گزارش صندوق بین المللی پول را جدی بگیریم
رنج‌های اقتصاد ایران از تحریم‌ها
ديپلماسي ايراني: طبق آخرين گزارش منتشر شده صندوق بين المللی پول درباره اقتصاد ايران رشد منفی ۰.۹ درصدی برای سال ۲۰۱۲ و برای سال آينده ميلادی رشد اقتصادی مثبت ۰.۸ درصد، پيش بينی شده است. اين صندوق همچنين عملکرد اقتصادی در ايران را نشانگر "اندکی انقباض" بخاطر تحريم صادرات نفت ايران توسط غرب اعلام كرد که بخش‌های ديگر اقتصاد ايران را نيز تحت شعاع قرار داده است. ااقتصاد وابسته به نفت ايران نيز تحت‌الشعاع تحريم‌هاي نفتي قرار گرفته و در نتيجه ميزان قابل توجهي از درآمد نفتي ايران نيز كاهش پيدا كرده است. ديپلماسي ايراني با دكتر فرهاد خرمي، تحليلگر مسائل اقتصادي در خصوص اين پيش‌بيني صندوق بين المللي پول و معضلات اقتصادي ايران گفتگويي داشت كه در زير مي‌خوانيد:
در گزارش صندوق بين المللي پول صحبت از رشد منفي اقتصادي ايران كرده در سال 2012 میلادی شده است. مبنای تهیه این گزارش ها چیست و تبعات کاهش تولید ملی را چگونه ارزیابی می کنید؟
بله اين پيش بيني كه صندوق بين المللي پول مي‌كند بر اساس اعداد و ارقامي است كه از ايران تهيه مي‌شود. اين صندوق پيش بيني كرده است كه ايران 8/. كاهش توليد ملي در سال 2012خواهد داشت. البته بايد در اينجا به اين نكته نيز اشاره كرد كه پيش‌بيني‌هاي صندوق بين‌المللي پول سه ماهه است و ممكن است در سه ماه آينده موضوع ديگري را مطرح كنند.اين كاهش سبب شده تا نرخ بيكاري و تورم افزايش پيدا كند و از سوي ديگر كاهش شديد فروش نفت را مي‌توان عامل اصلي اين افت اقتصادي دانست،چرا كه اگر در دوره‌اي نفت ايران بشكه‌اي 100 دلار فروخته مي‌شد، ميزان صادرات اين طلاي سياه هم به همان اندازه بالا بود. اما در اين دوران به دليل تحريم‌هاي نفتي هم صادرات كاهش داشته و همچنين قيمت نفت از آنچه كه در گذشته بوده كاهش افت كرده است.
بارزترین تاثیر تحریم ها بر اقتصاد ایران چیست؟
تحريم‌ها بر ميزان سرمايه‌اي كه در طول صد سال گذشته اقتصاد ايران مبتني بر آن كار مي‌كرده، اثر گذاشته و بر اساس آن درآمد نفتي ايران كه صادراتش حدود 5.2 ميلیون بشكه بوده به 1 ميلیون بشکه در روز کاهش یافته است. اين روند به توليد ناخالص داخلي ضربه مي‌زند و سبب كاهش توليدات ملي مي‌شود. يكي ديگر از اثرات اين تحريم‌ها بالا رفتن تورم است كه ارتباط مستقمي با افزايش قيمت‌ها در طول چند ماه اخير داشته است.
میزان کاهش تولید و صادرات نفت ایران چه اندازه است؟
ايران حدود 4 ميليون بشكه نفت توليد مي‌كرد كه از آن ميزان 5.2 ميلیون بشكه آن صادر و 5.1 ميليون بشکه آن براي مصارف داخي صرف مي‌شد. به عبارت ديگر صادرات نفت ايران از دو ميليون و ۱۴۰ هزار بشکه در روز طی سال گذشته ميلادی به يک ميليون و ۲۵۰ هزار بشکه سقوط کرده است. در واقع مي‌توان گفت درآمد نفتي جمهوري اسلامي ايران حدود 60 درصد كاهش پيدا كرده است. همانطور كه مي‌دانيد سهم صنعت به همراه نفت حدود ۴۰ درصد در توليد ناخالص ملي است كه با تحريم‌هاي نفتي و كاهش صادرات تاثير بسزايي بر توليد ناخالص ملي خواهد داشت.علاوه بر این ما شاهد اين نوسانات در بخش كشاورزي هم بوديم و با توجه به اينكه بخش كشاورزي حدود 10 درصد توليد ناخالص ملي را تشكيل مي‌دهد، شايد بتوان گفت يكي از اثرات عميق آن بازهم در بالا رفتن قيمت‌ها خواهد بود. براي كشاورزان قيمت مواد اوليه افزايش يافته، در نتيجه هزينه تمام شده كالا نيز افزايش داشته است.
