انقلاب‌هاى عربى ايران و امريکا را به هم نزديک مى‌کند؟
ديپلماسى ايرانى: طوفان انقلاب‌هاى عربى به زودى بسيارى از معادلات جارى در منطقه را دچار تحول عميق خواهد کرد. نوع تعامل بسيارى از کشورها با يکديگر تغيير ملموسى خواهد داشت و در عين حال نوع تعامل غرب على الخصوص ايالات متحده امريکا با کشورهاى خاورميانه از يک سو و با کشورهايى که تا ديروز خصومت با آنها داشت از سوى ديگر نيز تغيير خواهد کرد. از جمله در نوع رابطه ايران با امريکا که پيش‌بينى مى‌شود تغييرات ملموسى در آن حادث شود. به خصوص که بسيارى از تحليلگران بر اين اعتقادند که در پى انقلاب‌هاى عربى در خاورميانه که به سرنگونى دو متحد مهم غرب در منطقه يعنى تونس و مصر انجاميد و پيش‌بينى مى‌شود ديگر متحدان غرب در خاورميانه از جمله يمن، بحرين، عربستان و اردن را نيز به چالش بکشاند و حتى ارکان سياسى آنها را به شدت بلرزاند، باعث تضعيف جايگاه ايالات متحده در خاورميانه مى‌شود و اين ضعف در ادامه به تضعيف جايگاه اسرائيل در منطقه منجر خواهد شد.
روزنامه اردنى الدستور در تحليلى در اين باره مى‌نويسد: تحليلگران بر اين باورند که سياستى که ايالات متحده در برابر مصر اتخاذ کرد و باعث شد تا حکومت حسنى مبارک در اين کشور سرنگون شود، از قدرت امريکا در منطقه کاسته و در مقابل بر سرعت افزايش نفوذ ايران در منطقه افزوده است. ايران سقوط مبارک را دليل ديگرى بر ناکارامدى و فروپاشى سياست‌هاى امريکا و اسرائيل در خاورميانه مى‌داند و آن را امتداد انقلاب اسلامى ايران در سال 1979 دانسته است. اگر چه ايالات متحده اين رويا را دارد که با گسترش اعتراض‌ها در خاورميانه دامنه آن به ايران نيز کشيده شود و تظاهرات مردمى کشورهاى عربى را نيز برخواسته از بطن جامعه عربى و کاملا دموکراتيک مى‌داند اما حقيقت اين است که اعتراض‌ها عليه دولت در ايران مهار شده و ايران قدرتمندانه به فکر نفوذ در جامعه عربى و خاورميانه است.
اين روزنامه در ادامه مى‌نويسد: تحليلگران بر اين اعتقادند که برخورد کلامى ايران و ايالات متحده در آينده نزديک افزايش خواهد يافت. اکنون ايالات متحده جايگاه خود را در خاورميانه ضعيف شده مى‌بيند و در لاک دفاعى به انتقاد از ايران براى جلوگيرى از نفوذ روزافزونش در منطقه بر خواهد خواست. اما اين حمله کلامى کوتاه خواهد بود. امريکايى‌ها به وضوح مى‌بينند که مجبور به شرط بندى در خاورميانه‌اند. نظام‌هاى منطقه‌اى فرو مى‌پاشند در حالى که ايران به نفوذ خود و بهره‌بردارى از انقلاب‌هاى منطقه‌اى ادامه مى‌دهد. در حال حاضر ايران خود را رقيب بلامنازع ايالات متحده در خاورميانه مى‌داند و امريکا نيز در نهايت مجبور است براى رقابت با اين کشور از برخى فشارهاى خود بکاهد و حتى چه بسا پاى ميز مذاکره با تهران بنشيند. بسيارى از تحليلگران رويکرد تازه غرب در دعوت ايران پاى ميز مذاکره براى پرونده هسته‌اى‌اش را در همين چارچوب ارزيابى مى‌کنند.
