نگاه تردید‌آمیز مطبوعات آسیایی به کنفرانس آناپولیس
کنفرانس آناپولیس در مرکز ایالت مریلند آمریکا در حالی آغاز می‌شود که واکنش بیشتر مطبوعات آسیایی نسبت به آن با نوعی تردید همراه بوده است تا جایی که یکی از آن‌ها این کنفرانس را «خارش هفت ساله» جرج بوش خواند.
روزنامه داون، پرتیراژترین روزنامه انگلیسی پاکستان در مقاله‌ای در این باره از حضور سوریه در این نشست یک روزه به طور تلویحی ابراز شگفتی کرد چرا که به رغم درخواست‌های این کشور، طرح مساله عودت بلندی‌های جولان در دستور کار این جلسه قرار نگرفته است. بلندی‌های جولان منطقه‌ای در شرق سوریه است که در پی جنگ شش روزه در سال 1967 به اشغال اسرائیل درآمده و هنوز در کنترل دولت تل‌آویو است.
روزنامه دوان در ادامه با نظر به سابقه کنفرانس‌های صلح خاورمیانه که از سوی اسلاف جرج بوش، رییس جمهور کنونی آمریکا، برگزار شده بودند، درباره دست‌آوردهای کنفرانس آناپولیس نیز ابراز تردید می‌کند. این روزنامه می‌نویسد، در سال 1993 با وساطت آمریکا متن «اعلامیه اصول» برای مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل تنظیم شده و توسط بیل کلینتون، رییس جمهور وقت ایالات متحده، یاسر عرفات از سوی جنبش‌های فلسطینی، و اسحاق رابین، نخست وزیر اسرائیل امضا شد. این اعلامیه متضمن خروج نیروهای اسرائیلی از سرزمین‌های اشغالی و تخریب شهرک‌های یهودی‌نشینی تا سال 1999 بود که در سرزمین‌های فلسطینی ساخته شده بودند.
اما به رغم این که کلینتون هفت سال پس از امضای این موافقتنامه همچنان مرد شماره یک کاخ سفید به شمار می‌رفت، رایزنی‌هایش با نخست‌وزیرهایی که پس از ترور رابین در اسرائیل روی کار آمدند (بنیامین نتانیاهو و ایهود باراک)، کاری از پیش نبرد و در سال 2000 زمانی که در آخرین روزهای حضورش در کاخ سفید کوشید در کمپ‌دیوید، عرفات را به امضای توافقی جدید ترغیب کند، جای شگفتی نبود که موفق به این کار نشود. به نوشته داون نکته جالب در اجلاس کمپ‌دیوید سال 2000 این بود که به رغم زیر پا گذاشته شدن مفاد قرارداد 1993 از سوی اسرائیل و ساخت شهرک‌های بیشتر در مناطق اشغالی، کلینتون می‌کوشید عرفات را به چشم پوشی از بخشی از بندهای قرارداد 1993 ترغیب کند که شامل حقوق مالکیت دولت فلسطین بر بخشی از اورشلیم، و همچنین حق بازگشت مهاجران فلسطینی می‌شد.
اکنون این روزنامه پاکستانی چنین پیش‌بینی می‌کند که پس از جنگ داخلی فلسطین و دو پاره شدن حکومت نوار غزه و کرانه باختری بین حماس به رهبری اسماعیل هنیه و جنبش فتح به رهبری محمود عباس، نه فلسطینی‌ها و نه سایر حکومت‌های عرب در شرایطی نیستند که بتوانند شرایطی برای حفاظت از منافع فلسطینی‌ها به این کنفرانس دیکته کنند و در حالی که اختلافات دو طرف اسرائیل و فلسطین حتی عنوان بیانیه پایانی این نشست یک روزه را نیز در بر می‌گیرد، نمی‌توان درباره نتایج کنفرانس آناپولیس چندان امیدوار بود.
در مقابل این پیش‌بینی «رک» و به دور از ملاحظات دیپلماتیک، خبرگزاری برناما، خبرگزاری ملی مالزی، درباره کنفرانس آناپولیس در گفت و گویی با داتوک سری عبدالله احمد بداوی، نخست وزیر مالزی و رییس دوره سازمان کنفرانس اسلامی، به نقل از او ابراز امیدواری کرد مذاکره کنندگان صلح خاورمیانه که در این کنفرانس حاضر می‌شوند منصفانه و عادلانه حقوق هر دو طرف را در نظر بگیرند.
عبدالله احمد بداوی که با در نظر گرفتن ملاحظات دیپلماتیک به وضوح محافظه‌کارانه و با احتیاط در این باره سخن می‌گفت با اشاره به حضور داتوک سری سید حمید البار، وزیر خارجه مالزی در این کنفرانس ابراز امیدواری کرد در نتیجه این کنفرانس و اقداماتی بعدی آن ملت فلسطین استقلال و آزادی خود را باز به دست آورده و مرزهای ثابت و مشخصی برای کشور فلسطین تعیین شود.
بداوی در این باره گفت: «زمانی که حماس در انتخابات فلسطین پیروز شد، آمریکا و متحدانش رهبری حماس را در فلسطین نمی‌پذیرفتند و این مسائل موجود را بغرنج‌تر و پیچیده‌تر می‌کرد. من در آن زمان نامه‌ای به رهبران حماس نوشتم و از آن‌ها خواستم تا با مخالفانشان بر سر میز مذاکره بنشینند و آن‌ها هم همین کار را کردند.» ظاهراً بداوی در این قسمت سخنانش به مذاکراتی اشاره می‌کند به انعقاد قرارداد مکه منجر شد.
