با وجود شیطنت های تل آویو – واشنگتن
تقابل ایران و ترکیه بعید است
دیپلماسی ایرانی رابطه میان ایران و ترکیه در سایه شیطنت های تل آویو را با دکتر ماکان عیدی پور در میان گذاشت که در زیر می خوانید:
منطقه خاورمیانه به سنت همیشه بستر حوادث غیرقابل پیش بینی است.معادلات سیاسی در این منطقه هر روز به فراخور تحولات سمت و سویی جدید می گیرد.امروز رابطه میان ایران، ترکیه ، عراق ، سوریه و رژیم صهیونیستی چیزی نیست که تا شش ماه پیش در رسانه ها می خواندیم. 48 ساعت پیش بود که یک عضو سابق موساد از تل آویو خواست که برای مهار ایران با ترکیه وارد معامله شود. این در حالیست که تنش میان آنکارا و تل آویو به دنبال کشته شدن صلح بان های ترک در مرز آبی غزه هنوز به حالت عادی بازنگشته است. در فضایی که ترکیه در قبال سوریه و عراق هم موضعی متفاوت با ایران اتخاذ کرده گمانه زنی هایی در خصوص دور شدن تهران و آنکارا از هم در رسانه های غربی بیان می شود. دیپلماسی ایرانی رابطه میان ایران و ترکیه در سایه شیطنت های تل آویو را با دکتر ماکان عیدی پور در میان گذاشت که در زیر می خوانید:
یک مقام سابق سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی خواستار اتحاد این رژیم با ترکیه علیه ایران و سوریه شده است. روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی را در همکاری علیه ایران چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رابطه نظامی اسراییل و ترکیه به گونه‌ای است که رژیم صهیونیستی در رابطه با ترکیه بهانه‌تراشی می‌کند و بیشتر بحث ایران را مطرح می‌کند. آنها از این نگران هستند که اگر تکنولوژی خاصی را به ترکیه بدهند، ممکن است به دست ایرانی‌ها بیفتد. اما واقعیت این است که آنها هیچگاه در دکترین امنیتی خود همکاری با یک کشور اسلامی را از نظر نظامی نداشته و به همین دلیل نیز این مساله امروز به بحران تبدیل شده است. ممکن است برخی به همکاری‌هایی که درگذشته میان دو کشور بوده اشاره کنند، همانند همکاری که میان دولت مصر و رژیم صهیونیستی بوده است. اما آن همکاری‌ها در سطح امنیتی و اطلاعاتی بوده و هیچگاه در حد انتقال تکنولوژی و یا سخت‌افزار نبوده است. ترک‌ها نیز با سیاستی که در چند سال اخیر اتخاذ کرده‌اند و با رویکردی که به مساله فلسطین داشتند و پس از آن کاروان کمک‌های انسان‌دوستانه به غزه، موضع آنها در برابر اسراییل موضع روشنی است.
با توجه به عدم وجود همکاری میان ترکیه و رژیم صهیونیستی، آنچه که امروز میان دو طرف وجود دارد را چگونه می‌‌توان تفسیر کرد؟
تا همین حد روابط دیپلماتیک که توانستند مناسبات خود را حفظ کنند، به نوعی موفقیت برای دیپلماسی ترکیه به حساب می‌آید. اما حقیقت این است که ترک‌ها موضع خود را صریح اعلام کردند و اسراییل هم می‌داند که با کشوری طرف است که مسایل اعتقادی و نگاهش به جهان اسلام و منافع آن در جهان اسلام در تضاد مستقیم با منافع اسراییل است. شاید بتوان گفت همکاری به معنای همکاری استراتژیک بین دو کشور معنا ندارد و اگر همکاری هم باشد باقیمانده پیمان‌های استراتژیک گذشته است و اسراییلی‌ها تقریبا جایی در ساختار قدرت ترکیه ندارند. البته رژیم صهیونیستی برای ضربه زدن به دولت فعلی از هیچ تلاشی فروگذار نخواهند کرد.
