ایران در آستانه هسته‌ای شدن

۲۶ شهریور ۱۳۹۰ | ۱۵:۰۱ کد : ۱۶۲۸۲ پرونده هسته ای
در مقایسه با چهار کشوری که بر خلاف استاندارد‌های معمول بین‌المللی به سلاح هسته ای دست یافته‌اند – اسرائیل، هند، پاکستان و کره شمالی – ایران به طور مشخص و دقیق در جهت تولید بمب حرکت نمی‌کند.
ایران در آستانه هسته‌ای شدن
دیپلماسی ایرانی : یکی از کشور‌هایی که احتمالا در کانون توجه‌های تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قرار می‌گیرد، ایران است. پس از موضوع حائز اهمیت است که مباحثه‌ها در مورد ایران به طور صحیح چارچوب بندی شود و در این بین نباید این نکته از قلم بیافتد که احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای در آینده‌ای نزدیک وجود دارد. در مقایسه با چهار کشوری که بر خلاف استاندارد‌های معمول بین‌المللی به سلاح هسته ای دست یافته‌اند – اسرائیل، هند، پاکستان و کره شمالی – ایران به طور مشخص و دقیق در جهت تولید بمب حرکت نمی‌کند. در حال حاضر برنامه‌های هسته‌ای ایران که واشینگتن در سال 1957 به راه اندازی آن کمک کرده بود در آستانه تولید سلاح هسته‌ای قرار دارد. رهبران ایران تاکید دارند که چنین تسلیحاتی را نمی‌خواهند و این در حالی است که دین اسلام نیز این تسلیحات را منع می‌کند.

  اما این اظهارات در شرایطی است که ایران بیش از مقداری که برای اهداف صلح آمیز نیاز است،‌اورانیوم غنی شده در اختیار دارد. به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران در حال حاضر بالغ بر 4 هزار و 500 کیلوگرم اورانیوم 5/3 درصد غنی شده و 70 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده در اختیار دارد و این مقادیر در صورتی که بیشتر غنی شوند برای تولید 4 یا 5 سلاح هسته‌ای کافی خواهد بود. بر خلاف دیگر کشور‌هایی که از مرز‌هایی معمول فراتر رفته‌اند، ایران همچنان در چارچوب پیمان منع اشاعه هسته‌ای مصوب 1968 قرار دارد.

 این پیمان برای 5 کشور شامل ایالات متحده،‌روسیه، چین ، فرانسه و انگلیس تسلیحات هسته‌ای را مجاز کرده و به بقیه کشور‌ها اجازه داده است تا به تکنولوژی هسته ای برای تولید انرژی دست یابند. ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه می دهد از تاسیسات هسته‌ای اش بازدید کند. اخیرا به بازرسان آژانس اجازه داده تا از راکتور آب سنگین که برای تولید پلوتونیوم به کار می‌رود نیز بازدید کنند. با این حال محدودیت‌هایی برای همکاری ایران وجود دارد. تهران به مقامات آژانس اجازه نمی‌دهد تا با محسن فخریزاده، یکی از دانشمندان هسته‌ای و عضو سپاه پاسداران که به رهبری تحقیقات در زمینه تسلیحات هسته ای متهم است، گفت و گو کنند. همچنین ایران به سئوالات مطرح در مورد مطالعات در زمینه کلاهک های هسته‌ای پاسخ نمی‌دهد. اولی هاینونن،‌ مقام سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید آخرین باری که مذاکراتی جدی در مورد ماهیت تسلیحاتی اهداف هسته ای ایران برگزار شده، تابستان 2008 بوده است. به گفته وی زمانی که موضوع فیزیک نوترون و تجهیزات موشکی به میان می‌آید احتمالا مساله تولید سلاح هسته ای است. اما آیا ایران واقعا بمب می‌خواهد یا تنها می‌خواهد جهان در مورد توانایی‌ها و مقاصد جمهوری اسلامی در شک و تردید باقی بماند؟

رهبران ایران از خشمگین کردن ایالات متحده خشنود به نظر می‌رسند. این یک واقعیت است که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران به زودی به نیویورک سفر می‌کند و حاضران در مجمع سالیانه سازمان ملل باید به سخنان وی در مورد اسرائیل و حوادث 11 سپتامبر آمریکا گوش فرادهند. در سطح استراتژیک؛ برنامه‌های هسته‌ای برای ایران به حفظ پرستیژ این کشور کمک کرده و در عین حال نیروی بازدارندگی در مقابل تهاجم خارجی را تقویت می‌کند. با توجه به تجربه تغییر رژیم در عراق و لیبی که در آستانه هسته‌ای شدن قرار داشتند و مشکلاتی که برای سوریه و بشار اسد و برنامه‌های هسته‌ای این کشور پدید آمده، به نظر نمی‌رسد که ایران از فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم دست بکشد اما شاید آزمایش تجهیزات هسته‌ای تولید شده را متوقف کند.

 آمریکا و متحدانش می‌توانند ترکیبی از سیاست‌ها را در این زمینه به کار گیرند. از جمله این سیاست‌ها می‌توان به در نظر گرفتن تحریم‌های کارآمد‌تر علیه مواد مرتبط با فعالیت‌های هسته ای ایران و از بین بردن تجهیزات و نرم افزار رایانه‌ها اشاره کرد. هرچند همکاری ایران با آژانس کامل نیست اما تکنیک‌های ناظران غربی را تقویت کرده و موجب شد که آنها بتوانند در سال 2009 از تاسیسات مخفی غنی سازی ایران در کوه‌های نزدیک قم پرده برداری کنند. البته واشینگتن باید همچنان در مورد دیپلماسی با آغوش باز عمل کرده و این واقعیت را مد نظر داشته باشد که علی اکبر صاحی، وزیر امور خارجه ایران یک دانش آموخته فیزیک در دانشگاه ام آی تی است که تا همین اخیرا ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را بر عهده داشته است. دیپلماسی باید این هدف را دنبال کند که آیا ایران حاضر است در مقابل لغو تحریم ها و بهره‌مندی از کمک در زمینه تکنولوژی صلح آمیز هسته‌ای، فعالیت‌های غنی سازی را رها کند یا خیر. برای به نتیجه رسیدن این دیپلماسی آمریکا و دیگر متحدانش در پیمان منع اشاعه هسته‌ای باید تلاش‌ها در زمینه خلع سلاح هسته‌ای را تقویت کرده و هند، پاکستان، اسرائیل و کره شمالی را به محدود ساختن فعالیت های هسته‌ای خود ترغیب کنند. هدف آمریکا و متحدانش در جامعه بین‌المللی باید این باشد که به تهران نشان دهند در دنبال کردن اهداف هسته‌ای برای پیوستن به باشگاه هسته‌ای بیش از اینکه چیزی به دست آورد، منافعی را از دست خواهد داد. درگیری با اعراب ثروتمند در حاشیه خلیج فارس و تشدید تحریم‌ها از جمله ضرر‌های الحاق به باشگاه هسته‌ای برای ایران خواهد بود. تسلیحات هسته‌ای موجب بقای جماهیر شوروی سابق نشد و به طور حتم از موج تغییرات سیاسی در منطقه‌ای مانند خاورمیانه نیز جلوگیری نخواهد کرد.

منبع: پالیتیکو

 

( ۲ )

نظر شما :