سوریه آرام می‌شود، قطر ناآرام

دیپلماسی ایرانی: دیگر بیشتر تحلیلگران و کارشناسان به ویژه ناظران عرب به این دیدگاه رسیده اند که اگر ایران از سوریه حمایت نکند، نظام حاکم بر این کشور در کوتاه ترین زمان ممکن سقوط خواهد کرد. حتی نه روسیه بلکه این فقط ایران است که پایه های حکومت بشار اسد را حفظ کرده و تا بدین لحظه اجازه نداده است که اسد سقوط کند. حتی می توانیم بگوییم به دل گرمی حمایت ایران از سوریه است که عراق، کشوری که خود هزاران مشکل داخلی دارد و هنوز به دلیل سال ها ناآرامی متحمل رنج های بسیار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است به حمایت از حکومت سوریه برخواسته و حقیقتا هم کمک های بسیاری به این کشور کرده است. اگر چه خود دل خوشی از دوران روابطش با سوریه که آن حوادث تروریستی تلخ رقم می خورد، ندارد. حتی چنین معادله ای را برای لبنان، هر چند با تعریفی متفاوت می توان تصور کرد. دولت نجیب میقاتی وابسته به حزب الله و نزدیک به ایران با اطمینان از این که اسد حامی قدرتمندی چون ایران دارد، از حکومت اسد به رغم فشارهای عربی و غربی همچنان حمایت می کند.

برای همین است که می بینیم بر خلاف دیگر کشورهای عربی که تحریم های وضع شده توسط اتحادیه عرب را علیه سوریه اعمال کرده اند، این دو کشور همچنان به مراودات اقتصادی خود با سوریه ادامه می دهند و صادرات 3.5 میلیارد دلاری سوریه به عراق همچنان ادامه دارد. اما سوالی که در این جا مطرح می شود، این است که ایران تا کجا می تواند از اسد حمایت کند و اصولا این که تا چه اندازه به بقای حکومت اسد در سایه تحولات داخلی این کشور و فشارهای منطقه ای و بین المللی امیدوار است؟

سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی یادداشتی را در روزنامه لبنانی النهار منتشر کرده که با توجه به اطلاعاتی که از مقام ها و جریان های مطلع لبنانی دریافت کرده، تلاش کرده است که پاسخی برای این پرسش ها بیابد. وی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که بحرانی که همچون طوفان سوریه را در نوردیده به زودی فروکش خواهد کرد و نظام بشار اسد پیروزی مهمی را به دست خواهد آورد. این چیزی است که اسلام‌گرایان عرب و لبنانی‌ها به استناد اطلاعات شخصی‌ای که در اختیار دارند، بر زبان می‌رانند.

وی در باره دلیل خوش بینی تهران به حفظ بقای حکومت اسد به خبرهایی که از تحولات داخلی قطر به گوش می رسد، اشاره می کند و می نویسد: دلیل این خوش‌بینی این است که تهران به این نتیجه رسیده که امیر قطر بیمار است و نمی‌تواند بیش از این مقاومت کند و به زودی اختلاف شدیدی میان او با با ولیعهد و نخست‌وزیرش به وجود خواهد آمد. هنگامی که آتش اختلاف‌ها در درون قطر شعله‌ور شد این کشور به امور داخلی خودش مشغول خواهد شد و بدین ترتیب خود را از بحران جاری در سوریه و دیگر مسائل منطقه دور خواهد کرد.

وی سپس می نویسد: اما سوال این است که آیا از نگاه ایرانی‌ها ناآرامی‌های سوریه را قطر هدایت می‌کند و رسانه‌های عربی تلاش در سیاه‌نمایی وضعیت سوریه دارند؟ قطعا، آنها خوب می‌دانند که اگر این گونه فکر کنند اشتباه کرده اند. همه دنیا می‌دانند که ملت سوریه با خشونت نظام سرکوبگری روبه‌رو شده است. این را هم می‌دانند که از تظاهرات سوریه فقط قطر نیست که حمایت می‌کند بلکه این اعتراض ها مورد حمایت اکثریت جامعه عربی است. علاوه بر آن کشورهای عرب خلیج فارس، ترکیه، اروپا و امریکا نیز از این تظاهرات حمایت می‌کنند.

نعوم در پایان می نویسد: به حر حال مواضع فعلی ایران این گونه است. از زمانی که اسلام‌گرایان پیش‌رو حوادث شدند ایرانی ها در تهران کنفرانس اسلامی ای ترتیب دادند که مثل همیشه شیعه و سنی در آن حضور داشتند و اوضاع را به دقت بررسی ‌کردند. آنها در نهایت کمیته شش نفره ای را تشکیل دادند که این کمیته به دقت اوضاع جاری در منطقه را رصد می کند، در صورت لزوم با افراد درگیر در تحولات منطقه ارتباط برقرار می کند و به دقت آخرین تحولات جاری را تجزیه و تحلیل می کند. اگر چه در این کمیته یک سنی هم عضویت ندارد اما تجربه ثابت کرده است که ایرانی ها هر وقت چیزی را پیش بینی کرده اند و بر روی آن برنامه ریزی دقیق انجام داده اند، توانسته اند به دستاوردهای بسیاری برسند. پرونده هسته ای، پرونده عراق و پرونده لبنان نمونه های آن است. در حال حاضر نیز اگر با اطمینان از سوریه حمایت می کنند حتما افقی را می بینند که کمتر کسی به آن توجه می کند.