فرانسه این روزها در خلیج فارس به دنبال چیست

آيا رئيس جمهور نيکلا سارکوزى واقعا به سوى جنگ مى رود؟ آيا او طرفدار رويارويى در مناطق « بسيار حساس » دنيا است؟ بعد از افغانستان، که وى در ماه هاى اخير نشان داده است که خواهان شرکت هرچه بيشتر فرانسه در آن کشور است، اکنون نوبت خليج فارس است. او اخيرا قراردادى براى برقرارى يک پايگاه نظامى جديد و دائم در ابوظبى امضا کرده است، درست در نزديکى تنگه استراتژيک هرمز.

 

 

 اين قرارداد که در روز ١٥ ژانويه با امارات متحده عربى به امضا رسيد نتيجه ديدار چند ساعته رئيس دولت فرانسه از اين کشور است. اين تعهدنامه که يک « توافق براى حضور » است، راه را براى برقرارى يک پايگاه نظامى مشترک )زمينى، دريايى و هوايى)  با حدود ٤٠٠ الى ٥٠٠ نظامى باز مى کند که يک سوم آنها در بندر تجارى ابوظبى، مستقر خواهند شد.

 

وظيفه اين پايگاه پشتيبانى کردن از نيروى دريايى ملى فرانسه است که در خليج فارس و اقيانوس هند در حال انجام وظيفه اند و نيز مرکزى است براى تمامى نيروهاى نظامى فرانسه که در چارچوب يک همکارى مشترک با ارتش کشورهاى خليج فارس، به عمليات مداوم مى پردازد.

 

اگر حرف هاى آقاى سارکوزى را باور کنيم، امارات متحده عربى که از سال ١٩٩٥ بر اساس يک قرارداد دفاعى دوطرفه به فرانسه مرتبط شده اند، خواهان استقرار اين پايگاه شدند  براى اينکه فرانسه بتواند در ثبات اين منطقه دنيا شرکت کند. از قرار آنها خواسته بودند که فرانسه قسمتى از نيروهاى خود را که در جيبوتى متوقف مانده بود، به خليج فارس، که منطقه مهمى مى باشد، کوچ دهد.

 

مسئولين فرانسه اين نکته را درنظر دارند که دولت هاى کوچک سنى مذهب منطقه جنوبى خليج، يعنى جزاير کوچک در حال شکوفايى که به خاطر بالارفتن قيمت نفت در حال رشد سريع مى باشند، در واقع به خاطر فعاليت و دخالت هاى ايران شيعه که قدرت بزرگ خيلج  فارس به شمار مى رود، بسيار نگران بوده و نزد شرکاى غربى شان به خصوص آمريکا به دنبال ضمانت هاى ايمنى مى گردند.

 

ايالات متحده حضور سنگينى در منظقه دارند : فرماندهى پنجمين ناوگان نيروى دريايى آمريکا در بحرين مستقر است، مقر فرماندهى مرکزى و مرکز عمليات هوايى براى خاورميانه در قطر و پادگان ها و انبارهاى تسليحاتى در کويت. و امارات متحده عربى براى پروازهاى آمريکايى تسهيلات هوايى فراهم کرده اند.

 

ايجاد اين پايگاه نظامى فرانسه در خليج فارس مى تواند نشانه جديدى از همسويى آقاى سارکوزى با استراتژى آمريکا در خاورميانه به شمار رود. همچنين مى تواند نشانه اين باشد که برخى از اميران با متنوع کردن شرکا يا « پدرخوانده » هايشان خواهان شکستن تسلط مطلق آمريکا در منطقه هستند.

 

مدرسه عالى نظامى سن سيرفرانسه به زودى شعبه اى در دوحه باز خواهد کرد تا افسران نيروى زمينى قطر و برخى ديگر از دولت هاى خليج فارس را آموزش دهد. از هم اکنون ناوگان هاى نيروى دريايى فرانسه سالى سى بار در امارات توقف مى کنند. نيروى هوايى در آنجا سالى دو بار دوره آموزشى براى خلبان هاى هواپيماهاى شکارى ترتيب مى دهد.

 

 نيروى زمينى سالى ٢٥ عمليات نظامى انجام مى دهد که در آن واحد ها و افسران ارتش دولت هاى منطقه را شرکت مى دهد. در ماه فوريه و مارس آينده، ١٤٠٠ نظامى امارات و قطر و ٤٠٠ نظامى فرانسه در يک عمليات مشترک چند ارتشى به نام سپر خليج شرکت خواهند کرد.

 

به هر حال اين اولين بارى است که فرانسه در خليج فارس مستقر مى شود، و آن هم در تنگه هرمز يعنى يکى از حساس ترين مناطق جهان، جايى که ٤٠ درصد نفت جهان از آن عبور مى کند. فرمانده نيروى کل قواى ويژه رئيس جمهور فرانسه، دریا سالار ادوارد گى يو، اعتقاد دارد که اين « يک انقلاب کوچک ژئوپلتيک » است چرا که بعد از پنجاه سال براى اولين بار فرانسه يک پايگاه جديد در خارج از مرزهاى خود ايجاد مى کند و آن هم خارج ازمستعمرات پيشين افريقائى اش. « کاهش » نسبى پادگان جيبوتى که در حال حاضر مهمترين پايگاه نظامى فرانسه در آفريقا به شمار مى رود و خواهد رفت، بى شک پيش درآمدى براى بازسازى شبکه پايگاه هاى نظامى فرانسه در آفريقا مى باشد، عملياتى بسيار پرخرج که انتقادات متعددى را در قاره سياه برانگيخته است. قرار است که در کتاب سفيد آينده درباره دفاع و امنيت که در اواخر مارس به چاپ خواهد رسيد به اين بازسازى اشاره شود.

 

گشايش پايگاه نظامى درابوظبى که در واقع تا سال آينده تکميل خواهد شد، سوالات ديگرى را برمى انگيزد. آيا اين يک تغيير در سياست فرانسه است؟

 

 فرانسه که تا کنون به گفته آقاى فرانسوا بيرو، دبير اول « نهضت دموکراتيک» « يک قدرت تعديل کننده سياسى و نه نظامى » در خاورميانه بوده است؟ آيا اين خطر وجود دارد که فرانسه داخل يک جنگ محلى و يا منطقه اى گردد به خصوص عليه ايران که خواهان کنترل تنگه هرمز است؟ آيا اين تصميم که بدون رايزنى اتخاذ شده است، با اين خواست اعلام شده که بايد پارلمان درعمليات خارجى فرانسه هرچه بيشتر شرکت داده شود، در تناقض نیست؟