هدف از این سفر ناگهانی چیست؟
داود اغلو در تهران، لابی در واشنگتن
حضور یک مقام ترک در ایران بسیار فراتر از مسائل منطقه‌ای باشد، چرا که قانون تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی مانند بسیاری از مشتریان نفتی دیگر ایران، آنکارا را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و گزارش‌ها حاکی از آن است که ترکیه به دنبال لابی با واشینگتن به منظور معافیت از تحریم‌های آمریکاست.
دیپلماسی ایرانی : در نخستین هفته از سال نو میلادی، احمد‌داود اغلو، وزیر امور خارجه ترکیه با وجود دلسردی‌های پدید آمده، سفر به تهران را در دستور کار خود قرار داده تا در خصوص موضوعات منطقه‌ای شامل عراق و سوریه با همتای ایرانی خود علی اکبر صالحی، ملاقات کند. سفری که مدتی کوتاه پس از اعلام ناخرسندی عمیق آنکارا از تهدید‌های تهران در خصوص هدف قرار دادن پایگاه‌های ناتو در خاک ترکیه و در شرایط حساس افزایش تنش‌های ایران با غرب و تشدید تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی انجام می‌شود.
این در حالی است که به نظر می‌رسد حضور یک مقام ترک در ایران بسیار فراتر از مسائل منطقه‌ای باشد، چرا که قانون تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی مانند بسیاری از مشتریان نفتی دیگر ایران، آنکارا را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و گزارش‌ها حاکی از آن است که ترکیه به دنبال لابی با واشینگتن به منظور معافیت از تحریم‌های آمریکاست.
آنکارا که با موافقت خود با طرح سپر موشکی ناتو در خاک ترکیه، خشم مقامات ایرانی را برانگیخته کرد که برآیند آن تهدید‌های گاه و بی‌گاه در خصوص هدف قراردادن پایگاه‌های ناتو بود، اکنون بار دیگر دیپلماسی موفق خود را به کار گرفته تا در شرایط کنونی متحمل کمترین ضرر‌ها شود.
این در حالی است که در گذشته نیز دیپلماسی ترکی در قبال ایران کارآمد بوده و دست کم برای چند ماهی آتش بحران ایران با غرب و مقوله هسته‌ای را فرونشانده است. زمانی که آنکار میانجی هسته‌ای بین ایران و غرب شد و پا پیشنهاد طرح تبادل سوخت توانست چراغ سبز تهران را به دست آورد. هرچند در نهایت این پیشنهاد عملی نشد اما دست کم برای زمانی نه چندان کوتاه آرامش را در پرونده هسته‌ای ایران پدید آورد. آرامشی که تا ژانویه گذشته و مذاکرات محکوم به شکست استانبول ادامه داشت. مذاکرات هسته‌ای در استانبول با توجه به پیش شرط‌های تهران، آخرین دور این مذاکرات تا کنون بوده است و این در حالی است که از آن پس روابط تهران و آنکارا که می‌رفت به دوستی نزدیک تبدیل شود، دستخوش تغییر شد.
بهار عربی و بحران در سوریه، دو موضع متفاوت از ایران و ترکیه در قبال مسائل منطقه ای را به نمایش گذاشت و همین امر، روند نزدیک شدن روابط را متوقف کرد.
اما مقامات آنکارا که در سیاست خارجی خود به دنبال دشمن‌تراشی نیستند و در عین حال می‌کوشند ضمن منفعت طلبی، توانمندی‌های دیپلماتیک خود را در عرصه جهانی به اثبات برسانند، اکنون با قانون تحریم‌های آمریکا مواجه شده‌اند که هرگونه تعامل با بانک مرکزی جمهوری اسلامی را ممنوع می‌کند و این در حالی است که برای خرید نفت از ایران باید با بانک مرکزی این کشور ارتباط داشت.
