اگر آتش سوریه منطقه را فرابگیرد

با توجه به این امر که بشاراسد دو دوره مذاکره با مخالفان را برگزار کرده است، به نظر شما این مذاکرات به کجا خواهد انجامید؟

مذاکراتی که در دمشق صورت گرفت تا این لحظه نتایج ملموسی نداشته و تاثیری بر اعتراض‌های مردمی که به طور پراکنده در شهرهای مختلف صورت می‌گیرد، هم نداشته است. شاید دلیل آن این باشد که این اعتراض‌ها بیشتر از خارج سرچشمه می‌گیرد و از معارضانی که در خارج از سوریه به سر می‌برند، به ویژه گروه اخوان‌المسلمین و کمک‌های خارجی هم که از جانب فرانسه و ترکیه از آنها حمایت می‌شود. بنابراین تا این لحظه مذاکرات نتیجه‌ای نداشته و دولت سوریه به این فکر است که دور بعدی مذاکرات را گسترش دهد و شخصیت‌های بیشتری را وارد کند. همانطور که می‌دانید میان خود معارضان نیز اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی تمایل دارند که در این مذاکرات آشتی ملی باشند، برخی مرددند و بعضی هم اصولا مذاکرات را نمی‌پذیرند و شعار سرنگونی رژیم را می دهند. در هر صورت باید دید دور بعدی مذاکرات چگونه خواهد بود و چه تاثیری بر روند تحولات سوریه خواهد گذاشت.

نگاه اعضای دیگر محور مقاومت همانند حزب‌الله نسبت به این تحولات چگونه است؟ آنها به بشاراسد چه توصیه‌ای دارند؟

به طور کلی موضع اعضای محور مقاومت یعنی ایران، عراق و دولت سوریه و حزب‌الله لبنان این است که مردم خواستار اصلاحات هستند و این حق آنها هم هست و باید به این درخواست‌ها پاسخ داده شود. دولت بشاراسد نیز قول تمامی این اصلاحات را به مردم داده است و حتی شروع به اصلاحات نیز کرده است. اما بخش اعظم این تحرکات در سوریه از خارج نشات می‌گیرد و توطئه خارجی برای به زانو درآوردن سوریه به دلیل نقشی است که در محور مقاومت دارد. بنابراین همه قصد کمک به دولت سوریه را دارند تا بتواند بر این بحران فائق شود و درخواست‌های مردم را پاسخگو باشد. اصلاحات لازم و مورد خواست مردم را انجام دهدو هرچه زودتر امنیت و آرامش و ثبات را درکشور برقرار کند. این موضعی است که درمحور مقاومت وجود داردو در همین زمینه نیز به دولت بشاراسد کمک می‌کنند تا این بحران به نحواحسن حل شود. به عبارات دیگر ضمن آنکه خواست مردم سوریه برآورده می‌شود، بتواند همچنان نقش خود را در محور مقاومت بازی کند.

ترکیه و تاحدی قطر به دنبال راه‌حل و طرح‌هایی برای حل بحران در سوریه هستند. به نظر شما چنین طرح‌های منطقه‌ای تا چه اندازه ممکن است برای آرامش فضای سوریه موثر باشد؟

خود دولت سوریه نسبت به عملکرد ترکیه و قطر نظر مثبت و مساعدی ندارد و معتقد است که ترکیه عملا به این بحران کمک می‌کند و حتی به مخالفان رژیم سوریه در کشور خود اجازه فعالیت داده است. قطر نیز از طریق شبکه الجزیره به طور مرتب به اصطلاح بنزین بر آتش می‌ریزد و به شکل تحریک‌آمیز و مبالغه‌آمیزی به اختلاف‌ها در سوریه دامن می‌زند. به باور من بعید می‌دانم که در این شرایط دولت سوریه نظر مساعدی به چنین طرح‌هایی داشته باشد. سوریه این امکان را دارد که از طریق ترکیه فشار بیاورد، مثلا از طریق کردها. درست است که کردها در روزهای نخستین در این اعتراض‌ها حضور داشتند، اما امروزه با موضعی که ترکیه دارد، کردها و احزاب کرد کاملا عقب رفتند و دیگر در اعتراض‌ها شرکت نمی‌کنند. از طرف دیگر کردهای عراق نیز به دولت سوریه کمک می‌کنند که این بحران هرچه سریعتربه روش‌های مناسب و انسانی حل شود. در این مورد ترکیه از جانب کردها احساس فشار می‌کند و همین امر سبب شده که داوود اوغلو دوباره فعالیت کند و به دنبال ابتکار عمل و یا راهی برای ترمیم روابط خود با سوریه است. به هر صورت زمانی‌که چنین آتشی زبانه می‌کشد، دامنگیر دیگر کشورها هم خواهد شد. تا جایی که من اطلاع دارم تا به امروز ترکیه نتوانسته موافقت دولت سوریه را در ارتباط با طرحی که ترکیه و قطر دارند، بگیرد. هنوز هم کاملا مشخص نیست که این طرح چیست و چه زوایایی دارد. به باور من پیش ازآنکه هرطرحی را قطر و ترکیه مطرح کنند، نیاز به اعتمادسازی با دولت سوریه دارند. به دلیل آنکه در طی تحولات اخیر اعتمادی که میان این کشورها وجود داشته، مخدوش شده است.

شما چشم‌انداز تحولات در سوریه را به چه شکل می‌بینید، برخی از آتش‌بس در ماه رمضان سخن‌ می‌گویند و برخی براین باورند که همچنان ادامه خواهد داشت. نظر شما چیست؟

دولت سوریه نهایت سعی خود را می‌کند که براین بحران فائق شود و اوضاع را در کنترل داشته باشد. به نظر می‌رسد که موفق هم شده است. اما از سوی دیگر تظاهراتی که روز گذشته در سوریه به ویژه در شهر حماء صورت گرفت، نشان دادکه جناح‌های معارض خود را سازماندهی کردند و وارد عمل شدند. چراکه در این شهر شاهد بودیم جمعیت انبوهی لباس‌های رنگی پوشیده بودند که با این لباس‌ها پرچم سوریه را بوجود آورده بودند. این امر نشان از وجود تشکیلات و فعالیت‌های تشکیلاتی هماهنگ دارد. به نظر می‌رسد که اخوان‌المسلین با اتکاء به برخی از کشورهای اروپایی و کمک‌های ترکیه نقش اصلی را در این اعتراض‌ها بازی می‌کند. با توجه به این وضعیت که دولت در مناطقی، به عنوان مثال در مناطق کردنشین، دمشق و حلب موفقیت‌هایی داشته، کنفرانس مذاکره برای اصلاحات را برگزارکرده است.

از طرف دیگر جناح مخالف نیز روزبه‌روز با سازماندهی قوی‌تری عمل می‌کند. بنابراین بسیار مشکل است که بتوان آینده این تحولات را پیش‌بینی کرد.درکنار آنچه که در این کشور اتفاق می‌افتد، باید دخالت قدرت‌های خارجی را هم مورد توجه قرار داد. اگر روند این اعترض‌ها در سوریه ادامه پیدا کند و اوج گیرد، بعید نیست که به برخوردهای منطقه‌ای منجر شود که در این صورت منافع تمام قدرت‌های منطقه‌ای و ملی درخاورمیانه به خطر خواهد افتاد. شاید احساس این خطر سبب شود که قدرت‌های خارحی دست از آتش‌افروزی بردارند و اجازه دهند که دولت سوریه اصلاحات لازم را در جهت خواست ملت خود انجام دهد.