آیا روابط میان ایران و ترکیه امروز تحت‌تاثیر مسایل سوریه قرار گرفته است؟
رابطه ترکیه با ایران دچار تنش‌های جدی نخواهد شد. به دلیل آنکه اگرچه در مساله سوریه اختلاف‌نظر داریم، اما این موضوع نقطه رویارویی نیست. ترکیه به عنوان یک همسایه قدرتمند و به ویژه همسایه‌ای که در چند سال اخیر به ایران نزدیک‌تر هم شده است، ارزش و جایگاه بالایی دارد. این مساله که ایران قصد داشته باشد میان ترکیه و سوریه یکی را انتخاب کند، بسیار بعید است. اساسا ایرانی‌ها نباید خود را در موقعیتی قرار دهند تا مجبور شوند میان همپیمانان و دوستان خود یکی را انتخاب کنند، یعنی ایران نباید این دوراهی را برای خود بوجود بیاورد.
روابط با ترکیه کاملا جدا از روابط با سوریه است. ایران می‌تواند نظرات و سیاست های خود را قبال سوریه داشته باشد ولی در عین حال این پیام را نیز به همسایگان خود بفرستد که جبهه‌گیری در این رابطه وجود ندارد و خدشه‌ای به روابط آن باهمسایگانش وارد نخواهد کرد. در حقیقت آخرین چیزی که ایران باید به آن بسیار توجه کند، تنش در روابط منطقه‌ای است که به هیچ‌وجه نباید پیش بیاید و به همین دلیل به نظر نمی‌رسد که چنین مساله‌ای باعث تیرگی روابط میان ایران و ترکیه شود.
آیا در جریان اخیر عراق نیز دیپلماسی ایران و ترکیه متفاوت است؟
از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه داشت که به دلیل نزدیکی ایران به ترکیه نباید انتظار داشت که دو کشور مواضع مشترکی نسبت به مسایل مختلف داشته باشند. ممکن است فردا در مساله‌ای که ممکن است در عراق پیش بیاید، همین بازی قدرتی که میان شیعیان و سنی‌ها و کردها در جریان است، ترکیه موضع کاملا متفاوتی از ایران درپیش بگیرد. بنابراین علیرغم اشتراک‌های استراتژیکی که ایران و ترکیه در مساله کردها دارند، اما ممکن است بحث شیعه و سنی‌ها در عراق به گونه‌ای دنبال شود که ایران باید بازهم هشیار باشد که سردوراهی قرار نگیرد و در روابط دیپلماتیک هیچکدام از همسایگان ایران نباید به دیگری ترجیح داده شوند. چراکه این محاسبه هزینه و درآمد است که ایران باید در شرایط فعلی به دقت انجام دهد، به این دلیل که از دست دادن دوست، همپیمان و همسایه هزینه‌بر خواهد بود.
تهیه کننده: تحریریه دیلماسی ایرانی
یک مقام سابق سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی خواستار اتحاد این رژیم با ترکیه علیه ایران و سوریه شده است. روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی را در همکاری علیه ایران چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رابطه نظامی اسراییل و ترکیه به گونه‌ای است که رژیم صهیونیستی در رابطه با ترکیه بهانه‌تراشی می‌کند و بیشتر بحث ایران را مطرح می‌کند. آنها از این نگران هستند که اگر تکنولوژی خاصی را به ترکیه بدهند، ممکن است به دست ایرانی‌ها بیفتد. اما واقعیت این است که آنها هیچگاه در دکترین امنیتی خود همکاری با یک کشور اسلامی را از نظر نظامی نداشته و به همین دلیل نیز این مساله امروز به بحران تبدیل شده است. ممکن است برخی به همکاری‌هایی که درگذشته میان دو کشور بوده اشاره کنند، همانند همکاری که میان دولت مصر و رژیم صهیونیستی بوده است. اما آن همکاری‌ها در سطح امنیتی و اطلاعاتی بوده و هیچگاه در حد انتقال تکنولوژی و یا سخت‌افزار نبوده است. ترک‌ها نیز با سیاستی که در چند سال اخیر اتخاذ کرده‌اند و با رویکردی که به مساله فلسطین داشتند و پس از آن کاروان کمک‌های انسان‌دوستانه به غزه، موضع آنها در برابر اسراییل موضع روشنی است.
