکی از بزرگترین شرکای تجاری ایران محسوب می شود. کشورهای آلمان ، فرانسه و ایتالیا سه کشوری هستند که در زمره پنج کشور بزرگ صادر کننده به ایران هستند . طبق آمارهای موجود در سال گذشته مبادلات با اروپا 33 درصد از کل مبادلات ایران را تشکیل می داد.

طبق آمارهای رسمی دولت فرانسه در فاصله سالهای 2000 تا 2006 میلادی گردش مالی حاصل از تجارت دو جانبه ایران و فرانسه به علاوه حجم سرمایه گذاری فرانسه در پروژه های مختلف ایران برابر با 2/30 میلیارد دلار بود.

به گزارش گمرک ایران در سال گذشته 52 درصد از کل هزینه وارداتی کشور صرف واردات تولیدات کشورهای فرانسه، امارات،آلمان، چین و ایتالیا شد.

در سال 2005 میلادی  فرانسه کمترین حجم واردات  را درمیان پنج کشور مذکور به ایران  داشت . طبق گزارش اعلام شدهدر سال 2005 میلادی حجم واردات تولیدات فرانسه معادل 1/5 درصد از کل واردات کشور بود. امارات با تامین 4/22 درصد از نیازهای وارداتی ایران بزرگترین شریک وارداتی ایران محسوب می شد. 

در سال2005 میلادی ارزش وارداتی تولیدات فرانسه 1/2 میلیارد دلار بود و آلمان که دومین شریک وارداتی ایران محسوب می شود 9/2 میلیارد دلارکالا وارد ایران کرد.ارزش وارداتی ایران از تولیدات امارات برابربا 25/9 میلیارد دلار بود. مساله مهم این است که بیشترین حجم از صادرات ایران را نفت و فراورده های نفتی تشکیل می دهد.

 بسیاری براین باورند که تنشهای ایجاد شده در جهان بر سرمساله هسته ای ایران و سخنان مختلفی که در این مورد ایراد می شود سبب شد تا قیمت نفت به مرز 100 دلار برسد و این رشد قیمت به معنای درون ریز شدن دلارهای کلان نفتی به اقتصاد کشور و قوی تر شدن اقتصاد است.

آنها معتقدند با قطع همکاری اقتصادی اروپا با ایران کشورهای چین و روسیه جایگزین می شوند و این به معنای قوی تر شدن رقبای امریکا فرانسه و انگلیس در شورای امنیت است که بدون شک توازن قدرت را در این سازمان برهم می زند.

به گزارش سازمان توسعه تجارت ایران در سال 2002 میلادی ارزش صادرات غیر نفتی ایران 7/3 میلیارد دلار،در سال 2003میلادی 7/5 میلیارددلار، در سال 2004 میلادی 5/6 میلیارد دلار ،در سال 2005 میلادی 5/9 میلیارد دلار و در سال 2006 میلادی 4/13 میلیارددلار بود.

این در حالیست که در سال 2002 میلادی هزینه وارداتی ایران 7/21 میلیارد دلار، در سال 2003 میلادی 6/25 میلیارد دلار ،در سال 2004 میلادی 33 میلیارد دلار ، در سال 2005 میلادی 2/39 میلیارد دلار و دریازده ماه اول سال 2006 میلادی 36 میلیارد دلار بوده است.

 در زیر بزرگترین شرکای وادراتی و صادراتی ایران در سال 2006 میلادی را مشاهده می کنید:

بزرگترین شرکای صادراتی ایران در ده ماه اول سال 2006 میلادی به ترتیب ارزش

بزرگترین شرکای وارداتی ایران در ده ماه اول سال 2006 میلادی به ترتیب ارزش