مرگ دیکتاتور سرخ کره شمالی

فوت کیم جونگ ایل چه تاثیری در آینده کره شمالی خواهد داشت؟

فوت ایشان غیر منتظره نبود و پیش از این هم انتظار چنین اتفاقی می‌رفت. برنامه ریزی شده بود که فرزند سوم ایشان کیم جونگ اون به عنوان جانشین او انتخاب شود. این کار با دادن درجه بالای نظامی‌مانند ارتشبدی به یک جوان بیست و چند ساله انجام گرفت و بعد تا حدی تبلیغات برای او صورت گرفت تا شناخته شود.

کیم جونگ ایل قبلا سکته کرده بود و مدت‌ها بود از انظار پنهان بود. گفته می‌شود که او در قطار فوت کرده است. اعلامیه رسمی‌کره شمالی می‌گوید که ایشان به دلیل شدت فعالیت فیزیکی و فکری فوت کرده است اما می‌توان گفت که بیشتر بیماری باعث شده بود که او توان ادامه راه را نداشته باشد. به هر حال این چیزی بود که اتفاق افتاد و مسئولین کره ای انتظار آن را نیز می‌کشیدند. اما انتظار نداشتند به این زودی اتفاق افتد. آن‌ها هنوز در حال آموزش و پرورش آن جوان برای جایگزینی بودند و این جایگزینی قرار بود در سال 2012 صورت بگیرد. حال با این اتفاق، مجبور شدند که این کار را زودتر از موعد انجام دهند. از این جهت برای مسئولین کره شمالی غیر مترقبه بود.

آیا جانشینی که برای رهبر کره شمالی معرفی شده است، آمادگی کافی برای رهبری این کشور را دارد؟

شناخت زیادی از او در دست نیست؛ همان گونه که شناخت زیادی از درون کره شمالی در دست نیست. کسی نمی‌داند که در داخل کره شمالی واقعا چه مکانیزمی‌اوضاع را به طور کامل اداره می‌کند. از یک جهت دیده می‌شود که یک رژیم توتالیتر با یک رهبر کاریزماتیک که با عنوان رهبر افسانه ای یا رهبر محبوب معرفی می‌شود و شخصیتی را به نحوی بت واره می‌پرستند. اما این که آیا واقعیت امر این است؛ واقعا حزب کمونیست و تشکیلات این حزب و خصوصا دفتر سیاسی آن چه نقشی در گرداندن امورد کره شمالی دارند؛ زیاد شناخته شده نیست.

وقتی ناظران بیرونی می‌خواهند در زمینه کره شمالی اظهار نظر کنند، نظر‌ها متوجه رهبر کره شمالی می‌شود. این مسئله بیشتر به دلیل ابهامی‌است که در سیاست داخلی و خارجی کره شمالی وجود دارد. روی همین حساب نمی‌توان در مورد کارآمدی این رهبر حرف زیادی زد. به این دلیل که شناخت زیادی در مورد او وجود ندارد.

برعکس پدر کیم جونگ اون یعنی کیم جونگ ایل، سال‌ها فعالیت کرده بود و شخصیت شناخده شده ای بود که همه انتظار داشتند که جانشین پدر شود. او مدت‌ها گزینه جانشینی پدر خود بود و با عنوان رهبر دوست داشتنی ملت شناخته می‌شد. انتظار می‌رفت که جانشین پدر شود و سال‌ها هم در دستگاه دولتی کار کرده بود. اما کیم جونگ اون، دیر زمانی نیست که به عنوان گزینه جانشینی مطرح شده و انتظار نمی‌رفت که این اتفاق به این زودی بیفتد. بعد از اتفاقی که برای کیم جونگ ایل افتاد که ابتدا سکته کرد و بعد مدتی از صحنه به دور بود، با دستپاچگی این شخص را مطرح کردند و حالا او باید اختیار حکومت کره شمالی را به دست بگیرد.

با توجه بی تجربگی کیم جونگ اون آیا ممکن است در میان مدت شاهد بحران داخلی در کره شمالی باشیم؟ یا حزب کمونیست آن قدر سیاست‌های محکمی‌دارد که هر جلوی هرگونه اعتراضی را می‌گیرد؟

البته ساختار حزب کمونیست ساختار محکمی‌در کره شمالی دارد و قاعدتا افراد کهنسال تری که در این حزب حضور دارند و برای کسانی که از بیرون به کره شمالی نگاه می‌کنند شناخته شده نیستند، تاثیرگذار خواهند بود و در اداره کشور به رهبر جدید کمک خواهند کرد تا اوضاع به سمت آرامش پیش رود. اما به هر حال می‌توان انتظار داشت که تا حدی افت در داخل ایجاد شود و اختلافاتی میان کسانی که در کره شمالی در راس امورد هستند و امور مختلف را اداره می‌کنند، رخ دهد.

اما واقعیت این است که کره شمالی، واقعا مانند هندوانه در بسته ای است که کمتر می‌توان از محتوای داخل آن سر در آورد. همین الان هم که اخباری از فوت شخص رهبر کره شمالی پخش می‌شود از خبرگزاری رسمی‌و تلویزیون رسمی‌این کشور منتشر می‌شود و سیاه پوش بودن گزارشگر نشان دهنده این است که این اتفاق افتاده است. هیچ خبرنگار خارجی در کره شمالی حضور ندارد که بخواهد ببیند واکنش مردم چگونه بوده است و هیچ تصویری از داخل این کشور در دست نیست.

کشورهایی مانند چین یا امریکا در این باره موضعی نشان داده اند؟ یا می‌توان پیش بینی کرد که موضع آن‌ها چیست؟

چین همواره پشتیبان کره شمالی بوده و حتما عده ای را برای مراسم ترحیم او به کره شمالی اعزام می‌کند و حتما هم رهبر جدید را به رسمیت می‌شناسد.

اما نکته مهم در مورد امریکا این است که طی دو سه روز اخیر امریکا و کره شمالی به یک توافق رسیدند و این توافق بر سر توقف غنی سازی اورانیوم بوده است. این اتفاق را می‌توان به فوت رهبر کره شمالی ربط داد. به این دلیل که کره شمالی کشور بسته ای است، با وجود این که خبر فوت رهبر کره شمالی بعد از انتشار توافق کره شمالی با امریکا منتشر شد، ممکن است این جریان بر عکس بوده باشد. یعنی ابتدا رهبر فوت کرده باشد و آن‌ها برای این که دچار بحران در عرصه داخلی و خارجی نشوند، توافق با امریکا را پیش بردند و امریکا هم پذیرفت که دویست و چهل هزار تن مواد غذایی به آن‌ها کمک کند.

به غیر از این مسئله ای که در مورد توافق با امریکا فرمودید، آیا ممکن است تحولات دیگری هم در سیاست خارجی کره شمالی رخ دهد؟ مثلا تحولی در مذاکرات شش جانبه ایجاد شود؟

بله؛ یکی از شروط آغاز مذاکرات شش جانبه، توقف غنی سازی بوده است. بنابراین با توجه به این که در مورد توقف غنی سازی توافق صورت گرفته می‌توان انتظار داشت که مجموعه کشورهای عضو مذاکرات شش جانبه دور هم جمع شوند و مذاکرات را از سر بگیرند.