با توجه به عدم وجود همکاری میان ترکیه و رژیم صهیونیستی، آنچه که امروز میان دو طرف وجود دارد را چگونه می‌‌توان تفسیر کرد؟
تا همین حد روابط دیپلماتیک که توانستند مناسبات خود را حفظ کنند، به نوعی موفقیت برای دیپلماسی ترکیه به حساب می‌آید. اما حقیقت این است که ترک‌ها موضع خود را صریح اعلام کردند و اسراییل هم می‌داند که با کشوری طرف است که مسایل اعتقادی و نگاهش به جهان اسلام و منافع آن در جهان اسلام در تضاد مستقیم با منافع اسراییل است. شاید بتوان گفت همکاری به معنای همکاری استراتژیک بین دو کشور معنا ندارد و اگر همکاری هم باشد باقیمانده پیمان‌های استراتژیک گذشته است و اسراییلی‌ها تقریبا جایی در ساختار قدرت ترکیه ندارند. البته رژیم صهیونیستی برای ضربه زدن به دولت فعلی از هیچ تلاشی فروگذار نخواهند کرد.
آیا روابط میان ایران و ترکیه امروز تحت‌تاثیر مسایل سوریه قرار گرفته است؟
رابطه ترکیه با ایران دچار تنش‌های جدی نخواهد شد. به دلیل آنکه اگرچه در مساله سوریه اختلاف‌نظر داریم، اما این موضوع نقطه رویارویی نیست. ترکیه به عنوان یک همسایه قدرتمند و به ویژه همسایه‌ای که در چند سال اخیر به ایران نزدیک‌تر هم شده است، ارزش و جایگاه بالایی دارد. این مساله که ایران قصد داشته باشد میان ترکیه و سوریه یکی را انتخاب کند، بسیار بعید است. اساسا ایرانی‌ها نباید خود را در موقعیتی قرار دهند تا مجبور شوند میان همپیمانان و دوستان خود یکی را انتخاب کنند، یعنی ایران نباید این دوراهی را برای خود بوجود بیاورد.
روابط با ترکیه کاملا جدا از روابط با سوریه است. ایران می‌تواند نظرات و سیاست های خود را قبال سوریه داشته باشد ولی در عین حال این پیام را نیز به همسایگان خود بفرستد که جبهه‌گیری در این رابطه وجود ندارد و خدشه‌ای به روابط آن باهمسایگانش وارد نخواهد کرد. در حقیقت آخرین چیزی که ایران باید به آن بسیار توجه کند، تنش در روابط منطقه‌ای است که به هیچ‌وجه نباید پیش بیاید و به همین دلیل به نظر نمی‌رسد که چنین مساله‌ای باعث تیرگی روابط میان ایران و ترکیه شود.
آیا در جریان اخیر عراق نیز دیپلماسی ایران و ترکیه متفاوت است؟
از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه داشت که به دلیل نزدیکی ایران به ترکیه نباید انتظار داشت که دو کشور مواضع مشترکی نسبت به مسایل مختلف داشته باشند. ممکن است فردا در مساله‌ای که ممکن است در عراق پیش بیاید، همین بازی قدرتی که میان شیعیان و سنی‌ها و کردها در جریان است، ترکیه موضع کاملا متفاوتی از ایران درپیش بگیرد. بنابراین علیرغم اشتراک‌های استراتژیکی که ایران و ترکیه در مساله کردها دارند، اما ممکن است بحث شیعه و سنی‌ها در عراق به گونه‌ای دنبال شود که ایران باید بازهم هشیار باشد که سردوراهی قرار نگیرد و در روابط دیپلماتیک هیچکدام از همسایگان ایران نباید به دیگری ترجیح داده شوند. چراکه این محاسبه هزینه و درآمد است که ایران باید در شرایط فعلی به دقت انجام دهد، به این دلیل که از دست دادن دوست، همپیمان و همسایه هزینه‌بر خواهد بود.
تهیه کننده: تحریریه دیلماسی ایرانی
نظر شما :