زمستان تجارت ایران با امارات و قطر فرا رسید؟

دیپلماسی ایرانی: پس از آنکه بریتانیا تحریم بانکی ایران را کلید زد و با رفتارش بقیه اروپایی ها و شرکا را همراه کرد، برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که از توسعه هسته ای و قدرت گیری ایران دلخورند و به هر نحو مایل به توقف حرکت رو به جلو آن هستند، به خواسته ها و دستورالعمل های ضد ایرانی غرب لبیک گفتند و به انحای مختلف با دشمنان ایران همراهی کردند.

در نشست معروف رم که پیش از نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا تشکیل شد و نمایندگان امارات و عربستان هم در آن حضور یافتند، تضمین های لازم از سوی این تولیدکنندگان بزرگ نفت به اروپا داده شد تا تحریم نفتی ایران بی دغدغه کلید بخورد و کشورهای بحران زده و نیازمند نفت در اروپا نگران تامین منابع انرژی خود نباشند.

متعاقب همسویی این دو کشور با غرب بود که ایران تصمیم گرفت، سطح مبادلات خود را با شیخ نشین دوبی کاهش دهد و تجار و بازار این مرکز اقتصادی خلیج فارس را با شوک روبرو کند. البته کاهش مبادلات بانکی و تجاری دو طرف روی نرخ دلار تاثیر شگرفی گذاشت و برای دو هفته بازار ایران را دچار تکانه های شدیدی کرد ولی در نهایت سیاست های اقتصادی دولت جلو بحران را گرفت و سرعت افزایش قیمت دلار و سکه را مهار کرد.

با این وجود افت چشمگیر روابط تجاری ایران با امارات و سپس قطر، بیش از همه بر این دو کشور که مناسبات پولی و کالایی فراوانی با بازرگانان ایرانی داشتند تاثیر گذاشته است. دو روز پیش خبرگزاری رویترز در خبری اعلام کرد که بانک‌های مرکزی قطر و امارات هر گونه تامین مالی مبادلات بازرگانی با ایران را ممنوع کرده اند. این امر در راستای تحریم های بانکی غرب اعمال شده و تلاش می کند تا مبادلات پولی ایران را که عمدتا در کشورهای همسایه صورت می گرفت، با مشکلات دوچندان روبرو کند.

در حال حاضر ایران برای دریافت مبالغ طلب خود از فروش نفت با مشکل نقد کردن پول بدهکاران مواجه است؛ تا جایی که برخی کشورها پیشنهاد مبادله کالا یا طلا به جای نفت را به ایران داده اند. با اجماعی که چندی است به رهبری امریکا و بریتانیا علیه تهران ایجاد شده، کشورهای همسایه ایران مجراهای پیشین را برای انجام تبادلات و تبدیل های پولی مسدود کرده و خود نیز از دریافت سود حاصل از آن محروم مانده اند.

امریکا و اروپا همچنین می کوشند چین را بیشتر تحت فشار بگذارند تا ضمن کاهش خرید نفتش از ایران، بیش از گذشته به تحریم های ضد ایرانی بپیوندند و در این راه به اعراب تکیه و تاسی کند.

براساس گزارش ها شماری از فعالان بانکی دوبی گفته‌اند که بانک‌های مرکزی امارات و قطر به بانک‌های خود دستور داده‌اند که تامین مالی تبادلات بازرگانی را با ایران متوقف کنند.

در همین باره مسعود دانشمند رئیس شورای مشترک ایران و امارات در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، ضمن بیان اینکه هم‌اکنون دو کشور قطر و امارات گشایش اعتبار اسنادی توسط ایرانی‌ها را در بانک‌های خود ممنوع اعلام کرده‌اند، گفته است: اگر یک تاجر ایرانی تا پیش از این می‌خواست مثلا به کشور چین سنگ‌آهن صادر کند می‌توانست یک ال.سی در کشور امارات باز کند و از طریق آن اعتبار اسنادی، کار مالی خود را با تاجر چینی انجام دهد یا اینکه بانک‌های اماراتی برای شرکت‌های ایرانی ال.سی باز می‌کردند تا از این طریق شرکت‌های ایرانی بتوانند کار تجارت خود را به صورت رسمی انجام دهند اما اکنون این کار ممنوع شده است. با این اتفاق تاجر ایرانی دیگر باید فقط از طریق اعتماد به طرف مقابل، کار تجارت خود را انجام دهد؛ ‌به عبارت دیگر با این اتفاق از تجارت رسمی فاصله می‌گیریم.

او درباره تاثیر این تصمیم بر تجارت ایران نیز گفته است:‌ تا پیش از این وقتی ما می‌خواستیم از طریق امارات تجارت خود را سهل کنیم، اعتبار اسنادی در کشور امارات باز می‌کردیم اما اکنون دیگر شرکت‌های ایرانی ناچار هستند به کشورها و گزینه‌های دیگر برای گشایش ال.سی مراجعه کنند یا اینکه از طریق ارتباط مستقیم با طرف مقابل خود کار خود را انجام دهند. اما این‌گونه نیست که با این اقدام تجارت ایران متوقف شود.

به گزارش ایسنا، آمارهای گمرک ایران مبین کاهش مبادله تجاری ایران و امارات است. در 10 ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، میزان واردات ایران از کشور امارات سه میلیون تن و میزان صادرات ایران به امارات 200 هزار تن کاهش یافته است. بر این اساس طی این مدت میزان واردات ایران از کشور امارات 11.7 میلیون تن به ارزش 16 میلیارد دلار بود که این رقم در مقایسه با واردات 14.6 میلیون تنی با ارزش 17.5 میلیارد دلاری از نظر وزن و ارزش به ترتیب 19 و شش درصد کاهش داشته است. همچنین طی این مدت میزان صادرات ایران به کشور امارات 4.2 میلیون تن به ارزش سه میلیارد دلار بوده که این رقم در مقایسه با صادرات 4.4 میلیون تنی با ارزش 2.8 میلیارد دلاری از نظر وزن چهار درصد کاهش و از نظر ارزش 32 درصد رشد داشته است.

موضوع قابل توجه دیگر این است که در 10 ماهه امسال هرچند هنوز امارات شریک اول واردات ایران محسوب می شود اما در صادرات ایران به رتبه سوم تنزل پیدا کرده است. به نظر می رسد این روند با افزایش فشار و پیگیری غربی ها هر روز شدیدتر از قبل شود و کشورهای نزدیک به امارات و قطر و عربستان با محاسبه هزینه و فایده ناشی از پیروی یا عدم پیروی از تحریم های ضد ایرانی، در مناسبات تجاری و بانکی خود با ایران اختلال یا ممنوعیت هایی ایجاد کنند.