گام‌های نشست وین برای حل معادله سوریه
یک کارشناس مسائل بین الملل با اشاره توافقات صورت گرفته در نشست وین گفت: در «در دوره انتقالی آقای اسد و دولت فعلی همچنان باقی خواهند ماند. یعنی منظور از دولت انتقالی یا دولت وحدت ملی که قرار است طی شش ماه آینده شکل بگیرد همین دولت آقای اسد به اضافه گروههای اپوزیسیون غیرمسلح است.»
شرکت کنندگان در نشست وین مربوط به بحران سوریه، بیانیه ای را صادر و در آن بر لزوم پیشبرد فرآیندی سیاسی در سوریه تأکید کردند. بر اساس این بیانیه قرار است ظرف 6 ماه دولت انتقالی در سوریه شکل گیرد و ضمنا قانون اساسی تازه ای برای این کشور نوشته شود. همچنین قرار است طی 18 ماه انتخاباتی منطبق با قانون اساسی جدید در سوریه برگزار شود. آیا در شرایط کنونی توافقات صورت گرفته در نشست وین قابل دسترس است؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «بحران سوریه معادله ای سه مجهولی و پیچیده است. در سوریه امروز یکسری بازیگران داخلی حضور دارند که یک طرف آن اسد و دولت سوریه، یک طرف دیگر گرایش های افراطی همچون داعش و جبهه النصره، طرف دیگر گروههای کُرد که عمدتا افراطی نیستند اما قبلا دست به اسلحه بردند و طرف دیگر گروههای ملی غرب گرا و مخالف اسد هستند که اقدامات مسلحانه نداشتند اما آمادگی مشارکت در دولت ائتلافی را دارند.»
وی ادامه داد: «وجه دوم این معادله بازیگران منطقه ای دخیل در بحران سوریه هستند که شامل ایران، ترکیه، عربستان، قطر، امارات و رژیم صهیونیستی است و وجه سوم بازیگران فرامنطقه ای هستند که شامل آمریکا، روسیه، چین، انگلستان و فرانسه است که در بحران سوریه حضور دارند.»
وی افزود: «حال طرحی که بتواند از یک طرف منافع تمام بازیگران داخلی را تامین کند و از سوی دیگر منافع بازیگران منطقه ای و بین المللی را تامین کند واقعا دشوار است و این معادله ای سه مجهولی است که با یکدیگر مرتبط هستند.»
این کارشناس مسائل بین الملل اظهار کرد: «گام هایی اکنون برداشته شده و مرحله به مرحله از نقاط اشتراکی شروع کردند تا موارد اختلافی را حل و فصل کنند. از جمله موارد اشتراکی یکی اینکه همگی پذیرفتند که بشار اسد حداقل در دوره انتقالی در قدرت باقی بماند و دیگر بحث رفتن اسد را مطرح نکنند.»
وی ادامه داد: «دوم اینکه همگی پذیرفتند که ساختار دولت فعلی در سوریه حفظ شود؛ چون اگر این ساختار از بین برود ممکن است تجربه لیبی تکرار شود و اوضاع را کاملا دگرگون کند و عملا شمال و جنوب سوریه تجزیه شود و بخشی در دست داعش و جبهه النصره و بخشی دیگر در دست کُردها و بخشی دیگر در دست طرفداران اسد بیافتد.»
وی افزود: «لذا این توافق حاصل شده که ساختار دولت فعلی حفظ شود اما مخالفان غیرمسلح بتوانند در این دولت مشارکت داشته باشند.»
بهشتی پور گفت: «اکنون اختلاف نظر فقط بر سر این است که این دولت، یک دولت انتقالی یا یک دولت وحدت ملی باشد. روسیه، ایران و دولت بشار اسد به دنبال این هستند که دولت وحدت ملی شکل بگیرد در حالی که کشورهای غربی و در راس آن آمریکا به دنبال دولتی انتقالی هستند که عمر آن حداکثر 18 ماه باشد.»