الدستور در ادامه به مصاحبه‌اى از تريتا پارسى، رئيس شوراى ملى ايران – امريکا که موسسه‌اى مختص به امور امريکايى‌هاى ايرانى‌تبار است که با اى‌اف‌پى انجام داده، اشاره مى‌کند و مى‌نويسد: سرنگونى يکى از نظام‌هايى که ايالات متحده در خاورميانه بيش از همه از آن حمايت مى‌کرد يعنى مصر نگرانى‌هاى بسيارى را در ايالات متحده موجب شده است. آنها از خود مى‌پرسند که فروپاشى نظام مبارک چه تاثير بر منطقه خواهد گذاشت؟ چه تاثيرى بر ديگر هم‌پيمانان امريکا در منطقه مى‌گذارد؟ آيا ايرانى‌ها از اين فرصت به مثابه پيروزى به نفع خود نهايت استفاده را خواهند برد و امريکا را در شکستش در خاورميانه تنها خواهد گذاشت؟ امريکا پيش از اين تصور مى‌کرد با بروز تظاهرات‌هاى ضد دولتى در ايران، تهران در موقعيت ضعف قرار گرفته و مى‌تواند به زودى خواسته‌هاى خود را بر آن تحميل کند. اما اکنون مشاهده مى‌کند که آنچه پيش‌بينى مى‌کرده کاملا عکس از آب در آمد. قدرت ايران در حال افزايش است و جايگاه امريکا در حال تضعيف و اگر امريکا وادار به مذاکره با ايران نشود حداقل آن اين است که براى مدتى درگيرى‌هاى ايران و امريکا به تعويق مى‌افتد.
در ادامه تحليل يادداشت روزنامه الدستور به اظهارات خانم سوزان مالونى، تحليلگر مسائل سياسى و مشاور سابق وزارت امور خارجه امريکا در امور ايران و از فعالان فعلى موسسه بروکينگز اشاره شده و آمده است: سوزان مالونى در اين باره مى‌گويد: لهجه امريکا در برابر ايران شدت خواهد يافت ولى اين تشديد لهجه مقطعى خواهد بود. باراک اوباما به زودى فضاى تازه‌اى را براى گفتگو با ايران بر سر برنامه هسته‌اى اين کشور ايجاد خواهد کرد. همچنين از خصومت‌هاى امريکا به ايران نيز به شکل ملموسى کاسته خواهد شد. ايران در سال‌هاى گذشته توانسته نفوذ بسيارى در عراق، لبنان و فلسطين به دست آورد و اکنون نيز مى‌تواند در امتداد تظاهرات جارى در يمن و بحرين نفوذ خود را در اين دو کشور نيز افزايش دهد. به استثناى فلسطين، در ديگر کشورهاى گفته شده شمار شيعيان بسيار بالا است و اکثر آنها هم متمايل به ايران هستند، ايران مى‌تواند از اين فرصت نهايت استفاده را براى نفوذ در منطقه ببرد. در مورد مصر نيز بايد گفت که امريکا ديگر نمى‌تواند مطمئن شود که دولت آينده مصر همانند گذشته متحد امريکا خواهد بود و اهداف امريکا را در پروسه صلح اعراب و اسرائيل دنبال خواهد کرد. مالونى در ادامه تاکيد مى‌کند، پس از سرنگونى رژيم‌هاى مبارک و بن على در مصر و تونس در طولانى مدت نگرش تازه‌اى نزد مردم اين دو کشور به وجود خواهد آمد که بى‌شک جايگزين ديدگاه گرايش به امريکا خواهد بود. در خاورميانه کنونى آنچه به عنوان شجاعت نزد جامعه عربى شناخته مى‌شود رويارويى مستقيم با امريکا است که ايران پتانسيل لازم براى اين ايفاى نقش را دارد. اين مسئله باعث خواهد شد تا امريکا تجديد نظرى در نوع رابطه خود با ايران داشته باشد.
نظر شما :