بداوی که در زمان این گفت و گو برای دیداری دو روزه به مصر سفر کرده بود انصاف و عدالت مذاکره کنندگان صلح خاورمیانه را تنها راه پایدار ماندن قرارداد صلحی دانست که بین اعراب و اسرائیل منعقد شود. این اشاره بداوی در برابر سیاست دائمی واشینگتن – که میزبان این دوره از اجلاس صلح خاورمیانه محسوب می‌شود – در حمایت بی قید و شرط از اسرائیل در تضاد کامل قرار می‌گیرد.
خبرگزاری مالزیایی برناما در مطلب دیگری از «سلمی هاشم» درباره کنفرانس آناپولیس، در این باره ابراز شگفتی می‌کند که چرا پس از هفت سال حضور در کاخ سفید، جرج بوش ناگهان یک سال مانده به پایان دوران ریاست جمهوری‌اش به یاد صلح در خاورمیانه افتاده و به همین خاطر درباره نیات واقعی واشینگتن دراین باره ابراز تردید می‌کند. این نویسنده به همین خاطر کنفرانس صلح آناپولیس را به «خارش هفت ساله» دستگاه بوش تشبیه می‌کند؛ اصطلاحی در زبان انگلیسی که آن را با اغماض می‌توان وسوسه‌ای بیهوده و بی‌اساس تلقی کرد که پس از هفت سال یکنواختی گریبان بوش را گرفته است.
البته این مقاله نیز با اشاره به سخنان سید حمید البار، وزیر خارجه مالزی که به شیوه معمول دیپلماتیک کوشیده است از پیش‌بینی‌های منفی درباره این کنفرانس اجتناب کند، به نقل از او این کنفرانس را فرصتی برای اعراب و اسرائیل بر شمرده است که برای اولین بار پس از کنفرانس 1991 مادرید برای تعیین تکلیف فلسطین و اسرائیل گرد هم می‌آیند و ابراز امیدواری کرده است که دو طرف بتوانند طی این کنفرانس به نتیجه‌ای دست پیدا کنند چرا که به گفته وزیر خارجه مالزی سیاست‌های خشونت‌آمیزی که تا کنون از سوی دو طرف دنبال شده اکنون اسرائیل را متقاعد کرده که قدرت نظامی‌اش هیچ سودی در جهت ایجاد امنیت در داخل مرزهای اسرائیل نداشته و از سوی دیگر نتیجه این مبارزه برای فلسطینی‌ها نیز این بوده است که سرزمین‌های تخصیص داده شده به آن‌ها از سال 1947 تا کنون از 70 درصد مساحت کل اسرائیل – فلسطین به 22 درصد این سرزمین‌ها کاهش پیدا کرده است.
روزنامه اندونزیایی جاکارتاپست یکی دیگر از روزنامه‌های معتبر آسیایی است که سه‌شنبه بخشی از صفحات خارجی خود را به کنفرانس آناپولیس اختصاص داده است اما این روزنامه ظاهراً آن قدر از دعوت دور از ذهن اندونزی به این کنفرانس هیجان‌زده شده که بررسی نتایج احتمالی کنفرانس را فراموش کرده و تنها به گزارشی از چگونگی این کنفرانس بسنده کرده است.
روزنامه اردو زبان «جنگ» چاپ پاکستان نیز سه‌شنبه با انتشار سخنان محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهور ایران درباره این کنفرانس به بازتاب موضع رسمی ایران در برابر نشست آناپولیس و دلایل شکست احتمالی آن از دید تهران پرداخته است.
خبرگزاری نووستی روسیه نیز در بخش تحلیل‌های خود با انتشار مطلبی درباره این کنفرانس مدعی شده است که هدف واشینگتن از برگزاری این کنفرانس بیش از آن که برقراری صلح در خاورمیانه و پایان مجادلات اعراب و اسرائیل باشد نوعی اعلام خطر به تهران است.
روزنامه انگلیسی زبان چاینا دیلی، ارگان رسمی حزب کمونیست چین نیز از جمله دیگر مطبوعات آسیایی است که موضوع کنفرانس آناپولیس را تحت پوشش خبری خود قرار داده و در این باره نوشته است: «به نظر می‌رسد دولت بوش با اطلاع از تردیدهای بیشماری که درباره نتایج کنفرانس آناپولیس وجود دارد، دستیابی به هدف آن را که ایجاد دولت مستقل و پایدار فلسطینی و ایجاد صلح تا پیش از پایان دوران ریاست جمهوری جرج بوش در اواخر سال آینده میلادی است، کم اهمیت برای دولت جلوه داده‌اند و می‌کوشند چنین وانمود کنند که انتظار پیشرفت خاصی را از این کنفرانس ندارند و تنها معتقدند که امتحان آن بی‌ثمر نخواهد بود.» چین به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد در این کنفرانس حضور دارد.
چیزی که در این میان جای دارد سکوت خبری روزنامه‌های وزین آسیایی در روز سه‌شنبه نظیر یومیوری شیمبون و آساهی شیمبون، چاپ ژاپن و روزنامه تایم اف ایندیا چاپ هندوستان درباره این کنفرانس بوده است. شاید تردیدهای بیشمار درباره نتایج این کنفرانس، این روزنامه‌ها را که کشورهای متبوع‌شان به طور مستقیم با مساله صلح خاورمیانه درگیر نیستند به سویی سوق داده تا با اتخاذ سیاستی محتاطانه، فردای کنفرانس آناپولیس که بخشی از تردید‌ها و شائبه‌ها درباره نتایج آن بر طرف شده، به تفسیر و تشریح آن بپردازند.
نظر شما :