وی ادامه داد: «لذا اکنون به دنبال راهکاری میانه هستند که ابتدا قانون اساسی جدیدی شکل بگیرد و بر اساس آن نظام سیاسی آینده سوریه تعیین تکلیف شود که البته درباره سکولار بودن آن تقریبا توافق وجود دارد.»
وی افزود: «نکته بعدی اینکه این قانون اساسی قرار است بر اساس یک همه پُرسی تایید شود و سپس انتخابات برگزار شود؛ اما در فضای امنیتی نمی توان انتخابات برگزار کرد. لذا توافق شده در حالی که جنگ علیه گروههایی همچون داعش و جبهه النصره ادامه خواهد یافت، ابتدا آتش بس میان دولت سوریه و گروههای مخالف سکولار صورت بگیرد. به عبارتی این آتش بس، آتش بسی بخشی خواهد بود و نه فراکیر.»
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: «در این فضا باید دید گام های بعدی چطور برداشته خواهد شد که بتوان در یک فضای امن انتخابات آزاد برگزار کرد و ابتدا مجلس و سپس تکلیف ریاست جمهوری مشخص شود. لذا در این دوره انتقالی آقای اسد و دولت فعلی همچنان باقی خواهند ماند. یعنی منظور از دولت انتقالی یا دولت وحدت ملی که قرار است طی شش ماه آینده شکل بگیرد همین دولت آقای اسد به اضافه گروههای اپوزیسیون غیرمسلح است.»
بهشتی پور در پاسخ به این سوال که قانون اساسی جدید سوریه با چه کیفیتی و توسط چه گروههای نوشته خواهد شد؟، گفت: «به نظر می رسد نگارش قانون اساسی جدید با پادرمیانی سازمان ملل و با همکاری حقوق دانهای موجه و بی طرف و کسانی که وجهه ملی دارند صورت خواهد گرفت و سعی خواهد شد بر اساس مدل های شناخته شده بین المللی قانون اساسی ولو موقت نوشته شود تا بر اساس آن ساختار سیاسی آینده سوریه را مشخص کنند.»
بهشتی پور در پاسخ به این سوال که آیا اینکه توافق شده تا 18 ماه آینده انتخابات برگزار شود، به این معناست که تا این زمان باید داعش و دیگر تروریست ها سرکوب شوند و امنیت در سوریه برقرار شود؟، گفت: «بله؛ قطعا بدون برقراری امنیت نمی توان انتخابات آزاد برگزار کرد. باید در نظر داشت اکنون چند میلیون نفر از مردم سوریه آواره شدند و چند صد هزار نفر به کشورهای مختلف مهاجرت کردند. لذا ابتدا باید ثبات فراهم شود تا زمینه برای بازگشت اینها یا شرکت در انتخابات فراهم شود.»
بهشتی پور در پاسخ به این سوال که آیا وقایع تروریستی پاریس تاثیری در نشست اخیر وین و توافقات صورت گرفته داشت؟، گفت: «خیر؛ این طرح و توافقات از قبل وجود داشت و چیزی نبود که ظرف یکی دو روز شکل بگیرد.»
وی ادامه داد: «تاثیر وقایع پاریس می تواند از این جنبه باشد که آمریکا، فرانسه و انگلیس عزم جدی تری برای مبارزه با داعش نشان دهند چراکه پیش از این خیلی عزم صریحی نداشتند و با حوصله کار را پیش می بردند در حالی که اکنون متوجه شدند قضیه خیلی جدی تر از آن حدی است که فکر می کردند و مشابه اتفاقاتی که در پاریس روی داد ممکن است در انگلیس، آلمان یا هر کشور دیگری روی دهد.»
وی افزود: «همچنین تاثیر دیگر این وقایع می تواند این باشد که غربی ها عملیات نظامی گسترده تری علیه داعش صورت دهند.»
نظر شما :