نیروگاه بوشهر، شریان رابطه تهران-مسکو

دیپلماسی ایرانی: نیروگاه اتمی ‌بوشهر در حال حاضر به نماد روابط ایران و روسیه تبدیل شده است. اگر چه روابط دو کشور محدود به نیروگاه اتمی ‌نیست ولی اتمام این پروژه در روابط دو کشور حائز اهمیت است و در واقع به نقطه ثقل روابط دو کشور تبدیل شده است.

این نیروگاه برای ایران دارای اهمیت ویژه‌ای است. این اهمیت از این رو است که نیاز کشور به انرژی هسته‌ای قطعی است؛ چرا که بخش قابل توجهی از کشور توسط انرژی آبی تغذیه می‌شود و جایگزینی انرژی آبی با انرژی هسته‌ای ضروری است. نیروگاه اتمی ‌بوشهر اولین نیروگاه هسته‌ای است که در کشورمان مورد بهره برداری قرار می‌گیرد و راه اندازی آن به معنی شروع استفاده بیشتر از این انرژی در آینده خواهد بود.

حتی در پیش از انقلاب اسلامی‌ ایران نیز برنامه ریزی‌هایی برای استفاده از انرژی اتمی‌ صورت گرفته بود. بنابراین استفاده از انرژی اتمی‌ سیاست کلی و نیاز جدی کشور است. این رویکردی است که در همه جهان وجود دارد و ایران تنها کشوری نیست که در این مسیر تلاش می‌کند. حتی حوادث اخیری که در اثر زلزله و سونامی‌ در رابطه با نیروگاه‌های اتمی ‌ژاپن رخ داده است نیز در استفاده از این انرژی در جهان بازدارنده نیست بلکه این موضوع را مطرح کرده است که باید به ایمنی نیروگاه‌ها اهمیت بیشتری داد و ابعاد ایمن سازی آن را افزایش داد.

در بعد منطقه ای و بین المللی هم اتمام نیروگاه بوشهر دارای اهمیت است. راه اندازی این نیروگاه هم در همکاری‌های اتمی ‌روسیه با کشورهای مهم است و هم این که جمهوری اسلامی ‌ایران با راه اندازی این پروژه نشان می‌دهد که ضمن صلح آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای خود بر استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای مصر است.

به طور طبیعی گلایه مندی‌هایی هم در رابطه با تاخیرهایی که در اتمام و راه اندازی این نیروگه به وجود آمده، هست. البته بعضی از این تاخیرها، به مسائل فنی و دشواری‌های کار مربوط است. باید به این نکته اشاره کرد که این پروژه چند بار در میان کشورها و متخصصین آنها دست به دست شده است و روسیه در شرایطی کار بر روی آن را آغاز کرد که آلمان و ژاپن پیش از آن مدتی در آن مشغول به کار بودند. علاوه بر این در زمان جنگ ایران و عراق نیز تخریب‌هایی به آن وارد شده بود.

با وجود این از سوی ایران گلایه مندی از راه اندازی دیرهنگام آن توسط روسیه وجود دارد؛ چرا که چندین سال تاخیر در راه اندازی این پروژه به وجود آمده است. مجلس شورای اسلامی ‌نیز نسبت به این موضوع حساسیت دارد. موضوع تاخیرها در راه اندازی نیروگاه بوشهر چندین بار در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و همینطور کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ‌مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و نمایندگان مجلس با حساسیت ویژه این موضوع را دنبال می‌کنند.

از این رو کمیته ای در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ‌برای پیگیری این مسئله ایجاد شده است. تشکیل این کمیته نشان می‌دهد مجلس و افکار عمومی ‌نسبت به این موضوع حساس هسند و از روسیه انتظار دارند با در آینده که بیش از این تاخیر به خرج ندهد و این نیروگاه در آینده نزدیک به صورت کامل راه اندازی شود.

تشکیل چنین کمیته ای نشان می‌دهد که دغدغه‌ها در زمینه بحث نیروگاه بوشهر در بین گروه‌های سیاسی و احزاب فراگیر است و در بین افکار عمومی ‌نیز در رابطه با این تاخیر سوال وجود دارد. بنابراین نتایج و دستاوردهای بررسی این کمیته در رابطه با این تاخیر می‌تواند حائز اهمیت باشد.

ما امیدوارهستیم که موانع و مشکلات فنی که ایجاد شد برطرف شود و این سوخت گذاری به سرعت انجام شود و مراحل پایانی این نیروگاه در کوتاه ترین زمان ممکن صورت گیرد و این نیروگاه به شبکه برق کشور متصل شود.

البته نمی‌توان منکر شد که بسیاری از مسائل در روابط ایران و روسیه ابعاد امنیتی بین المللی و سیاسی دارد و گاه روابط دوجانبه تحت تاثیر این مسائل امنیتی و سیاسی بین المللی قرار می‌گیرد. با این وجود دو کشورباید حداکثر تلاش خود را به خرج دهند که نگاه به همکاری‌های دوجانبه خصوصا در پروژه‌هایی از این دست، نگاه فنی باشد و منافع بلند مدت درروابط دو کشور در نظر گرفته شود و موضوعات حیاتی که ایران و روسیه در روابط خود دارند خصوصا در مسائل منطقه ای در قالب همکاری مورد بررسی و حل و فصل قرار گیرند.

طبیعتا روسیه همسایه بزرگ ما است و روابط دوجانبه برای هر دو کشور حائز اهمیت است و منافع و مصالح مشترکی در منطقه و جهان دارند. از سوی دیگر با گفتگوهای تلفنی روسای جمهور دو کشور و مواضع مثبت اخیر روسیه در زمینه مسائل هسته ای ایران و مسائل بین المللی و رویکردهای مشترکی که اخیرا در مواضع دو کشور دیده می‌شود باید امیدوار باشیم که دو کشور با بازبینی روابط خود فصل نوینی از روابط دوجانبه را باز کنند.