مساله مهم ديگري كه اين روزها در اقتصاد ايران شاهد هستيم، موضوع كاهش ارزش ريال است. دليل اصلي اين كاهش ارزش را در چه مي‌دانيد؟
ارزش ريال نسبت به دلار در بازار آزاد ايران از ماه آگوست يعني اواخر تابستان، تا بحال ۴۰ درصد کاهش يافته است و به گزارش بانک مرکزی ايران، نرخ تورم در ماه گذشته نسبت به ۱۲ ماه منتهی به مهر ماه ۲۴.۸ درصد بوده است.
كنگره امريكا و اتحاديه اروپا روزبروز تحريم‌هاي خود را عليه ايران افزايش مي‌دهند كه همين روند سبب افزايش تورم در داخل ايران شده است. از سوي ديگر ميزان ارزي كه از فروش نفت وارد كشور شده نيز بسيار كم بوده است،در نتيجه مردم از راه‌هاي قانوني و يا غيرقانوني تقاضاي ارز خود را تامين مي‌كنند و همين امر سبب شده ارزش ريال كاهش پيدا كند.
پيش بيني صندوق بين‌المللي پول مبني بر اينكه نرخ تورم سال جاری در ايران به ۲۵.۲ خواهد رسيد تا چه ميزان بر اساس اصول و مباني اقتصاد ايران قابل اعتماد به حساب می آید؟
همانطور كه در ابتدا هم به آن اشاره شد، اين پيش بيني‌ها بر اساس اعداد و ارقامي است كه از ايران به دست آمده،بنابراين به نظر مي‌رسد با توجه به مشكلات اقتصادي پيش آمده و به احتمال زياد با افزايش تحريم‌ها شاهد اين رشد تورم باشيم.
آنچه كه امروزه مسبب اين تحريم‌ها و فشارها شده است،خواست ايران براي داشتن فعاليت‌هاي هسته‌اي است و شايد بتوان گفت كه مسائل سياسي تاثير مستقيمي بر اقتصاد دارد. ايران يا بايد بپذيرد كه داراي انرژي هسته‌اي باشد با تمامي اين مشكلات و يا دست از اين خواسته خود بردارد. به باور من غربي‌ها از اين دست‌آويز استفاده مي‌كنند تا به اهداف خود برسند و مثال بارزي كه در اين مورد مي‌توان زد همان فشارهايي بود كه در دوران ملي شدن صنعت نفت مردم تحمل كردند. بنابراين يا بايد قيمت آن را بپردازيم و يا بايد با آنها كنار بياييم.
برخی تحلیل گران اصلاح "ابر تورم" را در خصوص وضعیت اقتصادی این روزهای ایران به کار می برند. مصداق این تحلیل چیست؟
معناي آن تورم افسارگسيخته‌اي است كه اگر قصد داشته باشيم به تاريخ آن توجه كنيم مي‌توان به جنگ جهاني اول يعني در سال 1911 اشاره کنیم که در آن زمان آلماني‌ها يك كيسه پر از پول با خود مي‌بردند تا يك عدد تخم مرغ بخرند. در امريكاي لاتين در دهه 80 نيز شاهد چنين تورمي بوديم.
در توضيح بيشتر بايد گفت كه ابر تورم مي‌تواند تمامي قراردادهاي پولي را خرد كرده و بسياري از جنبه‌هاي اقتصادي زندگي مدرن را ناممكن سازد. به عبارت روشن‌تر اين پديده زماني رخ مي‌دهد كه همزمان با آن ك‍ج كاركردي مدني وجود داشته باشد. به طور معمول زماني كه سطح قيمت‌ها هر چند ماه يك بار يا هر چند روز يك بار دو برابر مي‌شود، شاهد اين روند خواهيم بود.درباره ايران هم شاهد چنين روندي هستيم كه به عنوان مثال مواد غذايي در طول چند ماه افزايش 40 درصدي داشته و يا كالاهاي ديگري همچون قطعات يدكي و يا اتومبيل افزايش قابل توجهي در حدود 50 درصد داشته است.
تحريريه ديپلماسي ايراني/14
انتشار اولیه : چهارشنبه 24 آبان 1391 / بازانتشار : یکشنبه 28 آبان 1391
نظر شما :