ترکیه 30 درصد از منابع نفت خود را از ایران وارد می‌کند و توپراس، یکی از بزرگترین وارد‌کنندگان نفت از جمهوری اسلامی به شمار می‌رود که از سال 1978 تا کنون به این واردات ادامه داده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران قرارداد صادرات نفت به ترکیه را در تاریخ 24 دسامبر گذشته تمدید کرده است. همچنین توپراس در سال گذشته میلادی حدود 7 میلیون تن نفت از ایران وارد کرده است که 38 درصد کل نفت پالایش شده این شرکت در سال 2010 را شامل می‌شود. مقامات این شرکت می‌گویند که در سال‌های گذشته تحریم‌های ایران تاثیری بر واردت نفت توپراس از جمهوری اسلامی برجای نگذاشته است.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام دولتی در آنکارا گزارش می‌دهد که ترکیه به دنبال معافیت از تحریم‌های آمریکاست. اما در عین حال یک مقام رسمی دیگر به این خبرگزاری انگلیسی گفته است که هنوز برای قضاوت در این زمینه زود است و ترکیه پس از برآورد قانون جدید تحریم‌های آمریکا، در مورد موضوع تصمیم‌گیری خواهد کرد. با این حال وی خاطرنشان کرده که آنچه بیشتر مد نظر ترکیه است، تحریم‌های سازمان ملل است.
برخی تحلیلگران بر این عقیده‌اند که قانون تحریم بانک مرکزی ایران، مشتریان نفتی جمهوری اسلامی را بر سر دوراهی انتخاب بین تهران و واشینگتن قرار داده است. ژاپن، کره جنوبی و برخی کشور‌های دیگر مانند ترکیه، هند و یونان از جمله مشتریان نفتی هستند که در این تنگنا قرار داده شده‌اند.
این در حالی است که گفته می‌شود باراک اوباما به موجب قانون تحریم‌های اخیر علیه ایران از این اختیار برخوردار است که برخی موسسه‌ها و شرکت‌های خارجی را شامل معافیت تحریمی کند. موضوعی که اوباما نیز تا کنون چند بار آن را مطرح کرده و تاکید کرده است که اجازه نمی‌دهد متحدانش تحت تاثیر این تحریم‌ها دچار ضرر شوند.
پامیر، یک کارشناس سیاست انرژی و استاد دانشگاه در ترکیه بر این باور است که هر زمانی که آمریکا اهرمی را علیه ایران به کار می‌برد، جهان برای مدتی یک گام به عقب بر‌می‌دارد اما دوباره شرایط عادی می‌شود. به عقیده وی ترکیه در این مورد نیز علیه آمریکا موضع گیری نخواهد کرد اما راهی برای غلبه بر مشکل پیدا خواهد کرد.
تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی
این در حالی است که به نظر می‌رسد حضور یک مقام ترک در ایران بسیار فراتر از مسائل منطقه‌ای باشد، چرا که قانون تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی مانند بسیاری از مشتریان نفتی دیگر ایران، آنکارا را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و گزارش‌ها حاکی از آن است که ترکیه به دنبال لابی با واشینگتن به منظور معافیت از تحریم‌های آمریکاست.
آنکارا که با موافقت خود با طرح سپر موشکی ناتو در خاک ترکیه، خشم مقامات ایرانی را برانگیخته کرد که برآیند آن تهدید‌های گاه و بی‌گاه در خصوص هدف قراردادن پایگاه‌های ناتو بود، اکنون بار دیگر دیپلماسی موفق خود را به کار گرفته تا در شرایط کنونی متحمل کمترین ضرر‌ها شود.
این در حالی است که در گذشته نیز دیپلماسی ترکی در قبال ایران کارآمد بوده و دست کم برای چند ماهی آتش بحران ایران با غرب و مقوله هسته‌ای را فرونشانده است. زمانی که آنکار میانجی هسته‌ای بین ایران و غرب شد و پا پیشنهاد طرح تبادل سوخت توانست چراغ سبز تهران را به دست آورد. هرچند در نهایت این پیشنهاد عملی نشد اما دست کم برای زمانی نه چندان کوتاه آرامش را در پرونده هسته‌ای ایران پدید آورد. آرامشی که تا ژانویه گذشته و مذاکرات محکوم به شکست استانبول ادامه داشت. مذاکرات هسته‌ای در استانبول با توجه به پیش شرط‌های تهران، آخرین دور این مذاکرات تا کنون بوده است و این در حالی است که از آن پس روابط تهران و آنکارا که می‌رفت به دوستی نزدیک تبدیل شود، دستخوش تغییر شد.
