نشست بغداد، محل مانور دیپلماتیک ایران

روزنامه القدس العربی ، چاپ لندن یادداشتی را به نقل از روزنامه عبری هاآرتص منتشر کرده که به این موضوع پرداخته است. در این یادداشت آمده است: در تهران بحث هسته ای و غنی سازی اورانیوم که تا آن اندازه برای غرب مهم است برای ایرانی ها به یک امر مسلم و طبیعی تبدیل شده است. تهران هفته‌هایی که گذشت کاملا آرام بود. مردم کارهای روزمره خود را انجام می‌دادند و شهر نیز همان شادابی همیشگی را داشت. گویی نه تحریمی در کار است و نه فشار بین‌المللی‌ای. نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حالی برگزار شد که 2400 ناشر ایرانی در کنار 1600 ناشر خارجی از 77 کشور جهان در آن حضور داشتند. هم‌زمان نمایشگاه نقاشی‌های خاص و یک هفته قبل از آن نمایشگاه عکاسی درباره مرحوم علی حاتمی، کارگردان مشهور سینمای ایران برگزار شد. همه این‌ها در حالی است که فقط رسانه‌های وابسته به دولت در ایران فعال نیستند بلکه ده‌ها رسانه غیر دولتی نیز آزادانه فعالیت خود را انجام می‌دهند و نه فقط در تهران بلکه در بسیاری از شهرهای ایران آزادانه فعالند. همچنین اخیرا طرفداران محیط زیست در یک حرکت نمادین از سینما "قدس" تهران تا ساختمان شهرداری با لباس‌های نارنجی مانور زیست محیطی دادند، هم‌زمان سینماهای ایران نیز فیلمی در همین زمینه به کارگردانی داریوش مهرجویی، کارگردان مشهور ایرانی به نمایش در آورد. همه اینها بدین معنا است که ایرانی‌ها به نمایشگاه می‌روند، با خیال آسوده به سینما می‌روند و فیلمشان را می‌بینند، شهرهایشان پاکیزه و تمیز است و به‌رغم وجود فشارهای اقتصادی بین‌المللی بحران اقتصادی خاصی را امتحان نمی‌کنند. سوال این‌جا است، پس چگونه می‌توان گفت تحریم‌ها اثر خود را گذاشته‌ است؟ کسانی که جدول واقعی آمارهای فروش نفت و گاز ایران را مرور می‌کنند، می‌بینند که شاید مقاصد فروش تغییر کرده باشد ولی میزان فروش تغییری نکرده است. این‌ها همه در حالی است که ایران نه تنها توجهی به تحریم‌ها نکرده بلکه به هیچ کدام از مطالبات غرب نیز تن نداده است.

در ادامه این یادداشت آمده است: انتظار می‌رود که این ماه دور تازه‌ای از مذاکرات ایران با 1+5 انجام شود. هم‌زمان در 14 می مذاکرات دو روزه‌ای میان ایران با آژانس بر سر پارچین و حضور بازرسان آژانس در آن انجام می‌شود. اما مذاکرات اصلی که بیشتر از همه حساس است، 10 روز دیگر در بغداد خواهد بود. قرار است مجموعه 1+5 با ایران در چارچوبی جدید درباره غنی‌سازی اورانیوم مذاکره کنند. موضع ایران همانند همیشه روشن است. علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که ایران به هیچ وجه تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی خود در فردو را نمی‌بندد چرا که به هر حال این مکان زیر نظارات آژانس قرار دارد. سلطانیه فارغ التحصیل دانشگاه یوتا در ایالات متحده امریکا است، وی کارشناس فیزیک هسته‌ای و استادی زبردست در دانشگاه‌های مختلف ایران است. وی همچنین گفت: «ایران به هیچ عنوان دستورات کشورهای خارجی برای غنی‌سازی اورانیوم را نمی‌پذیرد.» درباره پارچین نیز ایران معتقد است که این پایگاه نظامی است نه هسته‌ای و ضرورتی برای حضور کارشناسان آژانس در آن نیست.

نویسنده این یادداشت سپس می‌نویسد: سلطانیه در حالی این اظهارات را بیان می‌کند که علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران می‌گوید که احتمال به موفقیت رسیدن مذاکرات بغداد بسیار است. او گفت: اگر در نشست استانبول یک گام رو به جلو برداشتیم در نشست بغداد چندین گام رو به جلو بر خواهیم داشت. این نشان می‌دهد که ایران کاملا هوشمندانه عمل می‌کند و سیاستی منظم و هدفمند را پیش گرفته است.

در ادامه این یادداشت به دلایل انتخاب بغداد اشاره شده و آمده است: این که مذاکرات در بغداد برگزار می‌شود این پیام روشن را به ترکیه می‌دهد که ایران رضایتی از سیاست‌های رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه به ویژه بر سر سوریه ندارد. ایران در نشست اول نیز عملا تهدید کرده بود که نشست را در بغداد برگزار خواهد کرد، ولی این کشورهای اروپایی بودند که اصرار داشتند که نشست اول در استانبول باشد و در مقابل نشست بعدی در بغداد برگزار شود. علاوه جایگزینی عراق به جای ترکیه که به انتخاب ایران صورت گرفته، پاسخ کوبنده‌ای به ترکیه محسوب می‌شود که در این میان متحمل خسارت دیپلماتیک می‌شود، به خصوص اگر بنا باشد ایران در عراق بپذیرد که به غنی سازی 5 درصدی مقابل دریافت سوخت هسته‌ای مورد نیازش در تحقیقات علمی اکتفا کند. بر این چارچوب غنی‌سازی توافق شده و حداقل چیزی است که دو طرف آن را پذیرفته‌اند.

نویسنده سپس نتیجه می‌گیرد: به هر حال نشست بغداد محل دیکته غرب به تهران نخواهد بود. خصوصا پس از آن که دو طرف پذیرفتند که استراتژی تماس‌های دو جانبه‌شان بدون پیش شرط باشد، چیزی که در نشست استانبول ثابت شد. همچنین پیش‌بینی می‌شود در نشست بغداد نیز ایران شرایط خاص خودش را اعلام کند. شرط اصلی ایران در نشست بغداد این خواهد بود که غرب پایبندی خود را به رفع تحریم‌ها علیه ایران در برابر پاسخ دادن به پرسش‌های غرب در چارچوب غنی‌سازی اورانیوم و قبول بازرسی تاسیسات هسته‌ای با اجازه ورود به کارشناسان آژانس اعلام کند. این توافق چیز مسلمی نیست ولی نیاز به یک جدول زمانی دارد تا نوع نظارت و شرایط آن مورد بررسی قرار بگیرد. در این جا کفالت روسیه نقش اساسی ایفا می‌کند خصوصا که ایران گفته است که پیشنهادهای روسیه می‌تواند پیشنهادهای خوبی برای ادامه مذاکرات باشد. این موضوعی است که ایران و روسیه هفته‌های اخیر بر سر آن مفصل مذاکره کرده‌اند و قرار شده در صورت توافق کامل ایران همه تحریم‌ها لغو شوند. پیش‌بینی می‌شود نشست بغداد راهی جدید در پرونده هسته‌ای ایران به وجود آورد.