بهار عربی و بحران در سوریه، دو موضع متفاوت از ایران و ترکیه در قبال مسائل منطقه ای را به نمایش گذاشت و همین امر، روند نزدیک شدن روابط را متوقف کرد.
اما مقامات آنکارا که در سیاست خارجی خود به دنبال دشمن‌تراشی نیستند و در عین حال می‌کوشند ضمن منفعت طلبی، توانمندی‌های دیپلماتیک خود را در عرصه جهانی به اثبات برسانند، اکنون با قانون تحریم‌های آمریکا مواجه شده‌اند که هرگونه تعامل با بانک مرکزی جمهوری اسلامی را ممنوع می‌کند و این در حالی است که برای خرید نفت از ایران باید با بانک مرکزی این کشور ارتباط داشت.
ترکیه 30 درصد از منابع نفت خود را از ایران وارد می‌کند و توپراس، یکی از بزرگترین وارد‌کنندگان نفت از جمهوری اسلامی به شمار می‌رود که از سال 1978 تا کنون به این واردات ادامه داده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران قرارداد صادرات نفت به ترکیه را در تاریخ 24 دسامبر گذشته تمدید کرده است. همچنین توپراس در سال گذشته میلادی حدود 7 میلیون تن نفت از ایران وارد کرده است که 38 درصد کل نفت پالایش شده این شرکت در سال 2010 را شامل می‌شود. مقامات این شرکت می‌گویند که در سال‌های گذشته تحریم‌های ایران تاثیری بر واردت نفت توپراس از جمهوری اسلامی برجای نگذاشته است.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام دولتی در آنکارا گزارش می‌دهد که ترکیه به دنبال معافیت از تحریم‌های آمریکاست. اما در عین حال یک مقام رسمی دیگر به این خبرگزاری انگلیسی گفته است که هنوز برای قضاوت در این زمینه زود است و ترکیه پس از برآورد قانون جدید تحریم‌های آمریکا، در مورد موضوع تصمیم‌گیری خواهد کرد. با این حال وی خاطرنشان کرده که آنچه بیشتر مد نظر ترکیه است، تحریم‌های سازمان ملل است.
برخی تحلیلگران بر این عقیده‌اند که قانون تحریم بانک مرکزی ایران، مشتریان نفتی جمهوری اسلامی را بر سر دوراهی انتخاب بین تهران و واشینگتن قرار داده است. ژاپن، کره جنوبی و برخی کشور‌های دیگر مانند ترکیه، هند و یونان از جمله مشتریان نفتی هستند که در این تنگنا قرار داده شده‌اند.
این در حالی است که گفته می‌شود باراک اوباما به موجب قانون تحریم‌های اخیر علیه ایران از این اختیار برخوردار است که برخی موسسه‌ها و شرکت‌های خارجی را شامل معافیت تحریمی کند. موضوعی که اوباما نیز تا کنون چند بار آن را مطرح کرده و تاکید کرده است که اجازه نمی‌دهد متحدانش تحت تاثیر این تحریم‌ها دچار ضرر شوند.
پامیر، یک کارشناس سیاست انرژی و استاد دانشگاه در ترکیه بر این باور است که هر زمانی که آمریکا اهرمی را علیه ایران به کار می‌برد، جهان برای مدتی یک گام به عقب بر‌می‌دارد اما دوباره شرایط عادی می‌شود. به عقیده وی ترکیه در این مورد نیز علیه آمریکا موضع گیری نخواهد کرد اما راهی برای غلبه بر مشکل پیدا خواهد کرد.
تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی
نظر شما :